7338 sayılı Kanunla Vergi Usul Kanununa eklenen “Kamu kurum ve kuruluşları tarafından yapılan bildirim” başlıklı 170/A maddesinde yer alan, “Hazine ve Maliye Bakanlığı, bu Kanuna göre mükelleflerin bildirmeye mecbur olduğu bilgilerin, kamu kurum ve kuruluşları tarafından Bakanlığa yazılı veya elektronik olarak bildirilmesi durumunda, bu bildirimi mükellefler tarafından yapılmış bildirim olarak kabul etmeye, bu şekilde kabul edilecek bildirimleri faaliyet konusu, gelir unsuru ile mükellefiyet, vergi, iş yeri ve şirket türlerini ayrı ayrı veya birlikte dikkate alarak tespit etmeye ve uygulamaya ilişkin usul ve esasları belirlemeye yetkilidir.” hükmünün verdiği yetkiye istinaden ticaret siciline tescil edilen işlemlerden Ticaret Bakanlığı tarafından elektronik ortamda Hazine ve Maliye Bakanlığına yapılan bildirimlerin mükellefler tarafından yapılmış bildirim olarak kabul edilmesine ilişkin usul ve esaslar 18 Ocak 2023 tarihli Resmi Gazetede yayımlanan 546 Sıra No’lu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği ile belirlenmiştir.
Anılan Tebliğle Vergi Usul Kanununun
- maddesi uyarınca yapılması gereken “İşe Başlamayı Bildirme”,
- 157 nci maddesi uyarınca yapılması gereken “İşyeri Adres Değişikliğini Bildirme”,
- 158 nci maddesi uyarınca yapılması gereken “İş Değişikliklerinin Bildirilmesi”
(- Yeni bir vergiye tabi olma,
- Mükellefiyet şeklinde değişiklik,
- Mükellefiyetten muaflığa geçmek
gibi iş değişiklikleri)
- 159 uncu maddesi uyarınca yapılması gereken, iş yerlerinin sayısında vukua gelen artış veya azalışların bildirilmesine yönelik “İşletmede Değişikliğin Bildirilmesi”
- 160 ıncı maddesi uyarınca yapılması gereken “İşi Bırakmanın Bildirilmesi”,
- 162 nci maddesi uyarınca yapılması gereken “Tasfiye ve İflas”a ilişkin bildirimler
konularında düzenleme yapılmıştır.
Vergi Usul Kanununun 168 inci maddesinde bildirimlerin ne zaman yapılacağı hükmü yer almış olup, anılan hükme göre;
- gerçek kişilerde işe başlama bildirimleri, işe başlama tarihinden itibaren on gün içinde kendilerince veya 1136 sayılı Avukatlık Kanununa göre ruhsat almış avukatlar veya 3568 sayılı Kanuna göre yetki almış meslek mensuplarınca,
- şirketlerin kuruluş aşamasında işe başlama bildirimleri ise işe başlama tarihinden itibaren on gün içinde ticaret sicili memurluğunca
ilgili vergi dairesine yapılır. Şirketlerin işe başlama bildirimleri dışında yapılacak bildirimler ile işi bırakma ve değişiklik bildirimleri, bildirilecek olayın vukuu tarihinden itibaren bir ay içerisinde vergi dairesine yapılır.
546 Sıra No’lu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği ile 1 Şubat 2023 tarihinden itibaren, Ticaret Sicili Yönetmeliği gereğince tescil zorunluluğu bulunan işlemlerden Ekteki Tabloda yer alanlara ilişkin bilgiler Ticaret Bakanlığı tarafından elektronik ortamda Hazine ve Maliye Bakanlığına bildirildiğinden, söz konusu işlemlere ilişkin bildirimlerin, mükellefler tarafından yapılan bildirim olarak kabul edileceği açıklanmıştır. Bu kapsamda, söz konusu işlemler için mükellefler tarafından ayrıca vergi dairesine bildirimde bulunulmasına gerek bulunmamaktadır.
Ancak;
- Vergi dairesi sicil kayıtlarına bir iş yerinin şube olarak kaydedilebilmesi için Ticaret Sicili Yönetmeliğinin 118 inci maddesinde yer alan şube tanımına uyması ve 121 inci maddesine istinaden ticaret siciline tescil edilmesi gerekmektedir. (EK:1)’de yer alan şube açılış, kapanış ve adres değişikliği işlemleri için ticaret siciline tescil kaydı yapılması yeterlidir. Bu işlemler için vergi dairesine bildirimde bulunulmayacaktır. Mükellefler, şubeler haricinde iş yerlerinin sayısında meydana gelen artış veya azalışları ise vergi dairesine bildirmeye devam edeceklerdir.
- Vergi dairesine bildirilmesi zorunlu olan işlemlerden Vergi Usul Kanununun yukarıda belirtilen 168 inci maddesinde belirlenen sürelerde ticaret siciline tescil ettirilenler için mükellefler tarafından bildirim yükümlülüğü süresinde yerine getirilmiş sayılacaktır. Mezkûr maddede belirlenen süreler içerisinde ticaret siciline tescil ettirilmeyen veya süre geçtikten sonra tescil ettirildiği için Hazine ve Maliye Bakanlığına elektronik ortamda geç bildirilen işlemler nedeniyle bildirim yükümlüğünü zamanında yerine getirmeyen mükellefler hakkında Vergi Usul Kanununun ilgili ceza hükümleri uygulanacaktır. Ancak, mükellefler tarafından ticaret sicili müdürlüğüne Vergi Usul Kanununun 168 inci maddesinde belirlenen ve yukarıda açıklanan sürede başvuruda bulunulmakla birlikte tescil işleminin bu süreden sonra yapılması durumunda, bildirimde bulunma tarihi olarak başvuru tarihi esas alınacaktır.
Ek: 1 Tablo
Akif AKARCA / Dr.Mehmet ŞAFAK
