İŞ KAZASI SONRASI YAPILMASI GEREKEN iş ve İŞLEMLER |
|
Bildirimler&Raporlar |
Kaza sonrası işçinin durumunun gerektirdiği sağlık hizmetleri derhal sağlanmalıdır. (Aksi halde 5510 s.k m.76/2'e göre sorumluluk ortaya çıkabilir) |
Yetkili kolluk kuvvetlerine derhal ve Kuruma da en geç kazadan sonraki üç işgünü içinde kaza bildirilir. (5510 s.k m.13, 6331 s.k m.14) |
|
Gerekli incelemeler yapılarak kaza ile ilgili raporlar düzenlenir. Görgü tanıkları, kazalı, birim amiri vs. ifade tutanakları, olay yeri/durumu fotoğrafları rapora ek yapılır. (6331 m/14) |
|
İş kazası tutanağı düzenlendikten sonra, kazanın meydana gelmesindeki duruma göre gerekirse Risk Değerlendirme Raporu güncellenir, kazadan sonra verilecek olan isg eğitimlerinde kaza göz önünde bulundurulur. |
|
İş kazası ölüm ile sonuçlanmış ise 10 gün içinde işten ayrılış bildirgesi verilir. (11 kodu ile) |
|
Kazadan sonra geçici iş göremezlik raporu verilmesi durumunda raporun sistemden onayı yapılır, çalışmadı bildirimi yapılır (kazadan sonraki günler içinde ölümün gerçekleşmesi durumunda da sigortalıya geçici iş göremezlik ödeneği verildiğinden yine onay yapılması gerekir) |
|
İş kazası geçiren işçi yeniden işe başlayacaksa, işe başlamadan önce; söz konusu kazanın nedeni, korunma yolları ve güvenli çalışma yöntemleri ile ilgili ilave eğitim verilir. (6331 m.17) |
|
Denetimlerde ve yargı sürecinde ibraz edilmek üzere sigortalıya verilen eğitim belgeleri, sağlık raporu, kkd tutanakları ve gerekli diğer belgeleri içeren özlük dosyası 6331 s.k’ye göre 15 yıl saklanmalıdır. Anılan belgelerin verilmemesi durumunda 5510 s.k’a göre 102 e/1-2-3’den ipc uygulanmaktadır. |
|
Ödemeler&Tazminatlar |
Kazanın olduğu gün de dâhil edilerek ücret ödeme bordrosu ve MUHPHB düzenlenir. İşçiye kaza sonrası ücret ödemesi yapılması gerekiyor (4857 s.k m.49/3’e göre) ya da atıfet kabilinden ücret ödenir ise anılan gün ve tutarlar da dikkate alınır. |
Bireysel/toplu iş sözleşmesine göre çalışma süresine ya da sözleşmeye göre hak etmiş olduğu prim, ikramiye gibi ödemeler hesaplanarak ücret bordrosuna eklenmelidir. |
|
İş kazası sonrası iş akdi sona ermişse ve varsa kullanılmayan yıllık izin sürelerine ait ücretler de son prime esas kazanç miktarına eklenir. |
|
Kazazedenin ölümü halinde kıdem tazminatı hesaplanarak mirasçılara ödeme yapılır. (Kıdem şartı sağlanıyor ise. Ancak 1 yıl kıdem şartı nispi emredici olduğundan ödeme yapılmasında sakınca yoktur.) (Kıdem tazminatına hak kazanma noktasında en az bir yıllık çalışma koşulu, İş Kanunu sistemi içinde nispi emredici bir hüküm olarak değerlendirilmelidir. Buna göre, toplu ya da bireysel iş sözleşmeleriyle, en az bir yıl çalışma süresi işçi lehine azaltılabilecektir. 9. Hukuk Dairesi 2014/30839 E. 2016/3851 K.) |
|
6098 s. TBK m/440 göre ölüm tazminatı ödenmesi(kıdem ve ölüm tazminatının beraber ödenmesi konusunda tartışmalar devam etmektedir) |
|
Dava İşlemleri |
Sigortalıya yapılan ödeme/bağlanan gelirler, iş kazasının işverenin kastı veya sigortalıların sağlığını koruma ve iş güvenliği mevzuatına aykırı bir hareketi sonucunda oluşmuşsa Kurumca işverene rücu işlemi başlatılır.(5510 s.k m.21/1) |
