Hangi Hallerde SGK İdari Para Cezalarının % 75’i Silinir?
I- GİRİŞ
5510 Sayılı Sosyal Sigortalar Kanunu’na tabi olan kamu kurum ve kuruluşlarını (ruhsat vermeye yetkili belediye, organize sanayi bölgeleri, ticaret sicil memurlukları, .. vb) ile işverenleri yine aynı Kanun’da belirlenen işe giriş, işten ayrılış bildirgesi verilmesi, istirahat raporlarının bildirilmesi, muhtasar aylık prim hizmet belgesinin verilmesi, bilgi belge verilmesi gibi ödevlerini belirtilen süre ve şekilde yapmaması halinde çerçevesinde Sosyal Güvenlik Kurumu Kanunu’nun 102. maddesi çerçevesinde idari para cezası ile cezalandırmaktadır.
Bu yazımızda Sosyal Güvenlik Kurumu tarafından uygulanan idari para cezalarında hangilerinde cezanın tamamı değil de sadece % 25 ödenebileceğini, yani % 75 silinebileceğini ayrıca idari para cezalarını başlıklar altında genel hatları ile anlatmakla birlikte idari Para cezası almamak için dikkat edilmesi gereken işlemleri anlatmaya çalışacağız.
II- 5510 SAYILI KANUN VE BAŞLIKLAR ALTINDA İDARİ PARA CEZALARI
Sosyal Güvenlik Kurumu tarafından; 5510 Sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanun da sayılan işe giriş, işten ayrılış bildirgesi, muhtasar aylık prim hizmet belgesinin verilmemesi veya geç verilmesi, istirahat raporlarının bildirilmesi, Eksik İşçilik, Defteri, belge ibraz etmeme, belgelerin geçersizlik halleri, Asgari işçilik için gerekli bilgi ve belgelerin verilmemesi, Sigortalı Bildirimi ve Tescili belgelerin verilmemesi, İşyeri Bildirgesi (Ticaret Sicil Memurluğu ve kurum ve kuruluşlarca), ruhsat ve eki evraklarının ( Belediye, Organize San. Böl.) bildirilmemesi, Denetimin engellenmesi, Genel sağlık Sigortalıların bilgilerinin girilmemesi, Bazı Kısmı süreli çalışanların biriminin yapılmaması, Meslek kodların uyumsuz olması iş ve işlemleri belirlenen süre ve şekilde yerine getirmeyen kamu kurum, kuruluşları, işverenler, Mali Müşavirler yerine getirmediği veya eksik işlemler için kurum tarafından kanunun 102. maddesinde sayılan idari para cezası verilmektedir.
5510 sayılı Kanun 102. maddesi İdari Para Cezaları;
• İşe Giriş Bildirgesinin Süresi Dışında Verilmesi
a- 1- 8. maddesinin birinci fıkrası ile 61. maddede belirtilen bildirgeyi, bu Kanun’da belirtilen süre içinde ya da Kurum’ca belirlenen şekle ve usule uygun vermeyenler veya Kurum’ca internet, elektronik veya benzeri ortamda göndermekle zorunlu tutulduğu hâlde anılan ortamda göndermeyenler hakkında her bir sigortalı için asgari ücret tutarında idari para cezası uygulanır.
2- 8. maddenin birinci fıkrasında belirtilen bildirgenin verilmediğinin, mahkeme kararından veya Kurum’un denetim ve kontrolle görevli memurlarınca yapılan tespitlerden ya da diğer kamu idarelerinin denetim elemanlarının kendi mevzuatları gereğince yapacakları soruşturma, denetim ve incelemelerden veya bankalar, döner sermayeli kuruluşlar, kamu idareleri ile Kanunla kurulan kurum ve kuruluşlardan alınan bilgi ve belgelerden anlaşılması halinde bildirgeyi vermekle yükümlü olanlar hakkında her bir sigortalı için asgari ücretin iki katı tutarında idari para cezası uygulanır.
