Son günlerde her konuda denetimin artmasıyla sıkça sorular soruluyor. Bunlardan biri de ülkemiz açısından son derece önemli olan inşaat sektörü ile ilgili. Bu kapsamda İş sağlığı ve güvenliğinde risk değerlendirmesi yapılması işyerleri için çok önemli. Eğer inşaat işyerlerinde bu görev yerine getirilmezse iş durdurulabilir.
İşyerlerinin iş sağlığı ve güvenliğine yönelik yerine getirmesi gereken birçok yükümlülük var. Öyle ki bu yükümlülüklerin hangisini, nasıl ve ne zaman yapacakları konusunda işverenlerin kafası çok karışık. Bu sebeple de her hafta iş sağlığı ve güvenliği konusunda işverenlerden onlarca e-posta alıyorum.
Sorulan soruların çoğu ise kanunda yazan görevi yerine getirmezlerse ne olacağı ile ilgili. Öncelikle şunu belirtelim; Kanunda yazan her kural işçileriniz ve sizler için gerekli hususlar. Ancak hepsinden öte bu kuralları kabullenmek ve gerekliliğini anlamak gerekiyor.
İş kazalarını sonlandırmak ve işyerlerinde gerekli önlemleri almak sadece yasal düzenlemelerle mümkün değil. Gerek işveren gerek işçi gerekse de devlet “iş ahlakı” kavramını özümsemezse iş sağlığı ve güvenliği denen şey ne yazık ki masaldan başka bir şey olmuyor.
Bu konuda yukarıda belittiğimiz gibi en fazla gelen sorular inşaat işyerlerinde risk değerlendirmesi ile ilgili. Öncelikle belirtelim ki inşaat işyerlerinde risk değerlendirmesi çok önemli ve bu noktadaki ihmal işçilerinizin canına mal olabileceği gibi işyerine mühür vurulmasına da neden olabilir.
Risk Değerlendirmesi Yapılmazsa İş Durdurulur
İş sağlığı ve güvenliği mevzuatına göre;
∆ İşyerinde çalışanlar için hayati tehlike oluşturan bir husus tespit edildiğinde, bu tehlike giderilinceye kadar işyerinin bir bölümünde veya tamamında iş durdurulabiliyor.
∆ Ayrıca maden, metal ve inşaat işyerlerinde veya büyük endüstriyel kazaların olabileceği işyerlerinde, risk değerlendirmesi yapılmamış olması durumunda da iş durduruluyor.
İş müfettişleri tarafından verilen işin durdurulması kararı, ilgili mülki idare amirine ve işyeri dosyasının bulunduğu çalışma ve iş kurumu il müdürlüğüne bir gün içinde gönderiliyor. İşin durdurulması kararı, mülki idare amiri tarafından 24 saat içinde yerine getiriliyor. Ancak, tespit edilen hususun acil müdahaleyi gerektirmesi nedeniyle verilen işin durdurulması kararı, mülki idare amiri tarafından aynı gün uygulanıyor.
İş Durdurulursa Ücretler Ödenmeli
Risk değerlendirilmesi yapılmaması veya başka nedenle iş durdurulursa işveren ücret ödeme yükümlülüğünden kurtulamıyor. İşveren, işin durdurulması sebebiyle işsiz kalan çalışanlara ücretlerini ödemekle veya ücretlerinde bir düşüklük olmamak üzere meslek veya durumlarına göre başka bir iş vermekle yükümlü.
Şayet işveren işçisine bu şekilde ücretini ödemezse veya başka bir iş vermezse 2024 yılı için işçi başına 9.960 TL idari para cezası ödemek zorunda. Yani 100 tane işçisi olan bir inşaat işyeri durdurma kararı sonrası işçilerine ücretlerini ödemezse 996 Bin TL idari para cezası öder.
İşverene Hapis Tehlikesi de Var
İşin durdurulmasında işveren ve işveren vekili için ayrıca hapis tehlikesi de var. Şayet işveren veya işveren vekili faaliyetin durdurulduğu işyerinde izinsiz çalışma yapmaya devam ederlerse 3 yıldan 5 yıla kadar hapis ile cezalandırılır.
Burada önemli olan noktalardan birisi de cezanın sadece işveren için değil genel müdür, amir gibi işveren vekilleri için de uygulanabilmesi.
