Yeni Türk Ticaret Kanunu

1 Ocak 1957 tarihinde yürürlüğe giren ve yaklaşık 55 yıldır uygulanan Türk Ticaret Kanunu ticari yaşamın günümüze kadar çağdaş bir düzen içerisinde gelişmesini sağlamıştır. Ancak bu 55 yıl içerisinde hem Türkiye’de hem de dünyada çok önemli gelişmeler yaşanmış, kalıcı sonuçlar doğuran bir dizi ekonomik olayların yaşandığı dönemler başlamıştır. Dolayısıyla bugün uygulanan Türk Ticaret Kanunu çağın gereklerine ayak uydurmakta epey zorlanmaya başlamış ve Türk ticaretini daha ileriye taşıyamayacak bir hale gelmiştir.

Bu gelişmelerden en önemlisi Avrupa Birliği’nin oluşumu ve bu birliğin kendi para birimi ile hukuk düzeninin yeniden şekillenmesidir. Avrupa Birliği ile 2005 yılının sonuna doğru başlayan müzakereler ve uyum süreci mevcut Türk Ticaret Kanunu’nda değişiklikler yapılması ihtiyacını doğurmuştur.

Yaşanan diğer bir gelişme ise küreselleşmedir. Bir yandan Avrupa Birliği üyeliğine hazırlanan ülkemiz diğer yandan uluslararası ticaret, finans ve sermaye piyasalarının bir parçası olmak zorundadır. Bu yüzden uluslararası piyasaların kurumlarına ve kurallarına yer veren bir dizi hukuki düzenlemenin yapılması ülkemiz açısından zorunlu hale gelmiştir. Bugün yaşanan küresel finansal krizin de açıkca gösterdiği gibi küreselleşme dünyanın tüm ekonomilerini birbirine bağlamaktadır. Bu piyasalarda varolabilmek için mevcut Türk Ticaret Kanunu’nda değişiklikler yapılması ihtiyacı doğmuştur.

Mevcut Türk Ticaret Kanunu’nda değişiklikler yapılması ihtiyacını doğuran bir diğer gelişmede teknolojide yaşanan değişiklikler olmuştur. Teknolojide yaşanan başdöndürücü gelişmelerden dolayı ticarette yaşanan dönüşüme Türk Ticaret Kanunu’nda ayak uydurması gerekmekteydi.

Tüm bu ihtiyaçlar neticesinde yeni bir kanun hazırlamak için yaklaşık 9 yıldır süren çalışmalar sonucunda yeni Türk Ticaret Kanunu 13 Ocak 2011 tarihinde TBMM'de kabul edilmiş ve 14 Şubat 2011 tarihinde Cumhurbaşkanı tarafından onaylanmıştır.

Yeni TTK nedir?

6102 sayılı yeni TKK 6 ana kitapta düzenlenmiştir;

İlk kitap “Ticari İşletme” ile ilgilidir. Bu kitapta tacir, ticari işletme, ticaret sicili, ticaret Ünvanı, haksız rekabet, ticari defterler, cari hesap ve acentelik konuları ele alınmaktadır.
İkinci kitap “Ticaret Şirketleri” ile ilgilidir. Bu kitapta genel hükümler, kollektif şirket, komandit şirket, anonim şirket, sermayesi paylara bölünmüş komandit şirket ve limited şirket konuları ele alınmaktadır.
Üçüncü kitap “Kıymetli Evrak” ile ilgilidir. Bu kitapta genel hükümler, nama yazılı senetler, hamile yazılı senetler, kambiyo senetleri, diğer senetler, makbuz senedi ve varant konuları ele alınmaktadır.
Dördüncü kitap “Taşıma İşleri” ile ilgilidir. Bu kitapta genel hükümler, eşya taşıma, taşınma eşyası taşıması, değişik tür araçlar ile taşıma, yolcu taşıma ve taşıma işleri komisyoncusu konuları ele alınmaktadır.
Beşinci kitap “Deniz Ticareti” ile ilgilidir. Bu kitapta gemi, donatan ve donatma iştiraki, kaptan, deniz ticareti sözleşmeleri, deniz kazaları, sorumluluğun sınırlanması ve petrol kirliliğinin zararının tazmini ve cebri icraya ilişkin özel hükümler ele alınmaktadır.
Altıncı kitap “Sigorta Hukuku” ile ilgilidir. Bu kitapta genel hükümler ve sigorta türlerine ilişkin özel hükümler ele alınmaktadır.

Yeni TTK sizi/şirketinizi nasıl etkiler?

Yeni TTK ile ortaklar hukukuna getirilen başlıca yenilikler aşağıdaki şekilde sıralanabilir.

Ortaklar Hukuku’ndaki çarpıcı yenilikler:

Sermaye ortaklıkları şeffaflaşıyor.
Sermayenin korunmasına ilişkin tavizsiz düzenlemeler kabul ediliyor.
İşletme konusu dışında işlem yapma yasağı kaldırılıyor.
Birleşmeler yenilikçi bir bakış açısıyla yeniden düzenleniyor.
Bölünmeler kanunda ilk kez tüm yönleriyle düzenleniyor.
Tek Kişilik Ortaklıklar yeni bir alternatif olarak sisteme giriyor.
Bağımsız Denetim ve İşlem Denetimi, kurumsal yönetimin bekçiliğini üstleniyor.

Anonim Ortaklıklar Hukuku’nun yeni yüzü:

Şirket kuruluşunda yenilikler getirilmiştir, tek kişiyle şirket kurma ve kuruluşta halka arz imkânı tanınmıştır.
Yönetim örgütünün yapılanması düzenlenmiştir, yönetim kurulu üyesinin pay sahibi olma zorunluluğu kaldırılmış ve bir tüzel kişi olmasına imkan verilmiştir, yönetim organı tek kişiden oluşabilecektir.
Yönetim kurulunun işleyişi yeniden düzenlenmiştir, yönetim kurulunun tamamen telekonferans yoluyla yapılmasına imkân sağlanmıştır.
Yöneticinin konumu ve sorumluluğu düzenlenmiştir, Yönetim kurulu üyelerinin dörtte birinin yüksek öğrenim görmüş olma zorunluluğu getirilmiştir, yöneticilerin şirkete borçlanması engellenmiştir, profesyonel yöneticilik ön plana çıkartılmıştır.
Genel Kurula ilişkin yenilikler getirilmiştir, genel kurulun telekonferans yoluyla yapılmasına imkân sağlanmıştır, en az bir yönetim kurulu üyesinin, murahhasın, bağımsız denetçinin ve işlem denetçisinin genel kurula katılması zorunlu tutulmuştur.
Pay sahipliği değeri yükseltilmiştir, inceleme ve bilgi alma hakları pekiştirildi, azınlık hakları güçlendirildi.

Daha fazla bilgi için;