3- İşyeri esas alınmak suretiyle bildirgenin verilmediğine ilişkin; mahkemenin karar tarihinden, Kurum’un denetim ve kontrolle görevli memurlarının tespit tarihinden, diğer kamu kurum ve kuruluşlarının denetim elemanlarının rapor tarihinden, bankalar, döner sermayeli kuruluşlar, kamu idareleri ile Kanunla kurulan kurum ve kuruluşlardan alınan bilgi veya belgelerin Kurum'a intikal tarihinden itibaren bir yıl içinde bu bendin (2) numaralı alt bendinde sayılan durumlardan biriyle tekrar bildirge verilmediğinin anlaşılması halinde, bildirgeyi vermekle yükümlü olanlar hakkında bu defa her bir sigortalı için asgari ücretin beş katı tutarında idari para cezası uygulanır.
• İş Yeri Bildirgesinin Süresi Dışında Verilmesi
b- 11. maddesinde belirtilen bildirgeyi, Kurum’ca belirlenen şekle ve usule uygun vermeyenler veya Kurum’ca internet, elektronik veya benzeri ortamda göndermekle zorunlu tutulduğu halde, anılan ortamda göndermeyenler veya bu Kanun’da belirtilen süre içinde Kurum’a vermeyenlere;
1- Kamu idareleri ile bilânço esasına göre defter tutmak zorunda olanlar için asgari ücretin üç katı tutarında,
2- Diğer defterleri tutmak zorunda olanlar için asgari ücretin iki katı tutarında,
3- Defter tutmakla yükümlü olmayanlar için bir aylık asgari ücret tutarında,
idari para cezası uygulanır.
• Muhtasar Aylık Prim Hizmet Belgesini Süresi Dışında Verilmesi
- c) 86. maddesinin birinci fıkrası uyarınca verilmesi gereken belgeleri, Kurum’ca belirlenen şekilde ve usulde vermeyenler ya da Kurum’ca internet, elektronik veya benzeri ortamda göndermekle zorunlu tutulduğu halde anılan ortamda göndermeyenler veya belirlenen süre içinde vermeyenlere her bir fiil için;
1- Belgenin asıl olması halinde aylık asgari ücretin iki katını geçmemek kaydıyla belgede kayıtlı sigortalı sayısı başına, aylık asgari ücretin beşte biri tutarında,
2- Belgenin ek olması halinde, aylık asgari ücretin iki katını geçmemek kaydıyla her bir ek belgede kayıtlı sigortalı sayısı başına, aylık asgari ücretin sekizde biri tutarında,
3- Ek belgenin 86. maddenin beşinci fıkrasına istinaden Kurum’ca re’sen düzenlenmesi durumunda, aylık asgari ücretin iki katını geçmemek kaydıyla her bir ek belgede kayıtlı sigortalı sayısı başına, aylık asgari ücretin yarısı tutarında,
4- Belgenin mahkeme kararı, Kurum’un denetim ve kontrol ile görevlendirilmiş memurlarınca yapılan tespitler veya diğer kamu idarelerinin denetim elemanlarınca kendi mevzuatları gereğince yapacakları soruşturma, denetim ve incelemeler neticesinde ya da bankalar, döner sermayeli kuruluşlar, kamu idareleri ile Kanunla kurulan kurum ve kuruluşlardan alınan bilgi ve belgelerden, hizmetleri veya kazançları Kurum’a bildirilmediği veya eksik bildirildiği anlaşılan sigortalılarla ilgili olması halinde, belgenin asıl veya ek nitelikte olup olmadığı, işverence düzenlenip düzenlenmediği dikkate alınmaksızın, aylık asgari ücretin iki katı tutarında, idari para cezası uygulanır.
• Eksik İşçilik
d- 59. maddesi uyarınca Kurum’un defter ve belge incelemeye yetkili denetim ve kontrolle görevlendirilmiş memurları tarafından veya 59. maddesinin beşinci fıkrasında belirtilen serbest muhasebeci malî müşavirler ile yeminli mali müşavirlerce düzenlenen raporlara istinaden, Kurum’a bildirilmediği tespit edilen eksik işçilik tutarının mal edildiği her bir ay için, aylık asgari ücretin iki katı tutarında idari para cezası uygulanır.
