Vergi Usul Kanunu’nun “Yetki” başlıklı mükerrer 414. maddesinde, Kanun’da yer alan maktu hadler ile asgari ve azami miktarları belirtilmiş olan para ile ödenecek ceza miktarlarının, her yıl bir önceki yıla ilişkin olarak belirlenen yeniden değerleme oranında artırılmak suretiyle uygulanacağı hükmü yer almaktadır.
Maddenin devamında ise bu şekilde hesaplanan maktu had ve miktarların yüzde beşini aşmayan kesirlerin hesaplama sırasında dikkate alınmayacağı, Cumhurbaşkanı’nın da bu suretle tespit edilen had ve miktarları yarısına kadar artırmaya veya indirmeye, nisbi hadleri ise iki katına kadar artırmaya veya yarısına kadar indirmeye veya tekrar kanuni seviyesine getirmeye yetkili olduğu hükme bağlanmıştır.
2022 yılına ilişkin yeniden değerleme oranı %122,93 olarak hesaplanmış ve 24 Kasım 2022 tarihli Resmî Gazete’de yayımlanan 542 sıra numaralı Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği ile duyurulmuştur.
Hazine ve Maliye Bakanlığı tarafından 2023 yılında uygulanacak olan;
- Usulsüzlük cezaları (VUK 352)
- Özel usulsüzlük cezaları (VUK 353)
- Özel usulsüzlük cezaları (VUK mükerrer 355)
- Bilanço esasına göre defter tutma hadleri (VUK 177),
- Fatura düzenleme sınırı (VUK 232),
- Doğrudan gider yazılabilecek demirbaşlara ait sınır (VUK 313),
bu oran dikkate alınmak suretiyle hesaplanmış ve 30 Aralık 2022 tarihli 2. mükerrer Resmî Gazete’de yayımlanan 544 sıra numaralı Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği aşağıdaki şekilde ile duyurulmuştur.
1. Usulsüzlük cezaları (VUK md. 352)
|
Mükellef grupları |
Birinci derece usulsüzlükler için (TL) |
İkinci derece usulsüzlükler için (TL) |
|
Sermaye şirketleri |
700,00 |
370,00 |
|
Sermaye şirketleri dışında kalan birinci sınıf tüccar ve serbest meslek erbabı |
420,00 |
210,00 |
|
İkinci sınıf tüccarlar |
210,00 |
95,00 |
|
Yukarıdakiler dışında kalıp beyanname usulüyle gelir vergisine tabi olanlar |
95,00 |
55,00 |
|
Kazancı basit usulde tespit edilenler |
55,00 |
26,00 |
|
Gelir vergisinden muaf esnaf |
26,00 |
15,00 |
Yukarıda belirtilen usulsüzlük fiilleri, aynı zamanda, mükellefin dönem vergi matrahının re’sen takdirini de gerektiriyorsa, tabloda gösterilen ceza tutarları 2 kat olarak uygulanmaktadır.
2. Özel usulsüzlük fiilleri ve cezaları (VUK md. 353)
|
Özel usulsüzlük fiilleri |
Ceza (TL) |
|
1. Elektronik belge olarak düzenlenmesi gerekenler de dahil olmak üzere fatura, gider pusulası, müstahsil makbuzu, serbest meslek makbuzu verilmemesi, alınmaması, elektronik olarak düzenlenmesi gereken belgelerin kâğıt olarak düzenlenmesi halinde, belgede yazılması gereken meblağın %10’u |
Her bir belge için en az 2.200 TL |
|
- Bir takvim yılı içinde her bir belge nevine ilişkin olarak kesilecek toplam ceza |
1.100.000 |
|
2- Elektronik belge olarak düzenlenmesi gerekenler de dahil olmak üzere perakende satış fişi, ödeme kaydedici cihaz fişi, giriş ve yolcu taşıma bileti, sevk irsaliyesi, taşıma irsaliyesi, yolcu listesi, günlük müşteri listesi ile Maliye Bakanlığınca düzenleme zorunluluğu getirilen belgelerin düzenlenmemesi, kullanılmaması veya bulundurulmaması, elektronik olarak düzenlenmesi gereken bu belgelerin kâğıt olarak düzenlenmesi |
2.200 |
|
- Her bir belge nev’ine ilişkin olarak her bir tespit için toplam ceza |
110.000 |
|
- Her bir belge nev’ine ilişkin bir takvim yılı içinde kesilecek toplam ceza |
1.100.000 |
|
3. Maliye Bakanlığınca tutulma ve günü gününe kayıt edilme mecburiyeti getirilen defterlerin; bulundurulmaması, günü gününe kayıt yapılmaması, yetkililere ibraz edilmemesi ve levha bulundurma, asma mecburiyetine uyulmaması |
1.100 |
|
4. Belirlenen muhasebe standartlarına, tek düzen hesap planına ve mali tablolara ilişkin usul ve esaslar ile muhasebeye yönelik bilgisayar programlarının üretilmesine ilişkin kural ve standartlara uyulmaması |
