Elektronik Ticaretin Düzenlenmesi Hakkında Kanunda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun 07.07.2022 tarihinde Resmî Gazetede yayımlandı ve 6563 sayılı Elektronik Ticaretin Düzenlenmesi Hakkında Kanun’da (‘Kanun’) önemli değişiklikler yapıldı. İlgili düzenlemeler tanımlardan yükümlülüklere, haksız ticari uygulamalardan yaptırımlara birçok yeni konuyu içeriyor. Ayrıca elektronik ticaret aracı hizmet sağlayıcılar (e-pazaryerleri veya platformlar) ve elektronik ticaret hizmet sağlayıcılar (e-ticaret perakendecileri) özelinde oldukça önemli yükümlülükler getirilmektedir.
Küresel salgın sonrası genel ticaret içerisinde daha önemli bir pay elde eden e-ticaret sektörü ve e-pazaryerlerinin durumu geldiği nokta gerek dünyada gerek ülkemizde kamu otoritelerinin gündemini uzun süredir meşgul ediyordu. Kanun’da yapılan değişiklikler Avrupa Birliğinin Dijital Pazarlar Yasası ile Dijital Hizmetler Yasasından etkilenmiş gözükse de bunlardan daha katı ve sınırlayıcı düzenlemeler içerdiği söylenebilir. Kanun’da yapılan değişikliklerin özeti aşağıda yer almaktadır.
Kapsam Aşağıdaki kanunlarla kurulan ve münhasıran yetkilendirildikleri konularda faaliyet gösterenler bu düzenlemenin kapsamı dışında tutulmuştur:
• 1618 sayılı Seyahat Acentaları ve Seyahat Acentaları Birliği Kanunu.
• 2920 sayılı Türk Sivil Havacılık Kanunu.
• 4632 sayılı Bireysel Emeklilik Tasarruf ve Yatırım Sistemi Kanunu.
• 5411 sayılı Bankacılık Kanunu.
• 5684 sayılı Sigortacılık Kanunu.
• 6361 sayılı Finansal Kiralama, Faktoring, Finansman ve Tasarruf Finansman Şirketleri Kanunu.
• 6362 sayılı Sermaye Piyasası Kanunu.
• 6493 sayılı Ödeme ve Menkul Kıymet Mutabakat Sistemleri, Ödeme Hizmetleri ve Elektronik Para Kuruluşları Hakkında Kanun.
• 5602 sayılı Şans Oyunları Hasılatından Alınan Vergi, Fon ve Payların Düzenlenmesi Hakkında Kanun’un 3’üncü maddesinin birinci fıkrasının (9) bendinde tanımlananlar ile bunların verdiği yetki dahilinde münhasıran şans ve bahis oyunları alanında faaliyet gösterenler.
Dolayısıyla seyahat acenteliği, sivil havacılık, bireysel emeklilik, bankacılık, sigortacılık, finansman, sermaye piyasası, ödeme hizmetleri, elektronik haberleşme ve bahis ve şans oyunları alanlarında faaliyet gösteren şirketler 6563 sayılı Kanun kapsamında e-ticaret hizmet sağlayıcı veya e-ticaret aracı hizmet sağlayıcı olarak sayılmamıştır.
Tanımlar
Kanun öncelikle kendisine sıkça atıf yapılan bazı yeni kavramlardan ne anlaşılması gerektiğini açıklıyor. Bunların arasında elektronik ticaret aracı hizmet sağlayıcı, elektronik ticaret hizmet sağlayıcı, net işlem hacmi ve ekonomik bütünlük kavramları ön plana çıkıyor.
► Elektronik ticaret aracı hizmet sağlayıcı:
Elektronik ticaret pazar yerinde elektronik ticaret hizmet sağlayıcıların mal veya hizmetlerinin teminine yönelik sözleşme yapılmasına ya da sipariş verilmesine imkân sağlayan aracı hizmet sağlayıcı. Bu tanıma e-pazaryerlerinin girdiği anlaşılıyor.
► Elektronik ticaret hizmet sağlayıcı:
Elektronik ticaret pazar yerinde ya da kendine ait elektronik ticaret ortamında mal veya hizmetlerinin teminine yönelik sözleşme yapan ya da sipariş alan hizmet sağlayıcı. Bu tanıma ister kendi sitesinde ister e-pazaryerlerinde satış yapan satıcıların girdiği anlaşılıyor.
