I- GİRİŞ
Hazine ve Maliye Bakanlığı tarafından çıkarılan, 30.12.2022 tarih 32059 sayılı (2.mükerrer) Resmi Gazete’de yayımlanan 46 Seri No.lu SM, SMMM ve YMM Kanunu Genel Tebliği’nde; 2023 yılında dikkate alınacak hadlere ilişkin yapılan belirlemeler ile bu hadlerin 2023 yılı ve sonraki yıllarda uygulanacağına ilişkin açıklamalar yer almaktadır.
Böylelikle bahsi geçen hadlerin belirlenmesinde Bakanlıkça belirleme yapılmadığı sürece 37 Seri No.lu Tebliğde belirtilen yeniden değerleme oranı kadar artırım yapılarak, yeniden had belirleme uygulamasına son verilmiş oldu.
37 Seri No.lu SM, SMMM ve YMM Genel Tebliği ile 44 Seri No.lu KDV Genel Tebliğinde belirlenen hadlere ilave olarak, G.V. Kanunu ve V.U.K kapsamındaki bazı hadlerde özel bir belirleme yapılmış ise yapılan özel belirlemeye göre, özel bir belirleme yapılmamış ise 2023 yılı için belirlenen yeniden değerleme oranı (itibaren geçerli olacak yeni hadler sirkülerimizin konusunu oluşturmaktadır.
II- YMM TAM TASDİK DENETİMİNİN YASAL ZORUNLULUĞU
Tam Tasdik Denetimini zorunlu kılan bir yasal düzenleme bulunmamakla birlikte, 213 Sayılı Vergi Usul Kanunu’nun “Vergi Beyannamelerinin İmzalanması ve Yeminli Malî Müşavir Tasdik Raporları” başlıklı Mükerrer 227’inci maddesine dayanılarak, yıllık belirlenen aktif büyüklüğü veya net satışlar toplamı tutarının aşılması halinde, izleyen yılın başından itibaren
Yeminli Mali Müşavir ile tam tasdik ve denetim sözleşmesi yapılması ve denetime tabi olunması yönünde bazı belirlemeler yapılmıştır.
Önceki dönemlerdeki uygulamalarda, aşağıda belirlenen hadlerden birisinin aşılması halinde, izleyen yıldan itibaren tam tasdik denetimi kapsamına girilmesi zorunluluğu bulunuyordu.
|
TAM TASTİK SINIRI |
2021 YILI (TL) |
2022 YILI (TL) |
2023 YILI (TL) |
|
Aktif Toplam |
13.258.000 |
18.057.000 |
40.254.000 |
|
Net Satışlar Toplamı |
26.508.000 |
36.104.000 |
80.487.000 |
- Aksi yönde bir düzenleme yapılmadığı sürece, yukarıdaki şartlardan biri aşılmış olsa bile, mevcut düzenlemelere göre tam tasdik için yasal bir zorunluluk bulunmamaktadır.
- Ancak mükelleflerin bu limitlerin aşılıp aşılmadığına bakılmaksızın, getirilen bazı istisna, indirim ve KDV iadelerine yönelik bazı haklardan yararlanabilmeleri için süresi içinde tam tasdik sözleşmesi yapmalarında fayda görülmekte olup, detaylı açıklamalara aşağıda yer verilecektir.
III- YATIRIM İNDİRİMİ, TAŞINMAZ / İŞTİRAK HİSSE SATIŞI İSTİSNASI İŞLEMLERİNDE YMM TASDİKİ ZORUNLU OLAN İSTİSNA LİMİTLERİ:
7338 sayılı Kanunla mükerrer 227 ve 353’üncü maddelerde yapılan değişiklik sonrasında, istisnalara ilişkin YMM raporunu zamanında ibraz etmeyen mükellefler adına (544 Seri No.lu VUK Tebliğine göre 2023 yılında uygulanmak üzere 150.000 Türk lirasından az ve 1.500.000 Türk lirasından fazla olmamak üzere, yararlanılması tasdik raporunun ibrazı şartına bağlanan istisna tutarının %5'i nispetinde) Özel Usulsüzlük Cezası kesilebilecektir.
