Rahmet ve mağfiret ayı olan ramazan da işverenler çalışanlarına karşı şefkatli ve cömert davranırlar.Bazı işyerleri toplu iş sözleşmesi hükümleri gereğince ramazanda oruç tutan ve tutmayan ayrımı yapmadan toplu olarak belirlenen oranlarda çalışanlarına ramazan erzakı /alışveriş yapmalarını sağlayacak nakit çekler dağıtılır.
Bu süreçte İnsan Kaynakları ve Muhasebe yetkililerinin kafası karışır.
Yılda bir defa yapılan bu erzak yardımları karşısında Vergi ve SGK açısından nasıl işlem yapılması gerekir.
İşverenler Ramazan Ayında Çalışanlarına İftar Yemeği Çıkarması Durumunda:
Çalışanlara işverence iftar yemeği işyerinde yada müştemilatında verilmek suretiyle sağlanan menfaatler gelir vergisinden istisna edilmiştir.Çalışanlarına işverenlerince yemek verilmek suretiyle bir günlük yemek bedeli olarak 2018 yılında 16 TL aşmaması durumunda ücret olarak değerlendirilmez ve gelir vergisinden muaf tutulur.(23/8)
Ödemenin bu tutarı aşması halinde, aşan kısım ile hizmet erbabına yemek bedeli olarak nakden yapılan ödemeler ve bu amaçla sağlanan menfaatler ücret olarak vergilendirilir.
Örneğin:
A(A.Ş) ramazan ayında oruç tutan personeline günlük tabldot olarak 13 TL karşılığında işyeri yemekhanesinde yemek çıkarması durumunda 23/8 göre ücret olarak değerlendirilmeyecektir.
Ayni Olarak Erzak Yardımı Verilmesi:
Gelir Vergisi Kanunda Ücretlerin tanımlamasına yer verilmiştir.
Ücret, işverene tabi belirli bir işyerine bağlı olarak çalışanlara hizmet karşılığı verilen para ve ayınlar ile sağlanan ve para ile temsil edilebilen menfaatlerdir.(61.Madde)
O halde hem nakit hem de ayın olarak verilen menfaatler ücretin içinde yer almaktadır.
Bu durumda çalışanlara dağıtılan ramazan erzakları da ayni olarak dağıtılması halinde ücret gibi değerlendirmeye tabi tutularak işlem yapılacaktır.
Ramazan Erzakları KDV dahil alınması durumunda, fatura bedeli ile dağıtılan işçi sayısına göre net olan erzak belleri brütte çevrilerek çalışanların bordrolarında gösterilecek, gelir vergisi ve damga vergisi yönünden değerlendirilecektir.
Örneğin:150 TL bedelli KDV dahil erzak alınması durumunda çalışanın bulunduğu vergi dilimi değerlendirilerek brüt olarak hesap pusulasına yansıtılacak karşılığında net olarak 150 TL. olarak erzak dağılımı yapılacaktır.(Burada ayni olarak erzak verildiği için 150 TL net olarak ödenmeyecek.)
Erzakları Üretici Firma Çalışanlarına Dağıtması Halinde;
Çalışanlara işletmenin ürettiği gıda ürünleri ramazan erzakı olarak verilmesi durumunda perakende satış fiyatı net olarak dikkate alınır, bu tutarın brüt miktarı bulunarak çalışanın bordrosuna yansıtılır.
Formülü:
Brüt Ücret= Net Ücret/ (1-(Gelir Vergisi Oranı+ Damga Vergisi Oranı))
SİGORTA PRİMİ AÇISINDAN
5510/80.Maddesinde hangi haklardan prim alınmayacağı belirlenmiştir;
- b) Ayni yardımlar ve ölüm, doğum ve evlenme yardımları, görev yollukları, seyyar görev tazminatı, kıdem tazminatı, iş sonu tazminatı veya kıdem tazminatı mahiyetindeki toplu ödeme, keşif ücreti, ihbar ve kasa tazminatları ile Kurumca tutarları yıllar itibarıyla belirlenecek yemek, çocuk ve aile zamları, işverenler tarafından sigortalılar için özel sağlık sigortalarına ve bireysel emeklilik sistemine ödenen ve aylık toplamı asgari ücretin % 30’unu geçmeyen özel sağlık sigortası primi ve bireysel emeklilik katkı payları tutarları, prime esas kazanca tabi tutulmaz.