• Defteri, Belge İbraz Etmeme Ve Belgelerin Geçersizlik Halleri
e- 86. maddesinin ikinci fıkrasındaki yükümlülüğü Kurum’ca yapılan yazılı ihtara rağmen onbeş gün içinde mücbir sebep olmaksızın tam olarak yerine getirmeyenlere;
1- Bilânço esasına göre defter tutmakla yükümlü olanlar için, aylık asgari ücretin oniki katı tutarında,
2- Diğer defterleri tutmakla yükümlü olanlar için, aylık asgari ücretin altı katı tutarında,
3- Defter tutmakla yükümlü değil iseler, asgari ücretin üç katı tutarında,
4- Tutmakla yükümlü bulunulan defter ve belgelerin ibraz edilmemesi nedeniyle verilmesi gereken ceza tutarını aşmamak kaydıyla; defter ve belgelerin tümünü verilen süre içinde ibraz etmekle birlikte; kanuni tasdik süresi geçtikten sonra tasdik ettirilmiş olan defterlerin tasdik tarihinden önceki kısmı, işçilikle ilgili giderlerin işlenmemiş olduğu tespit edilen defterler, sigorta primleri hesabına esas tutulan kazançların kesin olarak tespitine imkân vermeyecek şekilde usulsüz veya noksan tutulmuş defterler, herhangi bir ay için sigorta primleri hesabına esas tutulması gereken kazançların ve kazançlarla ilgili ödemelerin (sigorta primine esas kazancın ödemeye bağlı olduğu durumlar dâhil) o ayın dâhil bulunduğu hesap dönemine ait defterlere işlenmemiş olması halinde, o aya ait defter kayıtları geçerli sayılmaz ve bu geçersizlik hallerinin gerçekleştiği her bir takvim ayı için, aylık asgari ücretin yarısı tutarında; kullanılmaya başlanmadan önce tasdik ettirilmesi zorunlu olduğu halde tasdiksiz tutulmuş olan defterler geçerli sayılmaz ve tutmakla yükümlü bulunulan defter türü dikkate alınarak bu bendin (1) ve (2) numaralı alt bentlerine göre; Vergi Usul Kanunu gereğince bilanço esasına göre defter tutulması gerekirken işletme hesabı esasına göre tutulmuş defterler geçerli sayılmaz ve bu bendin (1) numaralı alt bendine göre,
5- İşverenler tarafından ibraz edilen aylık ücret tediye bordrosunda; işyerinin sicil numarası, bordronun ilişkin olduğu ay, sigortalının adı, soyadı, sigortalının sosyal güvenlik sicil numarası, ücret ödenen gün sayısı, sigortalının ücreti, ödenen ücret tutarı ve ücretin alındığına dair sigortalının imzasının bulunması zorunludur. Belirtilen unsurlardan herhangi birini ihtiva etmeyen (imza şartı yönünden makbuz mukabilinde veya banka kanalıyla yapılan ödemeler hariç) ücret tediye bordroları geçerli sayılmaz ve her bir geçersiz ücret tediye bordrosu için aylık asgari ücretin yarısı tutarında, idari para cezası uygulanır.
İbraz süresi geçirildikten sonra incelemeye sunulan ve tümünün veya bir bölümünün geçersiz olduğu tespit edilen defter ve belgeler yönünden, ayrıca geçersizlik fiilleri için idari para cezası uygulanmaz, sadece tutulan defter türü dikkate alınarak bu bendin (1), (2) ve (3) numaralı alt bentlerine göre idari para cezası uygulanır.
• Bildirilmesi Gereken Asgari İşçiliğin Tespiti İçin Gerekli Bilgi Ve Belgelerin Verilmemesi
f- 85. maddesinin beşinci fıkrasında (…) (1) belirtilen yükümlülükleri belirtilen sürede yerine getirmeyenlere, aylık asgari ücretin iki katı tutarında idari para cezası uygulanır.
• Kamu Kurum Ve Kuruluşları Tarafından Sigortalı Bildirimi Ve Tescili Belgelerin Verilmemesi
g- 8. maddesinin üçüncü fıkrasında, 9. maddesinin birinci fıkrasının (b) bendinde belirtilenler için aynı maddenin üçüncü fıkrasında, 47. maddesinin üçüncü fıkrasında ve 90. maddenin birinci fıkrasında belirtilen yükümlülükleri yerine getirmeyen kurum ve kuruluşlar ile tüzel kişilere, aylık asgari ücret tutarında idari para cezası uygulanır. 8. maddesinin yedinci fıkrasında belirtilen yükümlülükleri yerine getirmeyen kamu idareleri ile bankalara sigortalı başına aylık asgari ücretin onda biri tutarında idari para cezası uygulanır.