2024 yılında uygulanacak Özel Usulsüzlük Cezası 2023 yılı için belirlenen yeniden değerleme oranında (58,46) artırıldığında 237.000 TL’den az, 2.376.000 TL’den fazla olamayacaktır.
|
İSTİSNANIN TÜRÜ |
2019 YILI (TL) |
2020 YILI (TL) |
2021 YILI (TL) |
2022 YILI (TL)* |
2023 YILI (TL)* |
|
KVK 5/1-e (Taşınmaz/İştirak Hisse Satış İstisnalarında) |
446.000 |
487.000 |
663.000 |
663.000 |
663.000 |
|
35 Sıra No.lu SM, SMMM ve YMM Genel Tebliği’nde Yer Alan Yatırım İndirimi İstisnasında (GVK, mülga 19, mülga Ek1-Ek-6, Geçici 61 ve 69) |
1.508.000 |
1.508.000 |
|||
* 46 Seri No.lu SM, SMMM ve YMM Genel Tebliği ile belirlenen limitler.
* 2024 Yılı için ayrı bir limit belirlenmediği sürece bu limitler geçerli olacaktır.
IV- SÜRESİNDE YAPILAN TAM TASDİK SÖZLEŞMESİNİN SAĞLADIĞI BAZI HAKLAR
46 Seri No.lu Tebliğ ile tam tasdik denetimine yönelik zorunluluk şartları yönünden bir belirleme yapılmadığından, YMM ile süresinde yapılmış (2024 Yılı için en geç 31.01.2024 tarihine kadar) tam tasdik sözleşmesinin sağladığı bazı haklardan yararlanabilmek amacıyla tam tasdik sözleşmesi yapılıp yapılmayacağına mükelleflerin karar vermeleri gerekecektir.
18 Seri No.lu SM, SMMM ve YMM Genel Tebliğinde Tasdik Yönetmeliğinin 10’uncu maddesine göre; gelir / kurumlar vergisi beyannameleri ile eklerini yeminli mali müşavirlere tasdik ettirmek isteyen mükelleflerin, her yıl Ocak ayı içinde (özel hesap dönemi uygulayan mükellefler özel hesap döneminin ilk ayı içinde), beyannameleri ile eklerini tasdik edecek yeminlimalimüşavirlerleyıllıksözleşmedüzenlemekzorundaolduklarıhükmebağlanmıştır.
Yine aynı şekilde, işe yeni başlayan veya önceki sözleşmesi herhangi bir nedenle fesh edilen mükelleflerden beyannameleri ile eklerini tasdik ettirmek isteyenler işe başlama veya fesih tarihinden itibaren bir ay içinde yeminli mali müşavir ile sözleşme düzenleyebilecekleri belirlenmiştir.
