Gerçek kişiler Gelir Vergisi Kanununun 2’nci maddesinde yazılı kaynaklardan bir takvim yılı içinde elde ettikleri kazanç ve iratları için yıllık beyanname verirler.
Tacirlerle çiftçiler ve serbest meslek erbabı ticari, zirai ve mesleki faaliyetlerinden kazanç temin etmemiş olsalar bile, yıllık beyanname verirler. 2023 yılında elde edilen gelirler için beyan dönemi 1 Mart-31 Mart 2024 (31 Mart Pazar olduğu için 1 Nisan) tarihi olup, beyan dönemi başlamış bulunmaktadır. Elde edilen gelirler beyan edilirken bir takım indirim ve istisnalar göz ardı edilmemelidir.
Esnaf muaflığı
Ayrı bir iş yeri açmaksızın sanayi tipi veya seri üretim yapabilen makine ve alet kullanmaksızın oturdukları evlerde imal ettikleri malları internet ve benzeri elektronik ortamlar üzerinden satanların 700 bin liraya kadar gelirleri gelir vergisinden muaftır. Bunlar stopaj usulüne göre vergilendirilirler. Elde edilen gelirin 700 bin lirayı aşması halinde gerçek usulde vergilendirilirler.
Konut kira gelirleri istisnası
Gelir Vergisi Kanunu’nun 21. maddesinin birinci fıkrasında yer alan mesken kira gelirleri için uygulanan istisna tutarı 2023 takvim yılında elde edilen kira gelirleri için 21 bin lira olarak belirlenmiştir. İstisna tutarının altında kalan mesken kira gelirleri için beyanname verilmeyecektir.
Değer artış kazançlarında istisna
Değer artışı kazancı olarak vergilendirilen gelirler, mal ve hakların elden çıkarılmasından sağlanan kazançtır. Gelir Vergisi Kanunu’nun mükerrer 80. maddesinde yer alan değer artışı kazançlarına ilişkin istisna tutarı, 2023 takvim yılı gelirleri için 55 bin lira olarak tespit edilmiştir. İstisna tutarı değer artış kazançları toplamına uygulanacaktır. İstisnayı aşan kazançlar beyan edilirken, kazancın tamamı beyannamede gösterilecek ve istisna düşüldükten sonraki kısım vergilendirilecektir.
Arızi kazançlarda istisna
Gelir Vergisi Kanunu’nun 82. maddesinde yer alan arızi kazançlara ilişkin istisna tutarı 2023 takvim yılı gelirlerine uygulanmak üzere 129 bin lira olarak tespit edilmiştir. İstisna tutarı arızi kazançlar toplamına uygulanacaktır. 82. maddenin 1, 2, 3 ve 4 numaralı bentlerde yazılı kazançların istisnayı aşan kısımları, 5 ve 6 numaralı bentlerde yazılı kazançlarda ise kazancın tamamı vergiye tabi tutulur.
Tevkifata ve istisnaya konu olmayan menkul ve gayrimenkul sermaye iratları
Tevkifata ve istisnaya konu olmayan menkul ve gayrimenkul sermaye iratlarına ilişkin beyanname verme sınırı, 2023 takvim yılı gelirleri için 8.400 lira olarak belirlenmiştir.
Beyanname verilmeyecek menkul sermaye iratları
Gelir Vergisi Kanununun geçici 67 nci maddesi kapsamında vergi kesintisine tabi tutulmuş olan (Ticari kazançla ilişkisi olmaması şartıyla); mevduat faizleri, faizsiz olarak kredi verenlere ödenen kar payları, kar ve zarar ortaklığı belgesi karşılığı ödenen kar payları ve özel finans kurumlarınca kar ve zarara katılma hesabı karşılığında ödenen kar payları, repo gelirleri ve menkul kıymetler yatırım fonlarının katılma belgelerine ödenen kar payları tutarları ne olursa olsun beyan edilmeyecektir.
Vergiye uyumlu mükelleflere vergi indirimi
Ticari, zirai veya mesleki faaliyeti nedeniyle gelir vergisi mükellefi olanlara kanunda yazılı şartlar dahilinde hesaplanan verginin %5'i, ödenmesi gereken gelir vergisinden indirilir. Bu tutar 1/1/2024 tarihinden itibaren verilmesi gereken yıllık gelir vergisi beyannamelerinde uygulanmak üzere 6.900.000 TL’den fazla olamaz.
Mahmut Bülent YILDIRIM
This email address is being protected from spambots. You need JavaScript enabled to view it.
