13 Ağustos 2024 Tarihli ve 32631 Sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Tahsilat Genel Tebliği’nde (Seri: A Sıra No: 16) önemli bazı değişiklikler yapıldı. Bu Tebliğle; ödeme emrine dava açılması, ihtiyati haciz işlemleri ve gecikme zammının artırılmasına ilişkin yeni önemli düzenlemeler yapıldı.
Ödeme emri nedir?
6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanuna göre vadesinde ödenmeyen kamu alacakları için düzenlenir. Kamu alacağını vadesinde ödemeyenler adına vergi dairesince düzenlenen ödeme emri; borçlulara, 15 gün içinde borçlarını ödemeleri veya bu borçlarla ilgili 15 gün içinde mal bildiriminde bulunmaları konusunda yapılan bir bildirimdir.
Ödeme emrini alan borçlu; a) Böyle bir borcunun olmadığı, b) Borcunu kısmen ödediği, c) Borcun zamanaşımına uğradığı, iddiasıyla tebliğ tarihinden itibaren 15 gün içinde borcun türüne göre; 213 sayılı Vergi Usul Kanunu kapsamındaki borçlar için vergi mahkemesinde, diğer borçlar için idare mahkemesinde dava açabilir.
Ödeme emrine dava açılmasıyla ilgili önemli değişiklik
Bilindiği üzere, 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun’un 58. Maddesi gereği borcun tebliği tarihinden itibaren 15 gün içinde dava açabileceği belirtilmiştir. Bu maddede ayrıca, itirazında tamamen veya kısmen haksız çıkan borçlulardan, itirazın reddedilen miktarındaki amme alacağının %10 zamla tahsil edileceğine dair bir hüküm de yer almaktaydı. Ancak bu hüküm, Anayasaya aykırılığı ileri sürülerek iptali talep edilmiş ve Anayasa Mahkemes’ince iptal edilmişti.
Anayasa Mahkemesi kararına ilişkin olarak, bu Tebliğ ile aynı Tebliğin “III- Ödeme Emrine Dava Açılması” başlıklı bölümü;
6183 sayılı Kanunun 58 inci maddesinin beşinci fıkrasında yer alan “İtirazında tamamen veya kısmen haksız çıkan borçludan, hakkındaki itirazın reddolunduğu miktardaki amme alacağı %10 zamla tahsil edilir.” hükmü, 2/8/2022 tarihli ve 31911 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Anayasa Mahkemesinin 21/4/2022 tarihli ve E.No:2021/119, K.No:2022/48 sayılı kararı ile iptal edildiğinden, ödeme emrine karşı açılan davaların reddi halinde haksız çıkma zammı alınmayacaktır.” şeklinde değiştirilmiştir.
İhtiyati haciz nedir?
İhtiyati haciz, alacaklının alacağını güvence altına almak ve alacağı tahsil kabiliyet ve imkanının artırılabilmesi için öngörülmüş olan geçici bir hukuki koruma mekanizmasıdır. Borçlunun mal kaçırması gibi olasılıkların ortadan kaldırılması amacıyla uygulanır
İhtiyati haciz işlemleriyle ilgili önemli değişiklik
Vergi incelemesi tamamlanıp tarhiyat yapıldıktan sonra, borçlu hakkında 6183 sayılı Kanun gereği, ihtiyati haciz işlemi yapılabileceği yönündeki Danıştay Vergi Dava Daireleri ve Kurulu kararları arasındaki farklılıkların içtihatların birleştirilmesi yoluyla giderilmesine gerek olmadığına yönelik 27/05/2022 tarihinde karar verilmişti.
Bu tebliğ ile, anılan tebliğin “İhtiyati Haciz” başlıklı bölümüne yukarıdaki karara ilişkin olarak aşağıdaki yeni bir paragraf eklenmiştir.
Buna göre, “6183 sayılı Kanunun 13. maddesinin 1. bendi uyarınca ihtiyati haciz uygulanabilmesi için, vergi incelemesine yetkili memurların, ilgili Kanunun 9. maddesinde belirtilen durumlar çerçevesinde bir kamu alacağının tespiti amacıyla gerekli işlemlere başlaması ve belirlenen tutar üzerinden teminat talep etmesi gerekmektedir.
Ancak, Danıştay İçtihatları Birleştirme Kurulu’nun 27/05/2022 tarihli kararı uyarınca, vergi incelemesi tamamlandıktan ve inceleme raporu vergi dairesine iletildikten sonra bu bende dayanarak ihtiyati haciz kararı alınamaz. Ancak, vergi inceleme raporunun vergi dairesine intikalinden sonra 6183 sayılı Kanunun 13 üncü maddesinde yer alan diğer gerekçelerden herhangi birinin bulunması halinde ihtiyati haciz uygulanabilecektir.” şeklinde değiştirilmiştir.
Gecikme zammı ve tecil faizi artırıldı
İlgili tebliğle; gecikme zammı ve tecil faiz oranları artırıldı. Buna göre 21/5/2024 tarihinde geçerli olmak üzere, gecikme zammı aylık %4,5 yıllık %54 olarak, tecil faizi ise aylık %4 yıllık %48 olarak uygulanacaktır. Talha APAK