İş kazası işverenin kastı veya sigortalının iş sağlığını koruma ve iş güvenliği ile ilgili mevzuat hükümlerine aykırı hareketi sonucu olmuşsa, Kurumca yapılan sağlık hizmeti giderleri işverene tazmin ettirilir.(5510 s.k m.76/4) Kasıt durumunda 5510 s.k m.76/6 dikkate alınır. |
|
Kazalının sigortalı bildirimi Kuruma yapılmamışsa, sigortalıya bağlanan gelirin ilk peşin sermaye değeri ile Kurumca yapılan/yapılacak masraflar 5510 s.k m.21/1 dikkate alınmaksızın işverenden tahsil edilir. (5510 s.k m.23/2) (İşverenin kaçak işçi çalıştırmasının önlemesi amaçlanmış olup, maddenin düzenleniş şeklinden de açıkça anlaşılacağı üzere, 23’üncü maddeye göre işverenin sorumluluğu kusursuz sorumluluk ilkesine dayanır. Zararlandırıcı sigorta olayında işverenin hiç kusuru olmasa bile, şayet sigortalının işe girişi süresinde Kuruma bildirilmemiş ise, Kurumca yapılan sosyal sigorta yardımlarının tamamından sorumlu tutulması gerekir. 10. Hukuk Dairesi 2019/6040 E.2020/7646 K.) |
İç Denetim |
Kazanın meydana gelmesi sonucunda kaza sonrası yapılan masraflar (dava, idari işlemler, hastane masrafı vb) ile kaza sonrasında ortaya çıkan üretim durması, azalması gibi maliyetlerin belirlenerek maddi külfetin belirlenmesi ile iş kazasının ortaya çıkardığı manevi zararların da ortaya konularak, işyerinde verilecek eğitimlerde, iş süreçlerinde ve son olarak iş sağlığı ve güvenliği politikalarının belirlenmesi ve izlenmesinde göz önüne alınması. Diğer yandan bu maliyetlerin, performansın ölçümünün yalnızca üretim ya da satış üzerine kurulmasından ziyade iş güvenliğinin de ön planda tutulduğu bir performans sistemi geliştirilmesinde dikkate alınması. |
Ölüm yardımı ve kıdem tazminatı ile ilgili : "Öte yandan 854 sayılı Kanun'un özel kanun 6098 sayılı Kanun'un genel kanun olduğu tartışmasızdır. Özel kanunda boşluk bulunan hallerde genel kanun hükümlerinin uygulanabileceği kuşkusuzdur. Ancak fazla çalışma ücretinin hesap yöntemi noktasında Deniz İş Kanununda boşluk bulunmayıp hesaplamanın % 25 zamlı ücretle yapılacağı açıkça hükme bağlanmıştır. Türk Borçlar Kanunu'nun hizmet sözleşmelerine ilişkin düzenlemeleri kural olarak diğer iş kanunlarının uygulama alanı dışında kalan iş sözleşmeleri bakımından geçerlidir. Bunun dışında diğer iş kanunlarında düzenlenmeyen hallere yönelik kuralların da genel kanun olması sebebiyle uygulama alanı bulacağı kabul edilmektedir. Örneğin işçinin kişiliğinin korunması iş kanunlarında düzenlenmemiş olup, bu hâlde 6098 sayılı Kanun'un 417 inci maddesi, genel kanunun genel hükmü olarak uygulama alanı bulabilecektir. Yine aynı Kanun'un 440 ıncı maddesinde öngörülen ölüm tazminatı, diğer kanunlarda yer verilen kıdem tazminatından ayrı olarak düzenlendiğinden ve hak sahipliği mirasçılık belgesinden ayrı olarak belirlendiğinden, genel kanun hükmü olarak doğrudan uygulanabilecektir." (9. H.D 2022/6018 E. , 2022/6890 K.)
Makaleyi PDF formatı ile indirmek için Tıklayınız