Yargıtay 9. HD, 2016/21737 Esas, 2020/11207 Karar, 08.10.2020 tarihli kararında bahşiş usulü ile çalışan işçiler açısından emsal nitelikte bir içtihat ortaya koymuştur. Söz konusu kararın Yargıtay 9. Hukuk Dairesi İçtihat Farklılıklarının Görüşülmesi Eylül 2020 toplantısından sonra olması da önemlidir ki uygulama birliğini yansıtmaktadır.

Davacı işçinin ücret hususunda garanti ücret ve sürekli bahşiş uygulamasının olduğu işyerinde çalıştığından bahşiş adı altında yapılan ödemelerin ücret mahiyetinde olduğu ve süreklilik arz eden bahşiş gelirinin çıplak ücrete katılması gerektiği;

Fazla çalışma ücretinin hesabının ise işverence ödenen ücretin saat ücretinin 1.5, ücrete eklenecek bahşiş kısmının ise 0.5 ile çarpılarak sonuca gidilmesi gerektiği hüküm altına alınmıştır.

Örnek ile açıklamak gerekirse:

İşçinin aylık temel ücretinin brüt 25.000,00TL, aylık süreklilik arz eden bahşiş gelirinin ise ortalama 7.500,00TL olduğunu, 2024 Ocak ayında toplam 75 saat de fazla çalışma yaptığını kabul edelim.

A) Temel Ücreti Üzerinden Yapılacak Fazla Çalışma Hesabı
İşçinin saatlik ücreti 25.000,00TL/225=111,11TL.
Saatlik 1.5 katı zamlı ücreti 111,11TLx1.5=166,67TL
2024 Ocak ayı fazla mesai saati 75saatX166,67TL=12.500,25TL

B) Bahşiş Geliri Üzerinden Yapılacak Fazla Çalışma Hesabı
Aylık ortalama saatlik bahşiş geliri 7.500,00TL/225=33,33TL
Saatlik 0.5 katı ücreti 33,33TLx0.5=16,67TL
2024 Ocak ayı fazla mesai saati 75saatX16,67TL=1.250,25TL

12.500,25TL + 1.250,25TL = 13.750,50TL/Brüt Ocak ayı fazla çalışma ücreti alacağı olacaktır.

İşçi 1 Ocak 2024 günü çalışmış ise UBGT Ücreti Hesabı
Yargıtay içtihadı uyarınca işçinin temel ücretine bahşiş gelirinin de eklenmesi gerekiyor:
25.000,00TL + 7.500,00TL = 32.500,00TL
32.500,00TL/30=1.083,33TL ek UBGT ücreti alacağına hak kazanacaktır.

Bu hesaplamaların eksik yapılması işçi açısından haklı nedenle fesih sebebidir ve bugüne kadar daha böyle bir ödeme yapan işyerine denk gelmedim. ☺️

Akıllara bahşişin brüte çevrilmesi gerekmiyor mu hususu gelebilir. Kesintiler ele geçen bahşiş üzerinden yapılacağından yerleşik Yargıtay içtihadı uyarınca bahşiş zaten brüt olarak kabul edilir. (Yargıtay 22. HD, 7608 Esas, 2012/26699 Karar, 29.11.2012 T.) ÖZGÜR DEMİR