► Net işlem hacmi:
İptal ve iadeler hariç olmak üzere, elektronik ticaret aracı hizmet sağlayıcı için aracılık hizmeti sunduğu elektronik ticaret pazar yerleri, elektronik ticaret hizmet sağlayıcı için ise elektronik ticaret pazar yeri niteliğini haiz olmayan kendine ait elektronik ticaret ortamları üzerinden belirli bir dönemde yapılan sözleşme ve verilen siparişler için düzenlenmesi gereken nihai fatura veya fatura yerine geçen belge değerleri toplamı. Madde gerekçesinde net işlem hacminin nihai fatura veya fatura yerine geçen belge değerlerinin tüm vergi, fon, harç ve benzeri dâhil toplamını içerdiği belirtilmektedir. Ayrıca, birden fazla pazar yeri olan elektronik ticaret aracı hizmet sağlayıcılar ile birden fazla ortamı bulunan hizmet sağlayıcıların net işlem hacimleri belirlenirken tüm pazar yeri ve ortamlar dikkate alınacağı ifade edilmektedir.
► Ekonomik bütünlük:
Bir kişinin, bir ticaret şirketinin doğrudan veya dolaylı olarak paylarının en az yüzde yirmi beşine ya da oy haklarının çoğunluğuna veya onu yönetebilecek kararları alabilecek payına sahip olmasını, şirket sözleşmesi uyarınca yönetim organında karar alabilecek çoğunluğu oluşturan sayıda üyeyi seçme hakkını haiz olmasını, kendi oy haklarının yanında bir sözleşmeye dayanarak tek başına veya diğer pay sahipleriyle birlikte oy haklarının çoğunluğunu oluşturmasını, bir ticaret şirketini sözleşmeye bağlı olarak hakimiyeti altında bulundurmasını veya bu hallere bağlı olarak bu kişiyle bağlantılı tüm ticaret şirketleri ve bu kişiye ait işletmeler arasındaki ilişkiyi ya da pay sahibi olup olmadıklarına bakılmaksızın birden fazla ticaret şirketinin aynı kişi veya kişiler tarafından yönetilmesi.
Ekonomik bütünlük tanımı özellikle aracı hizmet sağlayıcılara getirilen yükümlülükler bakımından önemlidir. Kavramın hem yatay hem de dikey kontrol ilişkilerini kapsaması dikkat çekmektedir. Ayrıca, tanımda dikkat çeken bir diğer husus şirketlerin pay sahipliğinden bağımsız olarak aynı kişiler tarafından yönetilip yönetilmediğinin de hesaba katılmış olmasıdır. Gerekçede verilen örneğe göre, (X) kişisinin tamamen farklı konularda faaliyet gösteren farklı tüzel kişiliklere sahip (A) ve (B) şirketlerinin tek yönetim kurulu üyesi olması halinde söz konusu şirketler ekonomik bütünlük içinde kabul edilmektedir. Bu belirleme yapılırken kişilerin yönetim organında karar alabilecek çoğunluğu sağlayacak sayıda olup olmadığı veya bu kişi veya kişilerin murahhas üye ya da müdür olarak belirlenip belirlenmediği dikkate alınmalıdır. Söz konusu şirketlerin aynı kişilerce yönetildiği sonucu doğuyorsa, ekonomik bütünlük olduğu kabul edilecektir.
T.C. Ticaret Bakanlığına verilen yetkiler
Yeni Kanun’la T.C. Ticaret Bakanlığının (Bakanlık) denetim yetkisini düzenleyen 11. maddesinde de değişikliğe gidildi. Bakanlık, şirketlere yapacağı denetim sırasında özel uzmanlık veya teknik bilgi gerektiren durumlarda bilirkişi görevlendirmeye yetkili kılındı. Dolayısıyla, Bakanlık'ın algoritmalar gibi teknik konular da dahil olmak üzere denetleme yapabilme imkanına sahip olduğu söylenebilir.
