Şirketler edindikleri gayrimenkulleri iki yıl aktiflerinde tutup sonra satış yaptıklarında, kazançlarının yarısı vergiden istisnaydı.
Artık bu istisna kalktı... Kazançlarının tamamı üzerinden Kurumlar Vergisi (KV) ödeyecekler. Ancak 15 Temmuz 2023 tarihinde (7456 sayılı) bu yasa yürürlüğe girdiğinden, yürürlük tarihinden önce edinilen taşınmazların (iki yıllık süre sonunda) satışında, istisna oranı yüzde 25 olarak da olsa uygulanabilecek. (KV Kanunu Geçici 16.ncı Md.)
YÜZDE 20 KDV
Şirketler, iki yıl aktiflerinde tuttukları gayrimenkulleri sattıklarında KDV de hesaplamıyorlardı, alıcılar KDV ödemeksizin taşınmazı tapu dairesinde üzerlerine kaydettiriyorlardı. Şimdi 7456 sayılı yasanın yürürlüğe girmesi ile birlikte; edinimin üzerinden iki yıldan fazla süre geçmiş olsa da şirketler artık gayrimenkulleri satmak istediklerinde değeri üzerinden yüzde 20 oranında KDV hesaplayarak alıcıya teslim yapacaklar. 15 Temmuz 2023 tarihinden önce edinilmiş taşınmazların satışı sırasında ise eski hükümler geçerli olacak, iki yıl aktifte tutulmuş olan taşınmazlar yine KDV hesaplanmaksızın satılabilecek. (Konut satışı yapan şirketler için; ruhsat tarihi ve metrekareye göre değişen KDV oranları ayrıca dikkate alınmalı.)
Şirketlerin taşınmaz satış kriterlerindeki bu değişiklikler sonrası ‘Şahısların taşınmaz satış kriterlerinde bir değişiklik var mı?’ diye soruluyor... Şahısların taşınmaz satışında vergisel kriterlerde bir değişiklik yok...
VATANDAŞ İÇİN KRİTERLER
Şirketler kazanç elde ettiklerinde kurumlar vergisi öderler. Şahıslar vergiye tabi kazanç elde ettiklerinde gelir vergisi öderler. Ticari faaliyet göstermeyen sade vatandaşlar, elde ettikleri vergiye tabi kazançlarını ertesi yıl mart ayında beyan edip beyannamelerinde hesaplanan (Yüzde 15 ila yüzde 40) vergiyi de mart ve temmuz aylarında iki taksitte öderler. Peki; vatandaşlar gayrimenkul satış kazançlarını hangi durumda beyan edecek, beyanname veren vatandaşlar kazançlarından hangi masrafları düşebilecekler, gayrimenkul kazancı üzerinden ne kadar istisna düşebilecekler?
5 YIL ŞARTI ARANIYOR
Şahıslar edindikleri gayrimenkulleri ‘beş yıl’ elde tutup sonra satış yaptıklarında zaten kazançlarını beyan etmiyorlar. Beş yıl sonra satış yapılmasıyla; kazancın ne kadar olduğunun da önemi kalmıyor, tüm kazanç vergi dışı kalıyor. Gayrimenkulü edindikten sonraki ‘beş yıl içinde’ satış yapanlar ise; eğer istisna tutarını (2023 kazançları için 55 bin lirayı) aşan kazanç elde etmişlerse (2024) mart ayında beyanname vermeleri gerekecek.
Beyanname verilirken istisnanın dışında, satış sırasında ödenen tapu harcının da vergiyi azaltıcı etkisi var. Ayrıca; alış tarihi ile satış tarihi arasındaki enflasyon artışının da hesaplanacak vergiyi azaltıcı etkisi söz konusu. Enflasyon etkisinin kazançtan düşülebilmesi için; alış ve satış ÜFE endeksleri arasında yüzde 10’dan fazla endeks farkı (artışı) oluşması gerekiyor.
MİRAS KALIRSA NE OLACAK?
Mirasla edinilen mülklerin satışı sonrasında da beyanname verilmesi gerekmiyor. Miras yoluyla edindikleri mülkleri satanların (Beş yıl içinde satış yapmış olsalar da) ne kadar kazanç etmiş olurlarsa olsunlar gelir vergisi ödemeleri gerekmiyor. İvazsız (karşılıksız) intikal edilen taşınmazların satışında gelir vergisi beyanı istenmiyor. Ahmet Karabıyık