• İşyeri Bildirgesi (Ticaret Sicil Memurluğu ve Kurum ve Kuruluşlarca), Ruhsat ve Eki Evraklarının(Belediye, Org. San. Bölgesince)Bildirilmemesi
h- 11. maddesinin üçüncü fıkrasında belirtilen bildirim yükümlülüğünü yasal süresi içinde yerine getirmeyen ticaret sicili memurlukları ile aynı maddenin altıncı fıkrasında belirtilen yükümlülüğü yasal süresi içinde yerine getirmeyen kurum ve kuruluşlara yerine getirilmeyen her bir bildirim yükümlülüğü için aylık asgari ücret tutarında idari para cezası uygulanır.
• Denetimin engellenmesi
ı- Kurumun denetim ve kontrolle görevlendirilmiş memurlarının;
l- Bu Kanun’un uygulanmasından doğan inceleme ve soruşturma görevlerini yerine getirmeleri sırasında işverenler, sigortalılar, işyeri sahipleri ve bu işle ilgili diğer kişiler görevlerini yapmasına engel olamazlar; engel olanlar hakkında eylemleri başka bir suç oluştursa dahi, asgari ücretin beş katı tutarında idari para cezası uygulanır.
2- Görevlerini yapmasını engellemek amacıyla cebir ve tehdit kullanan işverenler, sigortalılar, işyeri sahipleri ve bu işle ilgili diğer kişiler fiil daha ağır bir cezayı gerektiren ayrı bir suç teşkil etmediği takdirde Türk Ceza Kanunu’nun 265. maddesinin ikinci fıkrasına göre cezalandırılır. Bu suçu işleyenler hakkında ayrıca asgari ücretin on katı tutarında idari para cezası uygulanır.
• Bilgi Ve Belge İbraz Etmeme,Çalışmazlık(Rapor, İstirahat) Belgelerini Bildirmemesi Veya Geç Bildirilmesi
i- Kurum tarafından bu Kanun’un 100. maddesi kapsamında Kurum tarafından istenen bilgi ve belgeleri belirlenen süre içinde mücbir sebep olmaksızın vermeyen kamu idareleri, bankalar, döner sermayeli kuruluşlar, kanunla kurulmuş kurum ve kuruluşlar ile diğer gerçek ve tüzel kişiler hakkında, aylık asgari ücretin beş katı tutarında, geç verilmesi halinde ise aylık asgari ücretin iki katı tutarında idari para cezası uygulanır (Ek cümle: 13.02.2011-6111/45 md.).
Ancak 4. maddenin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamındaki sigortalılara geçici iş göremezlik ödeneği ödemelerinde 100. maddeye istinaden Kurum’ca işverenlerden istenilen bildirimlerin belirlenen süre içerisinde ve elektronik ortamda yapılmaması halinde sigortalı başına aylık asgari ücretin onda biri, hiç yapılmaması halinde ise sigortalı başına aylık asgari ücretin yarısı tutarında idari para cezası uygulanır (Ek paragraf: 04.04.2015-6645/48 md.).
- maddenin birinci fıkrasının (c) bendi kapsamında bulunan sigortalıların hizmet bilgilerinin 100. madde kapsamında Kurum’ca oluşturulan yazılım programına bilgi girişi yapması gereken işyerlerince, Kurum’ca belirlenen süre içinde elektronik ortamda Kurum’a hiç gönderilmemesi hâlinde sigortalı başına aylık brüt asgari ücretin beşte biri, geç gönderilmesi hâlinde ise sigortalı başına aylık brüt asgari ücretin onda biri tutarında, idari para cezası uygulanır.Ancak, idari para cezası ilgili yılın aralık ayında geçerli olan brüt asgari ücretin yirmi dört katını geçemez.