Maddede ayrıca, Bakanlık'ın elektronik ticari ileti gönderimine ilişkin süreçlerde denetimleri artırmak ve elektronik ticari ileti gönderenleri tespit etmek için Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu'ndan ileti gönderenlere ilişkin bilgi almasını mümkün kılan hüküm getirildi. Bu nedenle, önümüzdeki dönemde elektronik ticari ileti gönderimi konusundaki denetimlerin ve incelemelerin artması beklenebilir.
Yükümlülükler
Kanun e-pazaryerleri ve e-ticaret perakendecilerine her biri önemli yaptırımlara bağlanan yükümlülükler getiriyor. Bu yükümlülüklerin şirketlerin ölçeğine göre farklılaştığı görülmektedir.
Tüm elektronik ticaret aracı hizmet sağlayıcılarına uygulanan yükümlülükler
|
6563 sayılı Kanun |
Yükümlülük |
Yaptırım |
Uyum Süresi |
|
Md. 9 |
Hukuka aykırı içeriklerin yayımdan kaldırılması Aracı hizmet sağlayıcıları hizmet sağlayıcılar tarafından sağlanan içeriklerdeki hukuka aykırılıklardan sorumlu değildir; ancak ilgili içeriğin hukuka aykırı olduğundan haberdar olması halinde içerikleri derhal yayımdan kaldırması ve yetkili kamu kurum ve kuruluşlarına bilgi vermesi gerekmektedir. Fakat maddeden ‘haberdar olmanın’ yalnızca şikâyet/ihbar sonucu mu sağlanacağı yoksa aracıya devamlı bir izleme yükümlülüğü getirilip getirilmediği tam olarak anlaşılamamaktadır. Yine hukuka aykırılığın şirketlerce nasıl değerlendirilmesi gerektiği belirsizliğini korumaktadır. Elektronik ticaret aracı hizmet sağlayıcı ayrıca hak sahibinin, fikri ve sınai mülkiyet hakkı ihlaline dair bilgi ve belgeye dayanan şikâyeti üzerine, elektronik ticaret hizmet sağlayıcının şikâyete konu ürününü yayımdan kaldırarak durumu kendisine ve hak sahibine bildirmekle; ancak, şikâyetin aksini gösteren bilgi ve belgeye dayanan itiraz üzerine şikâyete konu ürünü yeniden yayımlamakla yükümlüdür. |
Her bir aykırılık için 10.000 TL ila 100.000 TL idari para cezası |
01.01.2023 |
|
Md.11 |
Bilgi, belge, defter ve elektronik kayıt tutma Aracı hizmet sağlayıcı, bu Kanun kapsamındaki iş ve işlemlerine ilişkin bilgi, belge, defter ve elektronik kayıtları, iş veya işlemin gerçekleştiği tarihten itibaren on yıl süreyle saklamakla yükümlüdür. |
50.000TL ila 250.000TL idari para cezası |
01.01.2023 |
|
Ek Madde - 1 |
Haksız ticari uygulamada bulunmama Elektronik ticarette haksız ticari uygulamada bulunulması yasaklanmıştır. Aracı hizmet sağlayıcının, hizmet sağlayıcının ticari faaliyetlerini önemli ölçüde bozan, makul karar verme yeteneğini azaltan veya belirli bir kararı almaya zorlayarak normal şartlarda taraf olmayacağı bir ticari ilişkinin tarafı olmasına sebep olan uygulamalar haksız ticari uygulama olarak tanımlanmıştır. Aşağıda sayılan hususlar her durumda haksız ticari uygulama olarak kabul edilecektir:
|
Genel para cezası: 10.000TL-100.000TL arası idari para cezası 1. fıkra için: Her bir sağlayıcı için 10.000 TL ila 100.000 TL arası a) aykırılığı için: her bir sağlayıcı için 10.000TL az olmamak üzere, 30 güne kadarki süre aşımlarında ödenmeyen tutar kadar, 30 günü geçen süre aşımlarında süresinde ödenmeyen tutarın iki katı, b) aykırılığı için: her bir sağlayıcı için 500.000TL c) aykırılığı için: her bir aykırılık için 10.000TL d) aykırılığı için: Her bir aykırılık için 10.000 TL ila 100.000 TL arası e) aykırılığı için: haksız alınan bedelin on katı f) aykırılığı için: her bir sağlayıcı için 300.000TL |
