Döviz Cinsinden Mal Satış İşlemlerinde Değerleme ve Belge Düzeni:
1-Mal Tesliminden Önce Avans Alınması Durumu:
Bedelin döviz cinsinden ifade edildiği işlemlerde, mal tesliminden önce avans alınması durumunda, avansın alındığı tarih itibariyle Merkez Bankası kuru dikkate alınarak avans bedeli cari hesaba kaydedilecektir. Mal tesliminde, teslimi tarihi itibariyle vergiyi doğuran olayın vuku bulduğundan bu tarih itibariyle cari kur dikkate alınmak suretiyle fatura tanzim edilecektir. Avans tarihi ile fatura tarihi arasındaki lehe veya aleyhe oluşan kur farkları için fatura düzenlenmeyecektir.
2-Döviz Cinsinden Vadeli Mal Satılması Durumu:
Bedelin döviz cinsinden ifade edildiği işlemlerde, bedelin kısmen veya tamamen vergiyi doğuran olayın vuku bulduğu tarihten sonra ödenmesi halinde (Mal Teslimine Bağlı Fatura Tarihinden Sonra), fatura tarihi ile ödeme tarihi arasında satıcı lehine ortaya çıkan kur farkı için satıcı tarafından katma değer vergili fatura düzenlenecektir. Katma Değer Vergisi Oranı olarak teslim veya hizmetin yapıldığı tarihte mal için uygulanan oran esas alınmak suretiyle işlem yapılacaktır. (KDV Genel Tebliği III/A-5-3)
Bedelin tahsil edildiği tarihte alıcı lehine kur farkı oluşması halinde, kur farkı tutarı üzerinden alıcı tarafından satıcıya bir fatura düzenlenerek, teslim ve hizmetin yapıldığı tarihteki oran üzerinden KDV hesaplanması (dış iskonto ) gerekmektedir. (KDV Genel Tebliği III/A-5-3)
3-Geçici Vergi Dönemleri ile Yıl Sonunda Yapılan Değerlemelerde Kur Farklarının Durumu:
Yılsonlarında ve geçici vergi dönemlerinde Vergi Usul Kanunu uyarınca yapılan değerlemeler sonucu oluşan kur farkları üzerinden KDV hesaplanmayacaktır. (KDV Genel Tebliği III/A-5-3)
4-Döviz Cinsinden Vadeli Mal Satışından Sonra Çekle Yapılan Ödemelerde Değerleme:
Bedelin döviz cinsinden ifade edildiği işlemlerde, fatura tarihinden sonraki tarihlere çek verildiği durumlarda çekin verildiği tarih itibariyle değil çekin tahsil edildiği tarihi itibariyle ödeme yapılmış kabul edilecek ve fatura tarihi ile ödeme tarihi arasında satıcı lehine ortaya çıkan kur farkı için satıcı tarafından katma değer vergili fatura düzenlenecektir.
5-Döviz Cinsinden Vadeli Mal Satışından Sonra Vergi Usul Kanunu Uyarınca Yapılacak Değerlemeler:
Vergi Usul Kanunu uyarınca döviz cinsinden alacak veya borçların geçici vergi dönemleri (Mart- Haziran- Eylül- Aralık ) itibariyle değerlenip lehe oluşan kur farklarının kur farkı gelirine aleyhe oluşan kur farklarının ise kur farkı zararına intikal ettirilmesi gerekmektedir. Değerleme günü itibariyle lehe veya aleyhe oluşan kur farkları için fatura düzenlenmesine gerek bulunmamaktadır. Yukarıda da ifade etiğimiz gibi fatura sadece fatura tarihi ile ödeme tarihi arasında ortaya çıkan kur farkı için katma değer vergili fatura düzenlenecektir.
Soner ÜLGEN, Yeminli Mali Müşavir, CPA
http://www.northwestymm.com/duyurular/haber_oku.php?haber_id=20