• Sigortalı İşten Ayrılış Bildirgesinin Verilmemesi
j- (Ek: 18.02.2009-5838/4 md.; Değişik: 01.03.2012-6283/3 md.) 9. maddesinin birinci fıkrasının (a) bendine göre sigortalılığı sona erenlere ilişkin bildirim ile 506 sayılı Kanun’un geçici 20. maddesinde yer alan sandıklara, sandık iştirakçiliğinin başlama veya sona ermesine ilişkin bildirimi, süresi içinde ya da Kurum’ca belirlenen şekle ve usule uygun olarak yapmayanlar veya Kurum’ca internet, elektronik veya benzeri ortamda göndermekle zorunlu tutulduğu halde anılan ortamda göndermeyenler hakkında, bir takvim ayında işlenen bu fiillerden dolayı tutmakla yükümlü bulunulan defter ve belgelerin ibraz edilmemesi nedeniyle verilmesi gereken ceza tutarını aşmamak kaydıyla her bir sigortalı veya sandık iştirakçisi için asgari ücretin onda biri tutarında idari para cezası uygulanır.
• Genel Sağlık Sigortalıların Bilgilerin Girilmemesi
k- (Ek: 25.06.2009-5917/42 md.) 100. maddesinin altıncı fıkrasına göre genel sağlık sigortalılarının bakmakla yükümlü oldukları kişilere ait bilgi girişlerini süresinde yapmayanlar ile bakmakla yükümlü olunan kişi olmayanlara ait bilgi girişi yapanlara asgari ücretin yarısı tutarında idari para cezası uygulanır.
• Bazı Kısmı Süreli Çalışanların Biriminin Yapılmaması
l- (Ek: 13.02.2011-6111/45 md.) Ek 6. maddesine göre yapılması gereken bildirim veya kontrol yükümlülüğünün yerine getirilmemesi halinde, her bir fiil için asgari ücret tutarında idari para cezası uygulanır.
• Muhtasar Aylık Prim Hizmet Beyannamesinin Verilmemesi, Eksik veya Geç Bildirilmesi
m- (Ek: 15.07.2016-6728/51 md.) Kurum’un prim tahakkukuna ve sigortalıların sosyal güvenlik haklarına dayanak teşkil eden bu Kanun’un 86. maddesinin on üçüncü fıkrası uyarınca verilmesi gereken beyannamedeki sigortalıların, prime esas kazançlarının veya hizmetlerinin bildirilmediği, eksik ya da geç bildirildiği anlaşılan her bir işyeri için;
1- Beyannamenin asıl olması hâlinde, aylık asgari ücretin iki katını geçmemek kaydıyla beyannamede kayıtlı sigortalı sayısı başına, aylık asgari ücretin beşte biri tutarında,
2- Beyannamenin ek olması hâlinde, aylık asgari ücretin iki katını geçmemek kaydıyla her bir ek beyannamede kayıtlı sigortalı sayısı başına, aylık asgari ücretin sekizde biri tutarında,
3- Ek beyannamenin, 86. maddenin beşinci fıkrasına istinaden Kurum’ca re’sen düzenlenmesi durumunda, aylık asgari ücretin iki katını geçmemek kaydıyla her bir ek beyannamede kayıtlı sigortalı sayısı başına, aylık asgari ücretin yarısı tutarında,
4- Beyannamenin mahkeme kararı, Kurum’un denetim ve kontrol ile görevlendirilmiş memurlarınca yapılan tespitler veya diğer kamu idarelerinin denetim elemanlarınca kendi mevzuatları gereğince yapacakları soruşturma, denetim ve incelemeler neticesinde ya da bankalar, döner sermayeli kuruluşlar, kamu idareleri ile kanunla kurulan kurum ve kuruluşlardan alınan bilgi ve belgelerden, hizmetleri ve kazançları Kurum’a bildirilmediği veya eksik bildirildiği ya da sadece hizmetlerinin Kurum’a eksik bildirildiği anlaşılan sigortalılarla ilgili olması hâlinde, beyannamenin asıl veya ek nitelikte olup olmadığı, işverence düzenlenip düzenlenmediği dikkate alınmaksızın, aylık beyannamedeki her bir işyeri için,
a- Kamu idareleri ile 213 sayılı Vergi Usul Kanunu uyarınca bilanço esasına göre defter tutmak zorunda olanlar hakkında asgari ücretin üç katını geçmemek üzere sigortalı başına aylık asgari ücret tutarında,
b- Diğer defterleri tutmak zorunda olanlar hakkında asgari ücretin iki katını geçmemek üzere sigortalı başına yarım asgari ücret tutarında,
c- Defter tutmakla yükümlü olmayanlar hakkında aylık asgari ücreti geçmemek üzere sigortalı başına asgari ücretin üçte biri tutarında,
ç- Beyannamedeki her bir işyerinden bildirilen sigortalıların sadece prime esas kazançlarının eksik bildirildiğinin anlaşılması hâlinde ise beyannamenin asıl veya ek nitelikte olup olmadığı, işverence düzenlenip düzenlenmediği dikkate alınmaksızın, aylık asgari ücretin onda birinden az, iki katından fazla olmamak üzere tespit edilen prime esas kazanç tutarında,
idari para cezası uygulanır.