SÜRESİNDE YAPILAN TAM TASDİK SÖZLEŞMESİNİN SAĞLADIĞI BAZI HAKLAR
|
SIRA NO |
SÜRESİNDE YAPILMIŞ TAM TASDİK SÖZLEŞMESİNİN MÜKELLEFLERE SAĞLADIĞI HAKLAR VE AVANTAJLAR (1.1.2024 Tarihinden Geçerli) |
YASAL DAYANAĞI |
|
1 |
İndirimli Orana Tabi İşlemlerden Doğan 2.600.000 TL Üzerindeki KDV İadelerini YMM Raporu İle Nakden Alabilme İmkanı (Süresinde Yapılmış Tasdik Sözleşmesi Yok İse VİR’ u İle Alınabilir) |
46 Seri No.lu SM, SMM ve YMM Tebliği |
|
2 |
1.300.000 TL Üzerindeki Diğer KDV İadelerini YMM Raporu İle Alabilme İmkanı |
|
|
3 |
Özel Fatura İle Yapılan Satışlarda Tam Tasdik Sözleşmesi Olması Halinde 350.000 TL'ye Kadar Nakit İade Alabilme İmkanı |
|
|
4 |
İmalatçı İhracatçılarda Süresinde Tam Tasdik Yapmış Mükelleflerin Aylık Nakit İade Sınırı 10.000 TL yerine 100.000 TL Olarak Dikkate Alınır |
41 Seri No.lu KDV Genel Uygulama Tebliği |
|
5 |
Gelir/Kurumlar Vergisinden Kesinti Yoluyla Ödenmiş, Henüz Sonuçlanmamış Nakit İade Taleplerine De Uygulanmak Üzere; Süresinde Tam Tasdik Sözleşmesi Yapmış Mükelleflere 1.1.2024 Tarihinden İtibaren Üst Limit 2.405.000 TL. Olarak Uygulanır (Yeni Belirleme Yapılmadığından, Tebliğe Göre Yeniden Değerleme Oranında Artırıldığında) |
315 Seri No.lu Gelir Vergisi Tebliği İle 252 Seri No.lu Tebliğde Yapılan Değişiklik |
|
6 |
KDV İadelerinde İndirimli Teminat Uygulamasından (İTUS) Yararlanılabilmesi İçin Süresinde Yapılmış Tam Tasdik Sözleşmesi Aranır (Diğer Şartlarla Birlikte) |
1 Seri No.lu KDV Genel Uygulama Tebliği |
|
7 |
Süresinde Yapılmış Tam Tasdik Sözleşmesi Olan Mükelleflerin Artırımlı Teminat Uygulamasında (ATU) %60 Teminattan Yararlanma İmkanı (Diğer Şartlarla Birlikte) |
2 Seri No.lu KDV Genel Uygulama Tebliği |
|
8 |
Mal Teslimi/Hizmet İfalarına Yönelik Düzenlenen Faturaların Karşıt İncelemeleri YMM'ler Arası Bilgi İsteme / Teyit Yazıları İle Yapılabilme İmkanı |
27,29 ve 45 Seri No.lu SM, SMM ve YMM Genel Tebliğleri |
|
9 |
KDV Genel Tebliğinin (I/C-2.1.3.) ve (I/C-2.1.3.) bölümleri kapsamında kısmi tevkifat uygulanan; - Temizlik, bahçe ve çevre bakım hizmetleri, - Makine, teçhizat, demirbaş ve taşıtlara ait tadil, bakım ve onarım hizmetleri, - Her türlü yemek servisi ve organizasyon hizmetleri, - Etüt, plan-proje, danışmanlık, denetim ve benzeri hizmetler, - Fason olarak yaptırılan tekstil ve konfeksiyon işleri ile fason ayakkabı ve çanta dikim işleri ve fason işlerle ilgili aracılık hizmetleri, - Yapı denetim hizmeti, - Taşımacılık hizmetleri, - Her türlü baskı ve basım hizmeti, -Ticari reklam hizmetleri, - İşgücü temin hizmeti, - Turistik mağazalara verilen müşteri bulma/götürme hizmeti, ile ilgili KDV iade alacaklarının mahsubunu isteyen mükelleflerin 10.000 TL ve üzerindeki mahsuben iade talepleri vergi inceleme raporu ile yerine getirilir. Şu kadar ki mükellefin iade hakkı doğuran işlemi yaptığı yılda süresinde düzenlenmiş tam tasdik sözleşmesinin bulunması halinde, nakden veya mahsuben iade talepleri YMM raporu ile yerine getirilebilecektir. |
