31/10/2022 tarihinde işletime alınmış olan yeni İSG Kâtip Sistemi vasıtasıyla, iş sağlığı ve güvenliği hizmetlerinin elektronik ortamda sunulması ve takip edilmesinin yanı sıra İSG profesyonellerinin işyeri atamaları da yapılmaktadır.
Sisteme erişim sağlanırken, öncelikle işyerinin SGK nezdinde tescil edilmiş işyeri dosyasında kayıtlı yöneticilerinin TC kimlik numaralarının veya yönetici yabancı uyruklu ise yabancı kimlik numarasının eksiksiz ve doğru olup olmadığı sorgulanmaktadır. Yöneticilerin kimlik numaralarının eksik veya hatalı olması durumunda ise “yöneticilerden bir veya birden fazlasının kimlik numarasının hatalı olduğu belirtilerek, SGK tescil kütüklerindeki yönetici bilgilerinin düzeltilmesi halinde sisteme erişim sağlanacağı” yönünde hata mesajı üretilmekte ve sisteme erişim izni verilmemektedir.
***
SGK işyeri tescil kütüklerinde yönetici konumundaki TC vatandaşlarının kimlik numaralarındaki eksiklik veya hataların SGK’ya müracaat edilerek düzeltilmesi mümkün. Ancak mevcutta kimlik numarası boş veya hatalı olan yabancı uyruklu yöneticilere ait kayıtların düzeltilmesi ise maalesef ki mümkün değil.
Şöyle ki, 99’la başlayan kimlik numaraları 6 aydan fazla ikamet eden yabancılara veya başta Suriyeliler olmak üzere geçici koruma statüsündekilere ya da Uluslararası Koruma statüsündeki yabancılara yahut çalışma izni almış yabancılara verilmektedir.
Ülkemizde yatırım yapan firmaların yabancı uyruklu ortaklarının ise ülkemizde 6 aydan fazla ikamet etmeleri veya ülkemize çalışma izni almak suretiyle gelmeleri söz konusu olmadığı gibi bu kişiler geçici koruma ya da uluslararası koruma statüsünde de değildir. Kaldı ki bu kapsamda olsalar bile bu kişilere ilgili makamlarca 99’la başlayan yabancı kimlik numarası verildiği takdirde bu kişilerin yabancı kimlik numarası da zaten SGK tescil kütüklerine kaydedilmektedir.
Haliyle yabancı uyruklu yöneticilere ilişkin kimlik numarası boş veya pasaport numarasıyla kaydedilmiş kayıtlar nedeniyle sisteme erişim sağlayamayan firmaların, bu kayıtları düzeltmeleri mümkün bulunmadığından İSG Katip sistemine erişim sağlayabilmeleri için geriye tek çare kalıyor, o da SGK Müdürlüğüne başvurarak yabancı uyruklu bu yöneticileri SGK tescil kayıtlarından sildirmek. Ne var ki SGK Müdürlüğüne başvurduklarında firmanın içinde bulunduğu duruma bakarak kimi memur inisiyatif alıp bu kişileri tescil kayıtlarından silerken, kimi memur bu kişilerin ticaret sicil gazetesinde yönetici vasfında yer aldıklarını belirterek haklı olarak talebi reddedebilmektedir.
***
İSG Kâtip sistemine mevcutta e-Sigorta kullanıcısı ile SGK tescil kayıtlarında yönetici (şirket yetkilisi) olarak kaydedilmiş kişiler erişebilmektedir. Ne var ki bu kişilerden herhangi birinin TC kimlik numarasının veya yabancı kimlik numarasının hatalı veya boş olması halinde, sistemde kimlik numarası bulunan yöneticilerin ve e-Sigorta kullanıcısının dahi İSG Katip sistemine erişimine izin verilmemektedir.
Sorarım size,
Bir kere ülkemize yatırım yapmış yabancı uyruklu yöneticiyi SGK’ya yönlendiriyorsunuz da, adamın yabancı kimlik numarası yok ki SGK tescil kütüklerinde neyi nasıl düzelttirsin?
İkincisi, ödenmeyen prim borçlarından şirket yönetici ve ortaklarının da müşterek ve müteselsil sorumlu oldukları dikkate alındığında, şirketin prim borçları ödenmediği vakit SGK tarafından ortak ve yöneticiler adına icra takibine geçileceğine göre SGK da görevli memur bu kayıtları hangi yetkiye dayanarak silsin?
Üçüncüsü, şirket yöneticilerinden herhangi birinin kimlik numarası boş veya hatalıysa, kimlik numarası doğru olan yöneticiye ve e-Sigorta kullanıcısına erişim izni neden verilmez?
Dördüncüsü, asıl işverenin yöneticilerinden herhangi birinin kimlik numarası yok diye alt işverenin sisteme erişim izin verilmemesi doğru mu?
Son olarak Microsoft ülkemize yatırım yaparsa yabancı kimlik numarası olmayan Bill Gates’den de 99’la başlayan kimlik numarasını isteyecek misiniz?
Kaldı ki kimlik numarası bulunmayan bu kişilerin İSG Kâtip sistemine erişip de İSG profesyonellerini atayım gibi bir dertleri falan da yok.
***
Değerli okurlar,
Yabancı yatırımcıların ülkemizde yatırım yapmalarına ülke olarak ihtiyacımız olduğu bir gerçek. Bu amaçla yabancıların ülkemizde yatırım yapmalarını kolaylaştıracak ve teşvik edecek yasalar da çıkartıyoruz. Buraya kadar her şey çok güzel.
Ne var ki bu yasaların çıkartılması kadar noksansız ve hatasız bir şekilde uygulamaya geçirilmesi de bir o kadar önemli.
Sonuçta hem yabancı yatırımcıları ülkemize bekliyoruz hem de bu kadar basit bir kural hatasını görmeyip yabancı yatırımcıyı saçma sapan bir kısır döngünün içine sokuyoruz.
Hele hele yabancı uyruklu yöneticinin, olmayan yabancı kimlik numarası nedeniyle firmanın sisteme erişimine izni vermeyip, firma yetkililerini SGK Müdürlüklerine yönlendirerek, yabancı uyruklu yöneticileri SGK tescil kütüklerinden sildirmek için kapı kapı dolaştırmanın, İSG yükümlülüklerini yerine getirmediniz diye firmaları zorda bırakmanın hiçbir haklı gerekçesi olamaz.
Halbuki sistemde yöneticilerden birinin kimlik bilgisi yok diye tüm yöneticilerin erişimini engellemek yerine, kimlik numarası bulunan yöneticilere erişim izni verip, olmayan yöneticilerin erişimi engellense sorun çözülecek.
Ama çözemiyoruz bir türlü… Eyüp Sabri Demirci