Ramazan erzakı nakit olarak değil ayni olarak çalışanlara verilmesi durumunda sigorta primi alınmayacaktır.
RAMAZAN ERZAKI YERİNE ÇALIŞANLARA NAKİT ÖDEME YAPILMASI:
Çalışanlara ramazan erzakı yerine nakit olarak ödeme yapılması durumunda gelir,damga vergisi ve sigorta primi kesintisi uygulanacaktır.
Oruç tutanlar öğle yemeği yemeyerek karşılığında parası nakit olarak verilmesi durumunda brüt olarak belirlenmiş ise o rakam üzerinden gelir ve damga vergisi kesilecektir.
Net olarak belirlenmesi durumunda karşılığı brüt olarak çevrilecektir.
Burada asıl hedefimiz net rakamı ödeyeceğimizden SPEK esas matraha girecek rakamı da bulmamız gerekecektir.
SGK oruç tutanlara karşı uyguladığı muafiyet rakamına da ihtiyaç vardır.
Yemek parası:
1/1/2018 ila 31/12/2018 tarihleri arasında; 67,65 TL x % 6 = 4,06 TL (Günlük)
Buna göre nakit olarak ödenen günlük yemek parasının 4,06 TL'si sigorta primine tabi olmayacak, aşan kısım sigorta primine tabi tutulacak.
Örneğin:
A (A.Ş) 22 gün çalışanlarına günlüğü 15 TL /Net ödeme yapması halinde 330 TL ödeyecektir.
Buna göre net tutarın brüt rakamı hesaplanırken SGK muafiyet edilen tutar dikkate alınarak çalışanın bordrosuna yansıtılacaktır.
Bu işlemler yapılmaması halinde vergi ziyan cezası,gecikme zammı ve faizleri alınır.
SGK Açısından ise;
a.)Denetimde kayıt uyuşmazlığı olarak ve ücret tediye bordro uyuşmazlık için İdari Para Cezası
b.)Ek Bildirge ile birlikte İdari Para Cezası,APHB dolayı gecikme zammı ve faizi alındığı gibi.
c.)Özellikle 2016-2017 ve 2018 yılında uygulanan işverenler tarafından 100 Lira sigorta primi teşviklerinde cezalı duruma düşerek geriye dönük gecikme faizi ile ödeme ile karşı karşıya kalırlar.
Sonuç:
Çalışanlara ramazan ayında işyerlerinde iftar yemeği verilmesi halinde gelir, damga vergisi ve sgk primi alınmaz.
Ramazan erzakı olarak paketler dağıtılınca KDV dahil olarak net olarak değerlendirilecek ,brüt tutar bulunur karşılığında bordo da gösterilerek gelir ve damga vergisi alınacaktır.
Ayni yardım olduğundan SPEK olarak SGK değerlendirilmeyecektir.
Ramazan ayında tutulan oruçlara karşılık nakit para verilmesi durumunda ödemenin net yada brüt olmasına göre işlem yapılarak, SGK SPEK muafiyet sınırı dikkate alınarak çalışanın ücret bordrosunda gösterilecektir.
Kurallara göre işlem yapılmaması durumunda hem Vergi hem de SGK anlamında İPC ,usulsüzlük cezaları ,ek beyannameler ,ek prim bildirgeleri ile işverenler karşı karşıya kalabilirler.
Sigortalıların prime esas kazançlarını 2018 yılı için eksik bildirdiği tespit edilen işyerlerinden Hazinece karşılanan tutar gecikme cezası ve gecikme zammıyla birlikte geri alınır. Vedat İlki
