Bilindiği üzere emeklilikte yaşa takılanlar(EYT) çalışma hayatımızın öne çıkan başlıklarından bir tanesidir. EYT kişisel olarak çalışanlarımızı ilgilendirdiği kadar önemli sayıda kişinin birden emeklilik hakkı elde etmesi hem kıdem tazminatı, yıllık izin yükü gibi nakdi yükler, hem de istihdamda oluşacak kayıp ve ikame yönlerinden kapsamda çalışan sayısı fazla olan işverenleri de derinden etkileyecektir.
EYT kimleri kapsayacaktır? Sorusuna ilişkin son gelişmeler işbu Sirkülerin konusunu oluşturmaktadır.
Geçen hafta Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Bilgin, TBMM Plan ve Bütçe Komisyonunda Bakanlığın 2023 bütçesinin sunumu sırasında EYT’de gelinen son noktaya ilişkin çok önemli bilgiler vermiştir. Hem bu bilgiler hem de daha önce yapılan açıklamalar paralelinde son durum şu şekildedir.
1- EYT düzenlemesi Aralık ayında TBMM’ye gelecek ve Ocak 2023 tarihinde uygulanmaya başlayacak.
2- 8.9.1999 öncesi işe girenler için o dönemki emeklilik şartları uygulanacak, ilave prim alınmayacaktır. Bu kişiler için yaş şartı ortadan kalkmış olacaktır.
3- 4/b-4/c ye tabi (Bağ-Kur ve Memur) 08.09.1999 öncesi sigortalı olanlardan; kadın ise 20 tam yıl, erkek ise 25 tam yıl prim ödemeleri (4/b için borcunun olmaması) şartıyla emekli olunabilecektir.
4- 4/a’ya tabi işçi statüsünde hizmet akdiyle çalışanlar için de mülga 506 sayılı Kanundaki emeklilik şartları geçerli olacaktır. Buna göre SSK’liler için 08.09.1999 tarihinden önce uzun vadeli sigortalı olanlardan kadın ise 20, erkek ise 25 yıllık sigortalılık süresi ve 5000 gün koşullarını yerine getirenler hemen emekli olabilecektir. Şartları zamanla tamamlayanalar da aynı şekilde tamamladıkları tarihte emeklilik için başvuru yapma hakkı elde edeceklerdir.
5- Prim gün sayısı eksik olanların askerlik, doğum, yurtdışı borçlanma haklarından faydalanmaları beklenmektedir.
6- Çıraklık sigortası başlangıç sayılmayacak.
7- Oluşacak kıdem tazminatı yükü için işverenlere yönelik bir finansman kolaylığı/desteği beklenmektedir.
8- Mevcut durumda ilk etapta yaklaşık 1.5 milyon kişi düzenlemeden faydalanacak, sigortalılık süresi ve prim gün sayıları henüz dolmayan ancak zaman içinde şartları sağlama şansı bulunan ilaveten yaklaşık 4 milyon kişi daha bu haktan faydalanmış olacaktır.
9- Kişilerin düzenlemeden faydalanmaları için bir hak düşürücü süre olmayacaktır.
Bugün itibariyle gelinen noktayı izah eden bilgilerin TBMM aşamasında kesinleşeceği, açıklanan hususlarda değişikliklerin olabileceği imkân dahilindedir. Bütçe ve istihdam planlaması yapıldığı şu dönemde yukarıda izah edilen hususların dikkate alınması faydalı gözükmektedir. https://www.ey.com/tr