46 Seri No.lu KDV Genel Tebliği |
|
10 |
KDV Genel Tebliğinin (IV/E-3.5.) bölümünde; Sahte belge kullanılmasına yönelik olumsuz tespit bulunan dönemi kapsayan takvim yılında süresinde düzenlenmiş tam tasdik sözleşmesi bulunan mükelleflerin, sahte olduğu tespit edilen belgelerde yer alan alım tutarının, aynı dönemdeki toplam alımlarının %5’ini geçmemesi halinde, bu mükellefler sahte belge kullanma tespiti gerekçesiyle özel esaslar kapsamına alınmazlar. Şu kadar ki, bu durumun 213 sayılı Kanunun 370 inci maddesinin (b) fıkrası kapsamındaki ön tespitler için yapılacak izaha davet ve buna bağlı olarak uygulanacak özel esaslar uygulamasına etkisi yoktur. |
46 Seri No.lu KDV Genel Tebliği |
|
11 |
KDV Genel Tebliğinin (IV/E-4.5.) bölümünde; Muhteviyatı itibarıyla yanıltıcı belge kullanılmasına yönelik olumsuz tespit bulunan dönemi kapsayan takvim yılında süresinde düzenlenmiş tam tasdik sözleşmesi bulunan mükelleflerin, yanıltıcı olduğu tespit edilen belgelerde yer alan alım tutarının, aynı dönemdeki toplam alımlarının %5’ini geçmemesi halinde, bu mükellefler muhteviyatı itibarıyla yanıltıcı belge kullanma tespiti gerekçesiyle özel esaslar kapsamına alınmazlar. Şu kadar ki, bu durumun 213 sayılı Kanunun 370 inci maddesinin (b) fıkrası kapsamındaki ön tespitler için yapılacak izaha davet ve buna bağlı olarak uygulanacak özel esaslar uygulamasına etkisi yoktur. |
46 Seri No.lu KDV Genel Tebliği |
- YMM RAPORU İLE NAKİT ALINABİLECEK KDV İADE LİMİTLERİ
YMM raporu ile, Tam Tasdik sözleşmesi yapılmadan istisna türleri itibariyle nakit alınabilecek iade tutarları aşağıya çıkarılmıştır. Bu tutarları aşan nakit iadeler için Süresinde Yapılmış Tam Tasdik Sözleşmesi aranmaktadır. 11/1-b Kapsamında iadelerde Tam Tasdik olsa da YMM raporu ile belirtilen üst sınırlardan fazla iade yapılmaz.
|
İSTİSNA TÜRÜ |
2019 YILI (TL) |
2020 YILI (TL) |
2021 YILI (TL) |
2022YILI (TL) |
2023 YILI (TL) * |
2024 YILI (TL) ** |
|
11/1-a, 11/1-c, 13/a, 13/d, 14, 15/b, 9 |
695.000 |
852.000 |
930.000 |
1.266.000 |
1.300.000 |
1.300.000 |
|
29/2 |
1.391.000 |
1.705.000 |
1.860.000 |
2.533.000 |
2.600.000 |
2.600.000 |
|
11/1-b (Tam Tasdik Sözleşmesi Olup Olmadığına Bakılmaksızın) |
183.000 |
224.000 |
244.000 |
332.000 |
350.000 |
350.000 |
*46 Seri No.lu SM, SMMM ve YMM Genel Tebliği ile belirlenen limitler.
** 46 Seri No.lu Tebliğine göre, Bakanlıkça özel bir belirleme yapılmadığı takdirde, Genel Tebliğde yer alan işlemlere ilişkin hadler 2023 yılı ve izleyen yıllarda artış olmaksızın devam edecektir.
- İade için belirlenen limitlerin daha sonra değiştirilmesi halinde iade taleplerinin değerlendirilmesinde aksi belirtilmedikçe iade hakkı doğuran işlemin gerçekleştiği vergilendirme döneminde geçerli limitler esas alınır.(KDVGUT IV/A-3.c.)
- İade için belirlenen limit, bir vergilendirme dönemindeki iade hakkı doğuran işlemlere ilişkin iade taleplerinin toplamına bir defa uygulanır. (KDVGUT IV/A-3.ç.)
