5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanununun “İndirimli Kurumlar Vergisi” başlıklı 32/A maddesiyle sağlanan teşvikle ekonomik kalkınmanın hızlandırılması, istihdamın artırılması, bölgeler arası gelişmişlik farklılıklarının giderilmesi, sektörel kümelenmenin sağlanması, tasarrufların katma değeri yüksek yatırımlara yönlendirilmesi amaçlanmıştır. Gerekli koşul ve şartlara göre yatırıma katkı tutarı ve vergi indirim oranı belirlenir. Vergi indirimi uygulanmak suretiyle belirlenen yatırıma katı tutarı kadar eksik kurumlar vergisi tahsil edilerek yatırımlar desteklenmektedir.
5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanununun “İndirimli Kurumlar Vergisi” başlıklı 32/A maddesinde;
“(1)Finans ve sigortacılık sektörlerinde faaliyet gösteren kurumlar, iş ortaklıkları, taahhüt işleri, 16/7/1997 tarihli ve 4283 sayılı Kanun ile 8/6/1994 tarihli ve 3996 sayılı Kanun kapsamında yapılan yatırımlar ile rödovans sözleşmelerine bağlı olarak yapılan yatırımlar hariç olmak üzere, bu maddenin ikinci fıkrasında belirtilen ve Ekonomi Bakanlığı tarafından teşvik belgesine bağlanan yatırımlardan elde edilen kazançlar, yatırımın kısmen veya tamamen işletilmesine başlanılan hesap döneminden itibaren yatırıma katkı tutarına ulaşıncaya kadar indirimli oranlar üzerinden kurumlar vergisine tabi tutulur.
…Cumhurbaşkanı;
…
c) Yatırıma başlanan tarihten itibaren bu maddeye göre hesaplanacak yatırıma katkı tutarına mahsuben, toplam yatırıma katkı tutarının %50’sini ve gerçekleştirilen yatırım harcaması tutarını geçmemek üzere; yatırım döneminde kurumun diğer faaliyetlerinden elde edilen kazançlarına indirimli kurumlar vergisi oranı uygulatmak suretiyle yatırıma katkı tutarını kısmen kullandırmaya, bu oranı her bir il grubu bölgesel, büyük ölçekli, stratejik ve öncelikli yatırımlar ile konusu, sektörü ve niteliği itibarıyla proje bazında desteklenmesine karar verilen yatırımlar için sıfıra kadar indirmeye veya %100’e kadar artırmaya…
yetkilidir.
…” Hükmü yer almaktadır.
2012/3305 sayılı Yatırımlarda Devlet Yardımları Hakkında Kararın “Vergi İndirimi” başlıklı 15/5’inci maddesinde; “Bu maddeye göre hesaplanacak yatırıma katkı tutarına mahsuben, gerçekleştirilen yatırım harcaması tutarını aşmamak ve toplam yatırıma katkı tutarının yüzde seksenini geçmemek üzere yatırım döneminde yatırımcının diğer faaliyetlerinden elde edilen kazançlarına indirimli gelir veya kurumlar vergisi uygulanabilir.” Hükmü yer almaktadır.
Bolu Defterdarlık Gelir Müdürlüğünün 10.04.2023 tarih ve E-68509125-125[2023/8]-7831 sayılı özelgesinde; “… Bu hüküm ve açıklamalara göre, Şirketinizin … no.lu teşvik belgesine konu tamamlanmış bulunan yatırımınızla ilgili olarak önceki dönemlerden kalan yararlanamadığınız yatırıma katkı tutarının, … ve sonraki işletme dönemlerinde bu yatırımdan elde ettiğiniz kazançlara indirimli kurumlar vergisi uygulanmak suretiyle kullanılması gerekmekte olup, yatırıma katkı tutarının tamamı kullanılmadan bu yatırımdan elde ettiğiniz kazançlarınıza diğer yatırım teşvik belgeleriniz kapsamında hak ettiğiniz yatırım katkı tutarları dikkate alınarak indirimli kurumlar vergisi uygulamanız mümkün değildir.
Dolayısıyla, işletme döneminde yararlanılması mümkün olduğu halde yararlanılmayan … no.lu teşvik belgesine konu yatırıma katkı tutarlarının, endekslenmek suretiyle … yılı ve izleyen dönemlerde kullanılması mümkün bulunmamaktadır.
Diğer taraftan, düzeltme zamanaşımı hükümleri de dikkate alınarak ilgili dönemler için düzeltme beyannamesi verilmek suretiyle yapılan işlemlerinin düzeltilebileceği tabiidir…” hükmü yer almaktadır.
Bursa Vergi Dairesi Başkanlığının 18/12/2015 tarih ve 17192610-125[ÖZG-15/60]-275 sayılı özelgesinde ise; “…Yukarıda yer alan hüküm ve açıklamalar çerçevesinde, … Organize Sanayi Bölgesinde kurulu fabrika için 2012/3305 sayılı BKK kapsamında aldığınız … tarih ve … sayılı yatırım teşvik belgesine konu tevsi yatırımınızın “yatırım dönemi”nde diğer faaliyetlerinizden elde ettiğiniz kazançlar için indirimli kurumlar vergisinden faydalanmanız mümkün olup, diğer faaliyetlerinizden elde ettiğiniz kazançlarla ilgili olarak indirimli kurumlar vergisinden yararlanmadığınız ilgili hesap dönemlerine ilişkin olarak düzeltme beyannamesi verilmek suretiyle bahse konu teşvik belgesi kapsamında yatırım döneminde indirimli kurumlar vergisinden yararlanmanız mümkündür…” hükmü yer almaktadır.
Bu durumda indirimli kurumlar vergisinden yararlanıp yararlanmama isteğe bırakılabilir mi?
Öncelikle yatırımdan elde edilen kazançlar ve diğer faaliyetlerden elde edilen kazançlar olarak ikiye ayırmak gerekiyor.
Yatırımdan elde edilen kazanç oluşması durumunda indirimli kurumlar vergisinden yararlanılması gerekmektedir. İlgili dönemde indirimli kurumlar vergisinden yararlanılmaması, sonraki dönemlerde indirimli kurumlar vergisinden yararlanma açısından bir hak kaybına sebebiyet vermeyecektir fakat işletme döneminde yararlanılması mümkün olduğu halde yararlanılmayan yatırıma katkı tutarı endekslenerek izleyen dönemlerde kullanılması mümkün bulunmamaktadır. Yararlanılmayan dönem için ise düzeltme beyannamesi verilmesinde engel bulunmamaktadır.
Diğer yandan yatırım döneminde diğer faaliyetlerden elde edilen kazanca indirimli oranın uygulanması isteğe bağlı bırakılmıştır. Yararlanılmayan dönem için ise düzeltme beyannamesi verilmesinde engel bulunmamaktadır.
Yasin TOPAL
Vergi Müfettişi
Kaynakça
1) 5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanunu
2) 2012/3305 sayılı Yatırımlarda Devlet Yardımları Hakkında Karar
3) Bolu Defterdarlık Gelir Müdürlüğünün 10.04.2023 tarih ve E-68509125-125[2023/8]-7831 sayılı özelgesi
4) Bursa Vergi Dairesi Başkanlığının 18/12/2015 tarih ve 17192610-125[ÖZG-15/60]-275 sayılı özelgesi
