İnternet üzerinden çsgb.gov.tr adresinden gerek yurt içinden gerekse yurt dışından çalışma iznine başvurmuş ve çalışma izni almış yabancı uyruklu personelin ikamet tezkeresinin herhangi bir nedenle geçersiz hale gelmesi, pasaportunun veya pasaport yerine geçen belgesinde sıkıntı olması, tutuklanma, ölüm, yurt dışına çıkma, hastalık ... vb. sebeplerden dolayı çalışmaya başlamaması veya başka bir firmada çalışmak üzere başvuruda bulunması (Çalışma izni işbaşı yapılacak her işyeri için ayrı ayrı çıkarılır) , veya izinlerinin iptal edilmesi halinde işverenlerimiz Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığına durumu bildirmeli ve İptal edilmiş çalışma izinlerinin asıllarının kullanıcı tarafından, bildirim yapıldığı tarihten itibaren bir hafta içinde Bakanlığa iade edilmesi zorunludur. (Uygulama Yönetmeliği Madde 23)(4)

“Bağımsız çalışan yabancılar, çalışmaya başladıkları tarihten ve çalışmanın bitiminden itibaren, yabancı çalıştıran işverenler ise yabancının çalışmaya başladığı tarihten ve çalışma izninin verildiği tarihten itibaren otuz gün içerisinde çalışmaya başlamaması halinde, bu sürenin bitiminden itibaren ve herhangi bir nedenle hizmet akdinin sona erdiği tarihten itibaren en geç on beş gün içerisinde durumu Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığına bildirmekle yükümlüdürler. (Yabancıların Çalışma İzinleri Hakkında Kanun Madde 18)”(5)

Ayrıca “Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı, çalışma izni verilen yabancı personelin çalışmaya başlamaması veya ayrı bir firmada çalışmak üzere başvuruda bulunması halinde, nedenlerine ilişkin değerlendirme sonucunda, daha önce verdiği izin belgesinin iade edilmesini talep edebilir.”

İşverenler unutmamalıdır ki; Bakanlık tarafından verilen Çalışma izin belgesinin işverene gönderilmekle birlikte, İşverenlerin çalışma izin belgesi için yapmış olduğu müracaatlara bağlı olarak izin belgesi çıkanların listesi Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’nca çalışma izin belgesine müracaat edenlerin listesi şeklinde Sosyal Güvenlik Kurumu’na bildirilmektedir.

Sosyal Güvenlik Kurumu gelen listeler üzerinden yapmış olduğu incelemelerde çalışma izni için müracaatı olan kişilerin listede yazılan işçiye verilecek ücretler üzerinden işe giriş bildirimlerinin yapılıp yapılamadığı kontrol etmekte, işe giriş bildirgesi verilmeyen sigortalıya uygulanan 5510 sayılı Kanun’un 102/a-2. maddesi gereğince asgari ücretin iki katı idari para cezası işlemi uygulamaktadır.

Sosyal Güvenlik Kurumuna gelen listeler dışında ayrıca Bakanlık yabancı uyrukluların izin belgesi ile alakalı olarak Kanun kapsamına giren yabancıların ve işverenlerin kanundan doğan yükümlülüklerini yerine getirip getirmedikleri Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı İş Müfettişleri ve SGK Müfettişleri tarafından denetletir ve tespitler yaptırdığı gibi, Genel ve özel bütçeli idarelerin teftiş ve denetim elemanları ile kolluk kuvvetlerinin kendi mevzuatları gereğince işyerlerinde yapacakları her türlü denetim, inceleme ve kontrol sırasında tespit edebilmektedir.

İzini iptal edilen veya başka bir işyerinden işbaşı yapma, pasaport işlemlerinde eksiklik, tutuklanma, ölüm, yurt dışına çıkma, hastalık... vb. sebeplerden dolayı iş başı yapmayan yabancı uyruklu personel hakkında işverenlerimiz Sosyal Güvenlik Kurumuna gerekli bilgi ve resmi belgeleri (Bakanlığa izin iptali için yapılan müracaat vb. evraklar) ibraz etmezse yukarıda belirtilen İPC karşı karşıya kalacaktır.

Bu şekilde bulunan birçok işveren İPC ile karşı karşıya kalmakta ve daha sonra kuruma itiraz etmektedir, ayrıca işverenlerimiz uygulanan İPC yanında faydalanmakta oldukları teşvikleri (5510 sayılı yasa 81/i maddesi 5 puan, yatırımlarda Devlet Yardımları hakkında kararda öngörülen sigorta primi işveren hissesi desteği vb….) varsa kayıt dışı sigortalı çalıştırmış statüsünde olacağından teşvikleri de durdurulmaktır.Mehmet DEMİRCİ Yaklaşım / Aralık 2017 / Sayı: 300