26.000 |
|
5. Kamu kurum ve kuruluşları ile gerçek ve tüzel kişilerce yapılacak işlemlerde kullanılma zorunluluğu getirilen vergi numarasını kullanmaksızın işlem yapanlara her bir işlem için |
1.300 |
|
6. Belge basımı ile ilgili bildirim görevini tamamen veya kısmen yerine getirmeyen matbaa işletmecilerine* |
4.200 |
|
- Bu bent uyarınca bir takvim yılı içinde kesilecek toplam özel usulsüzlük cezası |
840.000 |
|
7. 4358 sayılı Kanun uyarınca vergi kimlik numarası kullanma zorunluluğu getirilen kuruluşlardan yaptıkları işlemlere ilişkin bildirimleri, belirlenen standartlarda ve zamanda yerine getirmeyenlere |
5.500 |
|
8. Vergi Usul Kanunu’nun 127. maddenin (d) bendi uyarınca Maliye Bakanlığının özel işaretli görevlisinin ikazına rağmen durmayan aracın sahibi adına |
4.200 |
|
9. Tasdik raporu ibraz şartı getirilen mükellef adına Alt sınır Üst sınır |
150.000 1.500.000 |
* Matbaa işletmecileri tarafından belge basımı ile ilgili bildirim görevinin belirlenen sürede yerine getirilmemesi durumu ile bildirimin eksik veya hatalı yapılması durumunda kesilmesi gereken özel usulsüzlük cezası, bildirimin belirlenen sürenin sonundan başlayarak 30 gün içinde yapılması ya da eksik veya hatalı yapılan bildirimin aynı süre içerisinde tamamlanması veya düzeltilmesi durumunda 1/2 oranında uygulanacaktır.
Yukarıda belirtilen özel usulsüzlükler sonucunda vergi ziyaı da meydana geliyorsa vergi ziyaının gerektirdiği vergi cezaları ayrıca kesilir.
Vergi Usul Kanunu’nun 232. maddesinin 1 ila 5 numaralı bentlerinde sayılanlar dışında kalan kişilerin (nihai tüketiciler); fatura, gider pusulası, müstahsil makbuzu, serbest meslek makbuzu, perakende satış fişi, ödeme kaydedici cihaz fişi ve giriş ve yolcu taşıma bileti almadıklarının tespit edilmesi halinde, bunlara 2. sırada yer alan cezanın beşte biri kadar (440 TL) özel usulsüzlük cezası kesilir.
3. Özel usulsüzlük cezaları (VUK mük. md. 355)
(Bilgi vermekten çekinenler, Vergi Usul Kanunu’nun muhafaza ve ibraz ödevlerine uymayanlar ile elektronik bildirim ve beyan zorunluluğuna uymayanlar için)
|
Mükellefiyet türü |
Ceza tutarı (TL) |
|
Birinci sınıf tüccarlar ile serbest meslek erbabı hakkında |
7.500 |
|
İkinci sınıf tüccarlar, defter tutan çiftçiler ile kazancı basit usulde tespit edilenler hakkında |
3.700 |
|
Yukarıda belirtilenler dışında kalanlar hakkında |
1.900 |
Tahsilat ve ödemelerini banka, benzeri finans kurumları veya posta idarelerince düzenlenen belgelerle tevsik etme zorunluluğuna uymayan mükelleflerden her birine, her bir işlem için yukarıdaki cezalardan az olmamak üzere işleme konu tutarın %5'i nispetinde özel usulsüzlük cezası kesilir. Ancak bir takvim yılı içinde kesilecek özel usulsüzlük cezasının toplamı 5.500.000 TL'yi geçemez.
Elektronik ortamda beyanname verilmesi mecburiyetine uyulmaması halinde kesilmesi gereken özel usulsüzlük cezası, beyannamenin kanuni süresinin sonundan başlayarak elektronik ortamda 30 gün içinde verilmesi halinde 1/10 oranında, bu sürenin dolmasını takip eden 30 gün içinde verilmesi halinde ise 1/5 oranında uygulanır.
Elektronik ortamda bildirim veya form verilmesi mecburiyetine uyulmaması hâlinde kesilmesi gereken özel usulsüzlük cezası ise bildirim veya formların belirlenen sürelerin sonundan başlayarak elektronik ortamda 3 gün içinde verilmesi halinde 1/10 oranında uygulanmaktadır.
Elektronik ortamda verilme zorunluluğu getirilen bildirim veya formlara ilişkin olarak süresinden sonra düzeltme amacıyla verilen bildirim ve formların, belirlenen sürelerin sonundan itibaren 10 gün içinde verilmesi halinde özel usulsüzlük cezası kesilmez, takip eden 15 gün içinde verilmesi halinde ise kesilmesi gereken özel usulsüzlük cezası 1/5 oranında uygulanır.