01.01.2023 |
|
Ek Madde – 2/1 |
Kendi ürünlerini / markalarını satamama Aracı hizmet sağlayıcılar aracılık hizmeti sunduğu elektronik ticaret pazar yerlerinde kendisinin veya ekonomik bütünlük içinde bulunduğu kişilerin markasını taşıyan ya da marka kullanım hakkını haiz olduğu malları satışa sunamayacak veya bu malların satışına aracılık edemeyecektir. Bu malların, farklı elektronik ticaret ortamında satışa sunulması halinde bu ortamlar arasında erişim imkânı sunulması ve birbirinin tanıtımının yapılması da yasaklanmıştır. Bu hükümle, elektronik ticaret aracı hizmet sağlayıcıların kendi markalarının kendi pazar yerlerinde satışının yapılmasının önüne geçilmektedir. Ancak, toplam satış hasılatının yarısından fazlasını elektronik ticaret dışındaki satışlardan elde eden kişilerin markasını taşıyan veya marka kullanım hakkını haiz olduğu malların satışı istisna tutulmuştur. Ayrıca, dergi ve gazete gibi süreli yayınlar ile kitap ve elektronik kitap okuyucuları bu hüküm uygulanmayacaktır. |
Aykırılığın gerçekleştiği tarihten bir önceki takvim yılına ait net satış tutarının %5’i oranında idari para cezası |
01.01.2024 |
|
Ek Madde – 2/1 |
Elektronik ticaret hizmet sağlayıcıların bilgilerini sunma ve doğrulama: (b) bendi uyarınca aracı hizmet sağlayıcılar, hizmet sağlayıcının Vergi Usul Kanunu kapsamında düzenlemesi gereken belgelerdeki bilgilere, satışın yapıldığı elektronik ticaret pazar yerinde yer verebilmesine imkân sağlamakla ve (ç) bendi uyarınca elektronik ticaret hizmet sağlayıcının tanıtıcı bilgilerini, kendisinden temin ettiği belgeler üzerinden veya ilgili kurumların erişime açık elektronik sistemlerinden doğrulamakla yükümlüdür. |
(b)'ye aykırılık: 100.00TL’den az olmamak üzere, bir önceki takvim yılına ait net satış tutarının on binde beşi oranında para cezası (ç)'ye aykırılık: her bir aykırılık için 10.000TL |
01.01.2023 |
|
Ek Madde – 2/1 |
Elektronik ticaret hizmet sağlayıcıların markalarının tanıtım amaçlı kullanılmaması: (c) bendi uyarınca aracı hizmet sağlayıcı veya hizmet sağlayıcının yazılı şekilde ya da elektronik ortamda önceden olumlu irade beyanını almadan bunların ETBİS'e kayıtlı alan adlarının ana unsurunu oluşturan tescilli markalarını kullanarak çevrimiçi arama motorlarında pazarlama ve tanıtım faaliyetinde bulunmamakla yükümlüdür. Bu hüküm aracı hizmet sağlayıcıların, hizmet sağlayıcıların bilgisi olmadan isimlerini veya markalarını kullanılarak arama motorlarında kendilerini öne çıkartarak hizmet sağlayıcının kendi elektronik ticaret ortamlarına olan trafiğin azalmasını önlenmeye çalışılmaktadır. |
Her bir aykırılık için 10.000 TL ila 100.000 TL idari para cezası |
01.01.2023 |
Bir takvim yılındaki net işlem hacmi on milyar Türk lirasının üzerinde olan elektronik ticaret aracı hizmet sağlayıcılara uygulanan ilave yükümlülükler
|
6563 sayılı Kanun |
Yükümlülük |
Yaptırım |
Uyum Süresi |
|
Ek Madde – 2/2 |
