5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanununun “İndirimli Kurumlar Vergisi” başlıklı 32/A maddesiyle sağlanan teşvikle ekonomik kalkınmanın hızlandırılması, istihdamın artırılması, bölgeler arası gelişmişlik farklılıklarının giderilmesi, sektörel kümelenmenin sağlanması, tasarrufların katma değeri yüksek yatırımlara yönlendirilmesi amaçlanmıştır. Gerekli koşul ve şartlara göre yatırıma katkı tutarı ve vergi indirim oranı belirlenir. Vergi indirimi uygulanmak suretiyle belirlenen yatırıma katı tutarı kadar eksik kurumlar vergisi tahsil edilerek yatırımlar desteklenmektedir.
15/6/2012 tarih ve 2012/3305 sayılı Yatırımlarda Devlet Yardımları Hakkında Kararın “Vergi İndirimi” başlıklı 15’inci maddesinde bölgelere göre yatırıma katkı oranı ve vergi indirim oranları belirtilmiştir.
05.04.2023 tarih ve 32154 sayılı resmi gazetede yayımlanan ve aynı tarihte yürürlüğe giren Cazibe Merkezleri Programı Kapsamında Yatırımların Desteklenmesi Hakkında Kararda Değişiklik Yapılmasına Dair Kararla 06.02.2023 tarihinde gerçekleşen deprem felaketinden etkilenen 9 ildeki 65 ilçe cazibe merkezleri programına dahil edildi.
Söz konusu Kararın Geçici 1’inci maddesinde;
“(1) 6/2/2023 tarihinde Kahramanmaraş İlinde meydana gelen depremler dolayısıyla genel hayata etkili afet bölgesi kabul edilen ve EK-2’de yer alan ilçelerde gerçekleştirilecek asgari 1 milyon 500 bin TL tutarındaki yatırımlar, dördüncü fıkrada belirtilen hususlar dikkate alınarak 2012/3305 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı kapsamında sağlanan destek unsurlarından 6 ncı bölge şartlarında, 6 ncı bölgede uygulanan oran ve sürelerle yararlanır…
(2) Birinci fıkrada belirtilen şartları sağlayan;
a) Deprem nedeniyle hasar gören yatırımların yerine konulması amacıyla yapılacak yatırımlar
b) Yatırım süresi devam eden ve tamamlama vizesi yapılmamış yatırım teşvik belgeleri kapsamındaki yatırımlar da dahil olmak üzere yeni yatırımlar, bu madde kapsamında değerlendirilir.
(3) Bu madde kapsamında, 2012/3305 sayılı Karar çerçevesinde desteklenen yatırımlar, US-97 Kodu:15-37 olan yatırım konuları için anılan Kararın EK-4’ünde yer alan hükümler dikkate alınmaksızın değerlendirilir. Ancak, söz konusu ekin I/B bölümünün (7) numaralı sırasında belirtilen yatırım konularında sadece depremden zarar gören yatırım unsurlarının yenilenmesine yönelik yatırımlar ile aynı ekin II/B bölümünün (2) numaralı sırasındaki yatırımlar bu sırada belirtilen şartlara uygun olarak bu madde kapsamında değerlendirilir…”
hükmü yer almaktadır.
İlgili Kararla birlikte söz konusu ilçe merkezlerinde şartların sağlanması durumunda 6’ncı bölgeye uygulanan yatırıma katkı oranı ve vergi indirim oranları uygulanacak olup ilgili husus yatırıma katkı oranı ve vergi indirimi oranı açısından ayrı ayrı değerlendirilmelidir.
Bu durumda şartları sağlaması durumunda yeni teşvik belgesi başvurusu kapsamında yapılacak olan yatırımlar ile mevcut yatırımlardaki gerek makine teçhizat yönünden gerekse de yapı yönünden hasarların yerine konulmasına yönelik yapılacak yatırımlara istinaden yatırıma katkı tutarı hesaplanırken 6’ncı bölgeye uygulanan yatırıma katkı oranı dikkate alınacaktır.
Mevcutta bulunan tamamlanma vizesi yapılmamış yatırım teşvik belgesi kapsamında geçmişte yapılan ve ileride yapılacak yatırımlara istinaden yatırıma katkı tutarının hesaplanmasında, geçmişte yapılan yatırımlara istinaden yatırıma katkı tutarının hesaplanmasında 6’ncı bölgeye uygulanan yatırıma katkı oranının dikkate alınıp alınmayacağı hususunda tereddütler bulunmaktadır.
Söz konusu maddeye baktığımızda; “…Yatırım süresi devam eden ve tamamlama vizesi yapılmamış yatırım teşvik belgeleri kapsamındaki yatırımlar da dahil olmak üzere yeni yatırımlar, bu madde kapsamında değerlendirilir…” ifadesi yer almaktadır. Bu durumda yapılacak yatırımlara istinaden yatırıma katkı tutarının hesaplanmasında 6’ncı bölgeye uygulanan yatırıma katkı oranının uygulanmasında tereddüt bulunmadığı düşünülmektedir. Diğer taraftan geçmişte yapılan yatırımlara istinaden yatırıma katkı tutarının hesaplanmasında yukarıda belirtildiği üzere “yapılacak” ya da “gerçekleştirilecek yatırımlar” ifadesi yerine “yeni yatırımlar” ifadesi kullanılmasından dolayı 6’ncı bölgeye uygulanan yatırıma katkı oranının dikkate alınması gerektiği düşünülmektedir.
Vergi indirimi açısından değerlendirme yapıldığında yeni teşvik belgesi kapsamında veya mevcutta bulunan tamamlanma vizesi yapılmamış yatırım teşvik belgeleri kapsamında yatırımlardan elde edilen kazançlara veya şartları sağlaması durumunda diğer faaliyetlerden elde edilen kazançlara 6’ncı bölgeye uygulanan vergi indirimi oranı uygulanacaktır.
İlgili Karar hükmünde depremin gerçekleştiği 06.02.2023 tarihi ile Kararın yürürlüğe girdiği 05.04.2023 tarihleri arasında tamamlanma vizesi yapılmış yatırım teşvik belgelerine ilişkin hüküm bulunmamaktadır. Bu kapsamda söz konusu tarih aralığında tamamlanma vizesi yapılmış yatırımlar 6’ncı bölgeye uygulanan oranlardan yararlanamayacaktır.
Yasin TOPAL
Vergi Müfettişi
Kaynakça
1) 5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanunu
2) Yatırımlarda Devlet Yardımları Hakkında Karar
3) Cazibe Merkezleri Programı Kapsamında Yatırımların Desteklenmesi Hakkında Karar