• Meslek Kodların Uyumsuz Olması
n- (Ek: 15.07.2016-6728/51 md.) Muhtasar ve prim hizmet beyannamesinde, sigortalıların işyerlerinde fiilen yaptıkları işe uygun meslek adı ve kodunu, gerçeğe aykırı bildiren her bir işyeri için aylık asgari ücreti geçmemek üzere meslek adı ve kodu gerçeğe aykırı bildirilen sigortalı başına asgari ücretin onda biri tutarında idari para cezası uygulanır().
III- HANGİ HALLERDE VE NE TÜR HATALI İŞLEMLERDE İDARİ PARA CEZASININ %25’İ ÖDENEBİLİR
Bir önceki bölüm de Sosyal Güvenlik Kurumu tarafından; kuruma karşı sorumlu olan kamu kurum ve kuruluşları ve işverenlerin istenen bilgi ve belgelerin verilmemesi, geç verilmesi, gerçeğe ve belirlenen şekle uygun olarak verilmemesi, … vb. çeşitli sebeplerden dolayı 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu’nda sayılan idari para cezalarının nasıl olduğu ve miktarları anlatılmıştır.
Ceza miktarları 102. madde de belirtilmekle birlikte, yine aynı maddenin devamında;
“(Değişik ikinci fıkra: 17.01.2012-6270/11 md.) Mahkeme kararına, Kurum’un denetim ve kontrol ile görevlendirilmiş memurlarınca yapılan tespitler veya diğer kamu idarelerinin denetim elemanlarınca kendi mevzuatları gereğince yapacakları soruşturma, denetim ve incelemelere ya da kamu idarelerinden alınan belgelere istinaden düzenlenenler hariç olmak üzere, bildirgenin veya belgenin yasal süresi geçtikten sonra ilgililerce kendiliğinden 30 gün içinde verilmesi ve söz konusu cezaların ilgililerce, yapılacak tebligat tarihini takip eden günden itibaren 15 gün içinde ödenmesi halinde, bu maddenin birinci fıkrasının (a), (b), (g), (h) ve (j) bentlerinde öngörülen cezalar dörtte bir oranına karşılık gelen tutar üzerinden uygulanır.” hükmü yer almaktadır.
Bu madde hükmünde 102 maddenin a) İşe giriş bildirgesi, b) İşyeri bildirgesi, h) Sigortalı Bildirimi ve Tescili belgeleri, j) işten ayrılış bildirgesinin ilgililerce süresi dışında kendiliğinden 30 gün içerisinde vermesi ve uygulanacak İPC tebligatının aldıktan 15 sonra ödemeleri halinde ödenmesi gereken ceza miktarının 1/4 ünü öder.
Örnek: X limitet şirketin de A sigortalısının 13.12.2018 tarihinde vermesini gereken işven ilgili bildirgeyi kendiliğinden 17.12.2018 tarihinde yine 13.12.2018 tarihli vermesi halinde kendisine kurum tarafından verilen İPC’sını tebliğ tarihinden itibaren 15 gün içinde ödemesi halinde ceza miktarının ¼ ünü ödeyecektir.
Fıkranın devamında “(Ek üç cümle: 16.05.2018-7144/16 md.) Kurum’ca, birinci fıkrada belirtilen bildirge, beyanname, belge veya defterlere istinaden sigortalıların ve çalışma gün sayılarının eksiksiz bildirilmesi şartıyla bildirilen prime esas kazanç tutarında, fiilin işlendiği tarihteki brüt asgari ücretin üçte birini geçmeyecek ve %1’ini aşmayacak şekilde eksiklik tespit edilmesi durumunda, eksikliğin on beş gün içinde düzeltilmesi için ilgiliye yazılı ihtar verilir. Bu süre sonunda tespit edilen eksik tutarın Kurum’a bildirilmemesi halinde birinci fıkranın ilgili hükümlerine göre idari para cezası verilir. Eksikliğin işverence tespit edilmesi durumunda bu süre; bildirge, beyanname, belge veya defterlerin Kuruma verilmesinden itibaren on beş gündür.