- İade hakkı sahipleri, iade alacaklarının yukarıda belirtilen şekillerde mahsubundan sonra kalan kısmının nakden iadesini talep ederlerse Tebliğin nakden iade taleplerinin yerine getirilmesine ilişkin bölümlerindeki açıklamalara göre işlem yapılır. Bu şekilde yapılacak iadede, mahsup yoluyla iade edilen kısım, bu Tebliğin (IV/A-3) bölümündeki sınırın hesaplanmasında dikkate alınmaz. (KDVGUT IV/A- 2.2.)
- Süresinde düzenlenmiş tam tasdik sözleşmesinin mevcudiyeti halinde, bavul ticareti ve yolcu beraberi eşya ihracatından doğan iadelerde sözü edilen Genel Tebliğlerle belirlenen limitlere göre, diğerlerinde miktara bakılmaksızın vergi inceleme raporu ve teminat aranmadan iade yapılır. (KDVGUT IV/A-4.1)
VI- YMM RAPORU İLE YAPILABİLECEK GELİR/KURUMLAR VERGİSİ NAKİT İADE LİMİTLERİ
Gelir ve Kurumlar Vergisinden kesinti yoluyla ödenen vergilerden doğan ve 1.1.2023 tarihi itibariyle henüz sonuçlanmamış nakit iade taleplerinde uygulanacak hadlerle ilgili Gelir İdaresi Başkanlığı tarafından 16.01.2023 tarihli duyuru ile aşağıdaki şekilde belirleme yapılmıştır.
315 Seri No.lu Gelir Vergisi Genel Tebliği ile yapılan değişiklik ile 252 Seri No.lu GV Genel Tebliğine göre, 2022 yılında geçerli olan hadler yeniden değerleme oranında (%122,93) artırıldığında; tam tasdik aranmadan dilekçeye istinaden yapılabilecek nakit iade sınırı 151.000 TL olmaktadır. Bu tutarı aşan 151.001 – 1.518.000 TL arası nakit iadelerde ise, Süresinde Yapılmış Tam Tasdik Sözleşmesi aranılır. Tam tasdik sözleşmesi olmaması halinde
151.000 TL’yi aşan nakit iade talepleri ile Tam Tasdik Sözleşmesi olsa dahi 1.518.000 TL’yi aşan nakit iade talepleri vergi inceleme sonucuna göre yerine getirilir.
2024 yılı için aksi yönde bir düzenleme yapılmadığı takdirde, 2023 hadlerinin yeniden değerleme oranında (%58,46) artırılması sonucunda iade limitleri aşağıdaki gibi olacaktır.
|
Gelir / Kurumlar Vergisi Kesinti Yoluyla Ödenen Vergilerin Nakden İade Taleplerinde YMM Raporu İle Nakden İade Alınabilecek Üst Limitler |
2023 YILI (TL) (*) |
2024 YILI (TL) ( **) |
|
315 Seri No.lu Gelir Vergisi Genel Tebliği ile, 252 Seri No.lu GV Genel Tebliğinde yapılan değişikliğe göre; -Mahsuben iadede bir limit kısıtlaması bulunmaz, -2023 ve önceki yıllara ilişkin henüz sonuçlanmayan nakden iadelerde 151.000 TL’ ye kadar YMM raporu aranmaz, - Aşması halinde 1.518.000 TL’ye kadar olan kısım Tam Tasdik Raporu kapsamında nakden alınabilmesi mümkün iken, - Bu tutarı aşan nakit iadeler münhasıran vergi incelemesi ile alınabilecektir. |
315 Seri No.lu Gelir Vergisi Genel Tebliği ile, 252 Seri No.lu GV Genel Tebliğinde yapılan değişikliğe göre; -Mahsuben iadede bir limit kısıtlaması bulunmaz, -2024 yılına ilişkin nakden iadelerde 239.000 TL’ ye kadar YMM raporu aranmaz, - Aşması halinde 2.405.000 TL’ye kadar olan kısım Tam Tasdik Raporu kapsamında nakden alınabilmesi mümkün iken, - Bu tutarı aşan nakit iadeler münhasıran vergi incelemesi ile alınabilecektir. |
(*) 315 Seri No.lu Gelir Vergisi Genel Tebliği ve Gelir İdaresi Başkanlığı’nın 16.01.2023 tarihli duyurusu.
