Türk Ticaret Kanunu’nda anonim şirketler için asgari esas sermaye miktarı 50.000 TL (kayıtlı sermaye sistemini kabul etmiş bulunan halka açık olmayan şirketler için 10.000 TL) (md. 332), limitet şirketler için asgari esas sermaye 10.000 TL olarak belirlenmiştir (md. 580). Kanun ayrıca Cumhurbaşkanı’na bu asgari tutarları anonim şirketler için sınırsız, limitet şirketler için on katına kadar artırma yetkisi de vermiştir.
Nihayet Cumhurbaşkanı bu yetkisini 24.11.2023 tarih ve 7887 sayılı Kararı ile kullanmıştır. 25 Kasım 2023 günlü Resmi Gazete’de yayımlanan söz konusu kararname ile anonim şirketler için asgari esas sermaye miktarı 250.000 TL (kayıtlı sermaye sistemini kabul etmiş bulunan halka açık olmayan şirketler için 500.000 TL), limitet şirketler için asgari esas sermaye 50.000 TL olarak belirlenmiştir. Cumhurbaşkanı’nın kararında, Kararın yürürlük tarihi 1.1.2024 olarak belirlenmiştir (Karar metninde yürürlük tarihi 1.10.2024 olarak yazılmışsa da ertesi günlü Resmi Gazetede yayımlanan düzeltme metni ile yürürlük tarihi 1.1.2024 olarak düzeltilmiştir).
Uygulama başlangıcı
1.1.2024 tarihinden sonra yapılacak anonim veya limitet şirket kuruluşlarında ve hatta yine bu tarihten sonra mevcut anonim ve limitet şirketlerce yapılacak sermaye artırımlarında yeniden belirlenmiş asgari sermaye tutarlarının dikkate alınacağı muhakkaktır. Örneğin halen 100.000 TL sermayeli bir anonim şirketin, Şubat 2024 tarihinde sermayesini artırmak istemesi halinde, artırım sonrası sermayesi en düşük 250.000 TL olabilecektir.
Mevcut durum
Ticaret Kanunu Cumhurbaşkanı’nca asgari sermaye tutarlarının artırılması halinde mevcut şirketlerin de sermayelerini belirlenen yeni tutarlara artırma yükümlülüğü getirmemiştir. Bence burada uygulamada karışıklığa dahi yol açabilecek bir kanun boşluğu söz konusudur ve giderilmesi gerekmektedir. Ancak mevcut kanun düzenlemelerine göre; halen mevcut ve/veya 1.1.2024 tarihinden önce kurulacak şirketlere, Cumhurbaşkanınca belirlenen yeni asgari sermaye tutarlarının uygulanma olanağı yoktur ve onlar halen geçerli mevzuata göre belirlenmiş sermayelerini muhafaza etmeye devam edebilirler. Bir başka deyişle, halen mevcut ve/veya 1.1.2024 tarihinden önce kurulacak ve sermayesi Cumhurbaşkanı’nca belirlenmiş tutarların altında kalan şirketlerin, sermaye artırımı yapmalarına, sermayelerini belirlenen yeni asgari tutara yükseltmelerine gerek yoktur.
Avukat istihdam zorunluğu
Bilindiği gibi Avukatlık Kanununun 35. maddesinin 3. fıkrasında; “Türk Ticaret Kanununun 272 nci maddesinde (Yeni Ticaret Kanunu md. 332) ön görülen esas sermaye miktarının beş katı veya daha fazla esas sermayesi bulunan anonim şirketler ile üye sayısı yüz veya daha fazla olan yapı kooperatifleri sözleşmeli bir avukat bulundurmak zorundadır. Bu fıkra hükmüne aykırı davranan kuruluşlara Cumhuriyet savcısı tarafından sözleşmeli avukat tayin etmedikleri her ay için, sanayi sektöründe çalışan onaltı yaşından büyük işçiler için suç tarihinde yürürlükte bulunan, asgarî ücretin iki aylık brüt tutarı kadar idarî para cezası verilir” hükmü yer almıştır.
Burada dikkate alınması gereken, şirketin tabi olduğu asgari sermaye ve bu sermayeyi belirleyen mevzuat düzenlemesidir.
Yukarıda 1.1.2024 tarihinden önce kurulmuş şirketlerin asgari sermayesinin, Cumhurbaşkanı Kararı’na tabi olmadığını, anılan tarihten sonra kurulacak şirketlerin yeni belirlenmiş tutarlara tabi olduğunu söylemiştim. Dolayısıyla 1.1.2024 tarihinden önce kurulmuş ve sermayesi 250.000 TL’den fazla olan şirketler için avukat istihdam zorunluluğu 1.1.2024 tarihinden sonra da devam etmektedir. Ancak bu tarihten sonra kurulacak şirketlerde bu zorunluluk 1.250.000 TL’den fazla sermayesi olan şirketler için söz konusu olacaktır. Zaten aksini düşünmek, bir başka deyişle asgari sermaye bakımından değişiklik öncesi mevzuata tabi olup, avukat istihdamı yönünden yeni mevzuata tabi olmayı savunmak, kendi içerisinde tutarsız bir görüş olacaktır.
Anonim şirketler için getirilmiş bulunan avukat istihdamı zorunluluğunun aksayan ve gözden geçirilmesi gereken noktalarını daha önce yazdığımdan tekrar aynı konuya girmiyorum. Sadece asgari sermaye belirlemesinin yükümlülüğe etkisini değerlendirdim. Bumin DOĞRUSÖZ
