Trafik kazası nedeniyle geçici iş göremezliğe uğrayan sigortalılara iş göremezliğin başladığı tarihten önceki son bir yıl içinde 90 prim gün sayısının bulunması kaydıyla iş göremezliğin 3. gününden başlanılarak geçici iş göremezlik ödeneği (rapor parası) verilmektedir.
Trafik kazasının sigortalının görevini yapması sırasında veya işveren tarafından bir işi yapmak üzere görevlendirilmesi sırasında yahut işverence sağlanan bir taşıtla işin yapıldığı yere gidiş ve gelişi sırasında meydana gelmesi halinde ise yaşanan kaza iş kazası olarak kabul edilmektedir. Bu durumda da sigortalıya iş kazası ve meslek hastalığı sigortasından iş göremezliğin başladığı günden itibaren rapor parası ödenmektedir.
Sigortalıların trafik kazası sonrası istirahat raporu almaları durumunda, kusur derecesine göre geçici iş göremezlik ödeneklerinden kesinti yapıldığı gibi kazada kusuru bulunan üçüncü kişilere de kusuru oranında rücu işlemi yapılmaktadır.
Kusur oranlarının tespiti
Trafik kazasındaki kusur oranlarının mahkeme kararıyla veya SGK’nın denetim elemanlarınca ya da sigorta eksperlerince düzenlenen raporlarla tespit edilmiş olması halinde tespit edilen kusur oranlarına göre işlem yapılmaktadır.
Bu şekilde bir tespit yapılmamış ise kaza tespit tutanağında “Asli kusurlu olanların" 6/8 oranında, “Tali kusurlu olanların" 2/8 oranında kusurlu oldukları kabul edilmektedir.
Rücu işlemleri
Geçici iş göremezlik ödeneğinin rücu işlemleri sırasında, ödeneğin kusur oranına tekabül eden kısmı poliçe limiti dâhilinde sigorta şirketinden; varsa poliçe limiti tutarını aşan kısım, olaya sebep olan kişi veya kişilerden talep edilmektedir.
Sigorta şirketinin ödeme yükümlülüğünü yerine getirmemesi halinde ödeneğin kusur oranına tekabül eden kısmı yasal faizi ile birlikte olaya sebebiyet veren üçüncü kişiden talep edilmesine rağmen, üçüncü kişinin de ödeme yapmaması halinde sigorta şirketi aleyhine takibe geçilmektedir.
Sigortalı veya üçüncü kişinin kusurlu oldukları trafik kazalarında, kesinti ve rücu işlemleri
5510 sayılı Kanunun;
- 21. maddesine göre trafik kazası üçüncü bir kişinin kusuru nedeniyle meydana gelmişse, geçici iş göremezlik ödeneği zarara sebep olan üçüncü kişilere kusuru oranında rücu edilmekte,
- 22. maddesine göre trafik kazasında ağır kusuru bulunan sigortalının kusur derecesi esas alınarak geçici iş göremezlik ödeneğinin 1/3’üne kadarı Kurumca eksiltilmektedir.
Örneğin, istirahatli olduğu süre için toplam 12.000 TL geçici iş göremezlik ödeneği hesaplanan sigortalının trafik kazasında tali kusurlu (2/8), üçüncü kişinin ise asli kusurlu (6/8) olduğu varsayıldığında,
Sigortalıya; 12.000 / 8 X 2 = 3.000
3.000 / 3 X 1= 1.000 TL kesinti yapılarak
12.000 – 1.000 = 11.000 TL tutarında ödeme yapılacak
Üçüncü kişiye; 11.000 / 8 X 6 = 8.250 TL rücu edilecektir.
Kazada sigortalının asli kusurlu (6/8), üçüncü kişinin tali kusurlu (2/8) olduğu varsayıldığında ise;
Sigortalıya; 12.000 / 8 X 6 = 9.000
9.000 / 3 X 1= 3.000 TL kesinti yapılarak
12.000 – 3.000 = 9.000 TL tutarında ödeme yapılacak
Üçüncü kişiye; 9.000 / 8 X 2 = 2.250 TL rücu edilecektir.
Diğer taraftan, sigortalının kusur derecesinin belgelerde yer almamasına rağmen ağır kusurlu olduğuna yönelik bir ibarenin bulunması halinde geçici iş göremezlik ödeneğinden % 5 oranında kesinti yapılmaktadır.
Alkollü veya ehliyetsiz araç kullanımı nedeniyle meydana gelen trafik kazalarında kesinti ve rücu işlemleri
Trafik kazasının sigortalı veya üçüncü kişinin ehliyetsiz veya alkollü araç kullanması nedeniyle meydana gelmiş olması, kasıtlı veya taksirli hareket olarak kabul edilmektedir.
Bu durumda trafik kazasının;
- Sigortalının alkollü veya ehliyetsiz araç kullanması nedeniyle gelmiş olması halinde geçici iş göremezlik ödeneği 1/2 oranında ödenmekte,
- Üçüncü kişinin alkollü veya ehliyetsiz araç kullanması nedeniyle meydana gelmiş ve % 100 kusurlu olması halinde, geçici iş göremezlik ödeneğinin tamamı üçüncü kişiye rücu edilmektedir.
Örneğin, kaza tespit tutanağında trafik kazasının sigortalının alkollü araç kullanması nedeniyle meydana geldiğinin belirtildiği ve kaza nedeniyle sigortalı için hesaplanan geçici iş göremezlik ödeneğinin 10.000 TL olduğu varsayıldığında, sigortalıya 10.000 / 2 = 5.000 TL ödeme yapılacaktır. Alkollü araç kullanarak kazaya sebep olan kişinin üçüncü kişi olması ve kazada % 100 kusurlu olduğunun kaza tutanağında veya resmi belgelerde yer alması halinde ise geçici iş göremezlik ödeneğinin tamamı olan 10.000 TL üçüncü kişiye rücu edilecektir.
Ancak tutanakta sadece kişinin alkollü veya ehliyetsiz araç kullandığının belirtilmiş olması, sigortalının kasti hareketi olduğu veya üçüncü kişinin %100 kusurlu olduğu anlamına gelmemektedir. Kasti hareketten söz edilebilmesi için trafik kazasının mutlaka alkollü veya ehliyetiz araç kullanmaktan kaynaklandığının belirtilmiş olması gerekmektedir.
Haliyle kaza tutanağında alkollü veya ehliyetsiz araç kullanan üçüncü kişi veya sigortalının kusur oranı belirtilmişse rücu veya kesinti işlemleri, kusurları oranında yapılmaktadır. Eyüp Sabri Demirci