4. Özel usulsüzlük cezaları (VUK mük. md. 355)
(VUK’un 107/A maddesiyle getirilen zorunluluklara (elektronik tebligat) uymayanlar için)
|
Mükellefiyet türü |
Ceza tutarı (TL) |
|
Birinci sınıf tüccarlar ile serbest meslek erbabı |
4.400 |
|
İkinci sınıf tüccarlar, defter tutan çiftçiler ile kazancı basit usulde tespit edilenler |
2.200 |
|
Yukarıda belirtilenler dışında kalanlar |
1.180 |
5. Bilanço usulüne göre defter tutma hadleri (VUK md. 177)
|
Yıllık alış tutarı |
890.000 TL |
|
Yıllık satış tutarı |
1.270.000 TL |
|
Yıllık gayrisafi iş hasılatı |
440.000 TL |
|
İş hasılatının 5 katı ile yıllık satış tutarı toplamı |
890.000 TL |
6. Fatura düzenleme sınırı (VUK md. 232)
|
Fatura düzenleme sınırı |
4.400 TL |
7. Doğrudan gider yazılabilecek demirbaşlara ait sınır (VUK md. 313)
|
Amortisman uygulaması sınırı |
4.400 TL |
8. Şüpheli alacaklar alt sınırı (VUK md. 323)
|
Şüpheli alacak alt sınırı |
8.900 TL |
30 Aralık 2022 Tarihli Resmi Gazete
Sayı: 32059 (2. Mükerrer)
Hazine ve Maliye Bakanlığı (Gelir İdaresi Başkanlığı)’ndan:
VERGİ USUL KANUNU GENEL TEBLİĞİ (SIRA NO: 544)
Amaç
MADDE 1- (1) Bu Tebliğin amacı, 4/1/1961 tarihli ve 213 sayılı Vergi Usul Kanununun 104, mükerrer 115, 153/A, 177, 232, 252, mükerrer 257, 313, 323, 343, 352 (Kanuna Bağlı Cetvel), 353, 355, mükerrer 355, 370, Ek 1 ve Ek 11 inci maddelerinde yer alıp 2022 yılında uygulanan had ve tutarların yeniden değerleme oranında artırılması suretiyle 1/1/2023 tarihi itibarıyla uygulanacak had ve tutarların belirlenmesine ilişkin hususların açıklanmasıdır.
Yasal düzenlemeler
MADDE 2- (1) 213 sayılı Kanunun mükerrer 414 üncü maddesinin üçüncü fıkrasında, “Bu Kanunda yer alan maktu hadler ile asgari ve azami miktarları belirtilmiş olan para ile ödenecek ceza miktarları, her yıl bir önceki yıla ilişkin olarak bu Kanun uyarınca belirlenen yeniden değerleme oranında artırılmak suretiyle uygulanır. Bu şekilde hesaplanan maktu had ve miktarların yüzde beşini aşmayan kesirler dikkate alınmaz. Cumhurbaşkanı, bu suretle tespit edilen had ve miktarları yarısına kadar artırmaya veya indirmeye, nispi hadleri ise iki katına kadar artırmaya veya yarısına kadar indirmeye veya tekrar kanuni seviyesine getirmeye yetkilidir.” hükmü, aynı Kanunun 104 üncü maddesinin üçüncü fıkrasında, “Hazine ve Maliye Bakanlığı, birinci fıkranın (4) numaralı bendinde yer alan tutarı on katına kadar artırmaya, sıfıra kadar indirmeye, duyurunun kapsamı, şekli, zamanı ve süresi ile maddenin uygulamasına ilişkin usul ve esasları belirlemeye yetkilidir.” hükmü yer almaktadır.
Yeniden değerleme oranında artırılan had ve tutarlar
MADDE 3- (1) 213 sayılı Kanunun mükerrer 414 üncü maddesi ile mezkur Kanunun 104 üncü maddesinin üçüncü fıkrası hükmü uyarınca, aynı Kanunun 104, mükerrer 115, 153/A, 177, 232, 252, mükerrer 257, 313, 323, 343, 352 (Kanuna Bağlı Cetvel), 353, 355, mükerrer 355, 370, Ek 1 ve Ek 11 inci maddelerinde yer alıp 2022 yılında uygulanan had ve tutarların, 2022 yılı için % 122,93 (yüz yirmi iki virgül doksan üç) olarak tespit edilen yeniden değerleme oranında artırılması, arttırılan bu had ve tutarlardan Kanunun 104 üncü maddesinin birinci fıkrasının (4) numaralı bendinde yer alan tutarın mezkur yetkiye istinaden yeniden artırılması suretiyle belirlenen ve 1/1/2023 tarihinden itibaren uygulanacak olan had ve tutarlar ekli listede gösterilmiştir.
Yürürlük
MADDE 4- (1) Bu Tebliğ 1/1/2023 tarihinde yürürlüğe girer.
Yürütme
MADDE 5- (1) Bu Tebliğ hükümlerini Hazine ve Maliye Bakanı yürütür.