İdarİ para cezası uygulanması 8., 9., 11. ve 86. maddelerde belirtilen belgelerin Kurum’a verilmesi yükümlülüğünü kaldırmaz.” ifadesi yer almaktadır.
A- İPC’SININ TEBLİĞİ VE PEŞİN ÖDEME İNDİRİMİ
İdari para cezaları ilgiliye tebliğ ile tahakkuk eder. İdari para cezalarının, Kurum’a itiraz edilmeden veya yargı yoluna başvurulmadan önce tebliğ tarihinden itibaren onbeş gün içinde peşin ödenmesi halinde, bunun dörtte üçü tahsil edilir. Peşin ödeme idari para cezasına karşı yargı yoluna başvurma hakkını etkilemez. Daha önceki halinde itiraz edilmesi durumunda peşin ödeme indirimi geri alınırken daha sonra bu işlem düzeltilmiştir (İptal üçüncü cümle: Anayasa Mahkemesi’nin 28.11.2013 tarihli ve E.: 2013/40, K.: 2013/139 sayılı Kararı ile.) (…).
B- İPC’NA KARŞI İTİRAZ VE ZAMAN AŞIMI
İlgili Sosyal Güvenlik Kurumu’nca uygulanmış olan idari para cezasına karşı kendine tebliği yapıldığı süreden itibaren 15 gün için de ödemenin yanında, isterse itiraz edebilir.
İtiraz takibi durdurur. Kurum’ca itirazı red edilmesi halinde, red kararın kendilerine tebliğ tarihinden itibaren otuz gün içinde yetkili idare mahkemesine başvurabilirler. Bu süre içinde başvurunun yapılmamış olması halinde, idari para cezası kesinleşir. Mahkemeye başvurulması idari para cezasının takip ve tahsilini durdurmaz.
İdari para cezaları on yıllık zamanaşımı süresine tabidir. Zamanaşımı süresi, fiilin işlendiği tarihten itibaren başlar.
Ayrıca Çalışmazlık (rapor evraklarının) süresinde bildirmemenin dışında muhtasar aylık prim hizmet belgesinde bildirge onaylanırken raporlu olan sigortalı için çalışmadı butonunun işaretlenmesi, sistem üzerinden eksik gün nedenin 01 kodunun seçilmesi veya manuel giriş işleminin yapılması işvereni cezadan kurtarır.
IV- SONUÇ
5510 Sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu’na tabi kamu kurum ve kuruluşları, işverenler Kanun çerçevesinde sayılan yasal sorumluluklarını süresinde ve belirlenen şekle göre yerine getirmez veya geç getirirse Sosyal Güvenlik Kurumu yine aynı Kanun’da sayılan 102. maddede sayılan idari para cezası işlemi ile ilgileri cezalandırmaktadır. Yeni yılla birlikte Asgari Ücret artışına paralel İPC miktarının da artacağı göz önüne alındığın da, istemeden de olsa İPC ile karşı karşıya kalınması halinde yazımızın 2. maddesinde anlatmaya çalıştığımız 102. maddenin a,b,h ve j maddelerinde geçen bildirge ve belgelerin işverence kendiliğinden evrakı yasal verme süresinden sonra 30 gün içinde vermesi ve İPC’nın tebliğ tarihinden itibaren 15 gün içinde ödemesi halinde cezanın % 75 silinmesinin ayrıca istirahat raporunu sistemde bildirmeyen işverenlerimizin aylık Muhtasar Prim Hizmet Beyannamesinde çalışmadı butonunu işaretlemeleri, sistem üzerinden eksik gün nedenin 01 kodunun seçilmesi veya manuel giriş işleminin yapılması halinde İPC uygulamaması kamu kurum ve kuruluşları, işverenler için olumlu olduğu kanaatindeyiz.
5510 sayılı Sosyal Sigortalar Ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu
2016-21 Kısa Vadeli Sigorta Kolları Uygulamaları SGK Genelge 29.06.2016
Mehmet DEMİRCİ* E-Yaklaşım / Ocak 2019 / Sayı: 313