(**) 2024 yılı için aksi yönde bir düzenleme yapılmadığı takdirde, 2023 yılı için belirlenen hadlerinin yeniden değerleme oranında (%58,46) artırılması sonucunda YMM raporu olmadan nakit iade sınırı 239.000 TL ye, YMM tam tasdik raporu ile nakden alınabilecek sınır 2.405.000 TL’ ye çıkacaktır.
VII- İNDİRİMLİ ORANA TABİ İŞLEMLERDEN DOĞAN KDV İADELERİNDE UYGULANAN ALT LİMİT
“İndirimli Orana Tabi işlemin Gerçekleştiği Yıl” iadelerine uygulanmak üzere, aşağıda belirtilen tutarları aşan yüklenilen KDV’ler iade edilebilir.
|
2020 YILI (TL) |
2021 YILI (TL) |
2022 YILI (TL) |
2023 YILI (TL)* |
2024 YILI (TL)** |
|
|
İade Yapılabilmesi İçin Aşılması Gereken Limit |
17.300 |
18.900 |
25.700 |
57.300 |
90.800 |
* 44 Seri No.lu KDV Genel Uygulama Tebliği ile 2023 yılında indirimli orana tabi işlemler için belirlenen alt sınır tutarı
** 48 Seri No.lu KDV Genel Uygulama Tebliği ile 2024 yılında indirimli orana tabi işlemler için belirlenen alt sınır tutarı
NOT: 2024 yılında yapılacak indirimli orana tabi işlemlerden doğan ve indirim yoluyla giderilemeyen 90.800 TL’yi aşan yüklenilen KDV tutarı ilgili Kanun ve Tebliğ ile belirlenen usul ve esaslara göre yılı içinde aylık veya izleyen yılda yıllık olarak nakden veya mahsuben talep edilebilecektir.
VIII- YMM TARAFINDAN YAPILACAK KARŞIT İNCELEMELERDE ÜST LİMİTLER
Bir mükelleften yapılan alımlar aşağıda belirtilen belge bazında veya aylık tutarları aşması halinde karşıt inceleme yapılması gerekir.
|
KARŞIT İNCELEMEDE DİKKATE ALINACAK BELGELER |
01.01.2021 TARİHİNDEN İTİBAREN DÜZENLENEN BELGELER |
01.01.2022 TARİHİNDEN İTİBARENDÜZENLENEN BELGELER |
01.01.2023 TARİHİNDEN İTİBARENDÜZENLENEN BELGELER * |
01.01.2024 TARİHİNDEN İTİBARENDÜZENLENEN BELGELER ** |
|
Bir Mükelleften Belge Bazında Alımların Bu Tutarı Aşması Halinde Karşıt İnceleme Yapılır |
48.000 |
65.000 |
65.000 |
65.000 |
|
Bir Mükelleften Bir Aylık Dönemde Yapılan Mal / Hizmet Alımları Toplamının Aşması Halinde Karşıt İnceleme Yapılır |
142.000 |
193.000 |
195.000 |
195.000 |
*46 Seri No.lu SM, SMMM ve YMM Genel Tebliği ile belirlenen limitler.
** 2024 yılı için aksi yönde bir belirlime yapıldığında belirlenen tutarlar esas alınacaktır.
*** 46 Seri No.lu Tebliğine göre, Bakanlıkça özel bir belirleme yapılmadığı takdirde, Genel Tebliğde yer alan işlemlere ilişkin hadler 2023 yılı ve izleyen yıllarda artış olmaksızın devam edecektir.
Kaynak, https://www.bbdas.com.tr/
