Emisyon primi ticari kâra dahil değildir, net rakamı genel yedek akçe olarak ayrılı ve kurumlar vergisi beyannamesi üzerinde mali kâra eklenir. Daha sonra ise KVK. Md. 5 kapsamında indirim konusu yapılır.
Türk Ticaret Kanununun 347. maddesine göre itibarî değerinden aşağı bedelle pay çıkarılamaz. Payların itibarî değerinden yüksek bir bedelle çıkarılabilmeleri için esas sözleşmede hüküm veya Genel Kurul kararı bulunmalıdır.
Kurumlar Vergisi Kanununun 5/ç maddesi ile anonim şirketlerin gerek kuruluşlarında gerekse sermayelerini artırdıkları sırada çıkardıkları payların, itibari değerin üzerinde bir bedelle elden çıkarılması halinde oluşan kazançlar kurumlar vergisinden istisnadır.
Kurumlar Vergisi Kanununun 5/3 maddesine göre kurumların kurumlar vergisinden istisna edilen kazançlarına ilişkin giderlerinin veya istisna kapsamındaki faaliyetlerinden doğan zararlarının, istisna dışı kurum kazancından indirilmesi kabul edilmez. Şu kadar ki iştirak hisseleri alımıyla ilgili finansman giderleri, Kanunun 19. maddesi kapsamında yapılan devir işlemleri sonrasına isabet edenler de dâhil olmak üzere, kurum kazancından indirilebilir.
Türk Ticaret Kanunu 519/2. maddesine göre yeni payların çıkarılması dolayısıyla sağlanan primin,
- Çıkarılma giderleri,
- İtfa karşılıkları ve
- Hayır amaçlı ödemeler için kullanılmamış bulunan kısmı genel kanuni yedek akçeye eklenir.
Bu nevi ödemeler 770 Genel Yönetim Giderleri Hesabına kaydedilir. Daha sonra 520 Pay Senedi İhraç Primi Hesabı ile ters kayıt yapılır ve kapatılır.
Halka arz aracılık komisyonu, Halka Arz Fiyat İstikrar Fonu da dikkate alınması gerekir. Bunlara iİişkin dipnotlarda veya Nazım Hesaplarda gösterilebilir.
Sonuç olarak 520 Pay Senedi İhraç Primi Hesabı net rakamı bilançoda görülür.
Yukarıdaki Kanun hükümlerine göre emisyon primi:
- Ticari kâra dâhil değildir. Gelir olarak dikkate alınmaz, Giderleri prim alacağından düşülür ve net rakam olarak 520 Pay Senedi İhraç Primi Hesabına Net rakamı Genel Kanuni Yedek Akçeye eklenir.
- Mali kâra dâhil bir unsur olmakla birlikte Kanunun 5/10-ç. maddesine göre Emisyon Primi veya Hisse Senedi İhraç Primi kurumlar vergisinden müstesnadır. Bu durumda beyanname üzerinde ilk önce ilave edilir, 5/10-ç maddesine göre daha sonra istisna kapsamında düşülür.
- Mal teslimi / hizmet ifasına dayanmadığından KDV’ye tabi değildir.
- Hisse Senetlerinin % ***'u Halka Arz Edilmiştir.
- 1 TL Hisse Senedi Örneğin **** TL Karşılığı Halka Arz Edilmiştir.
- Aracı Kurumda Bloke Tutulan Hisse Senetlerine İlişkin Hisse Senedi Tahsilatının % 20'sini Oluşturan Fiyat İstikrar Fonu ( Halka Arzdan İtibaren 30 Günlük Süre İçin Blokeli)
- Hisse Senedi Tahsilatının % **** Civarında Aracılık Komisyonu
> TFRS ile BOBİ FRS “Finansal Raporlama Standartlarına Uygun Hesap Planı”nda buna yönelik hesaplar tam olmakla birlikte Tek Düzen Hesap Planında henüz hesaplar bulunmamaktadır. E defter sürecinde Bilanço tanziminde hesap tanımlaması doğru yapılması gerekir.
https://kgk.gov.tr/Portalv2Uploads/files/Duyurular/v2/Diger/Finansal%20Raporlama%20Standartlar%C4%B1na%20Uygun%20Hesap%20Plan%C4%B1%20(PDF).pdf
------------------------------ ....../....../......------------------------------------
501 ÖDENMEMİŞ SERMAYE ***********
500 SERMAYE ***********
Sermayenin Taahhüdü
---------------------------------- ....../....../......-------------------------------------
102 BANKALAR ***********
- 102.01.050
…….Bankası…… Şb. –
770 GENEL YÖNETİM GİDERLERİ ….. ***********
770.**. Pay Denetim, İlan Ve Diğer Giderleri –
770.**. Aracılık Komisyonu
514 Geri Satın Alınan Paylar ***********
( BOBİ FRS 515 Geri Alınmış Paylar)
(514 Nolu Hesap Muh. Uyg. Tebliğinde Yok.
30 Günlük Bloke Sürecinde 136 Nolu Hesap Kullanılabilir.)
514.01. Fiyat İstikrar Fonu
501 ÖDENMEMİŞ SERMAYE ***********
520 PAY SENEDİ İHRAÇ PRİMİ ***********
-Pay Senetlerinin Nominal Bedel Üzerinden Satılması
---------------------……/…./…..----------------------------------------
520 PAY SENEDİ İHRAÇ PRİMİ ***********
770 GENEL YÖNETİM GİDERLERİ ***********
- 770.**.Pay Denetim, İlan Ve Diğer Giderleri
- 770.**. Aracılık Komisyonu
Pay Senedi İhracına Yönelik Yapılan Giderlerin Emisyon Primlerinden Düşülmesi
------------------------ ....../....../......--------------------------------------
102 Bankalar ***********
514 Geri Satın Alınan Paylar ***********
679 Diğer Olağandışı Gelir***********
( BOBİ FRS 522 Geri Alınan Payların Yeniden Satışından Ortaya Çıkan Primler)
- % 20 Fiyat İstikrar Fonunda Yer Alan Hisse Senedi Karlı Satılması
------------------------ ....../....../......--------------------------------------
( Bu Konuda Mesleğinde Uzman Meslektaşlarımızca Pratiğe Dönüşen Halka Arz Sistemi İçinde Vergisel - Hukuki Mevzuat Ve Muhasebe Kayıtlarına İlişkin Detaylı Çalışma Tarafımızca Tanzimine Başlanmıştır. Bittiğinde Makale Olarak Yayımlanacaktır.)
Kaynaklar,
- https://vergialgi.com/emisyon-primi-ticari-kar-mali-kar
Ersan KARACA
Yeminli Mali Müşavir
This email address is being protected from spambots. You need JavaScript enabled to view it.