Verileri rekabet ederken kullanamama; veri taşımaya izin verme (a) bendi uyarınca aracı hizmet sağlayıcılar; hizmet sağlayıcı ve alıcıdan elde ettiği verileri, yalnızca aracılık hizmetlerinin sunulması amacıyla kullanmakla yükümlüdür ve söz konusu verileri aracılık hizmeti sunduğu elektronik ticaret pazar yerlerinde veya diğer elektronik ticaret ortamlarında elektronik ticaret hizmet sağlayıcılarla rekabet etmek için kullanamaz. Ekonomik bütünlük içinde bulunulan diğer kişiler de bu değerlendirmeye tabidir. (b) bendi uyarınca aracı hizmet sağlayıcılar; hizmet sağlayıcının satışları dolayısıyla elde ettiği verileri bedelsiz taşımasına ve bu veriler ile bunlardan elde ettiği işlenmiş verilere bedelsiz ve etkin şekilde erişim sağlamasına teknik imkân sunmakla yükümlüdür. |
(a)'ya aykırılık: bir önceki takvim yılına ait net satış tutarının %10’una kadar para cezası (b)'ye aykırılık: her bir hizmet sağlayıcı için 500.000TL |
(a) için 01.01.2023 (b) için 01.01.2024 |
|
Ek Madde – 2/2 |
Ortamlar arası geçiş sağlamama; tanıtım yapmama Aracı hizmet sağlayıcılar kendine ait elektronik ticaret ortamları arasında erişim imkânı sunamaz ve bu ortamlarda birbirinin tanıtımını yapamaz. Bu yükümlülüğün kapsamına net işlem hacmine dahil edilen elektronik ticaret ortamları arasındaki geçişler dahil değildir. |
10.000.000TL idari para cezası |
01.01.2023 |
|
Ek Madde – 2/2 |
Hisse devirlerini ve şirket kuruluşlarını bildirme (ç) bendi uyarınca aracı hizmet sağlayıcılar, borsada kayden izlenen payları hariç olmak üzere, şirket ortaklarının yüzde beş ve katlarına ulaşan pay devir veya edinimlerini, bu oranlara ulaşılmasını sağlayan devrin veya edinimin pay defterine işlendiği tarihten itibaren bir ay içinde Bakanlık'a bildirmekle yükümlüdür. (d) bendi uyarınca aracı hizmet sağlayıcılar şirket kurması, kurulmuş şirketin paylarını devralması veya bu payları devretmesi halinde; kuruluşta kuruluşun ticaret siciline tescilinden, devirde ise devrin pay defterine işlendiği tarihten itibaren bir ay içinde bu işlemleri Bakanlık'a bildirmekle yükümlüdür. |
(ç) ve (d)’ye aykırılık halinde süresi içinde yapılmayan her bir bildirim için 1.000.000TL |
01.01.2023 |
|
Ek Madde – 2/2 |
Finansal raporları ve hukuka aykırı içerikleri Bakanlık’a raporlama (e) beni uyarınca aracı hizmet sağlayıcılar bağımsız denetim kuruluşunca hazırlanan raporları Bakanlık'a göndermekle yükümlüdür. Raporda aracı hizmet sağlayıcının faaliyetleri, yönetim ve organizasyon yapısı, mevcut pay sahipleri ve bunların pay oranları ile iştirakleri ve iştirakleri nezdindeki pay oranları, ekonomik bütünlük içinde bulunduğu kişi bilgileri, finansal tabloları ve finansal durumu ve Kanun'daki belirli yükümlülüklere uyumu bulunmalıdır. (f) bendi uyarınca aracı hizmet sağlayıcı, hizmet sağlayıcıların içerikleri ile ilgili mevzuata aykırı hususların tespitine yönelik işlemleri ve bunun neticesinde tespit edilen aykırılıkları içeren raporu da Bakanlık'a sunmakla yükümlüdür. |
(e)'ye aykırılık: 1.000.000TL (f)'ye aykırılık 100.000TL’den az olmamak üzere, bir önceki takvim yılına ait net satış tutarının on binde beşi oranında idari para cezası |
01.01.2023 |
|
Ek Madde – 4 |
Elektronik ticaret lisansı alma Bir takvim yılındaki net işlem hacmi on milyar Türk Lirasının ve iptal ve iadeler hariç işlem sayısı yüz bin adedin üzerinde olan elektronik ticaret aracı hizmet sağlayıcı, faaliyetine devam edebilmek için Bakanlık'tan lisans almak ve lisansını yenilemek zorundadır. Söz konusu eşik hesaplanırken ekonomik bütünlük içinde bulunan elektronik ticaret aracı hizmet sağlayıcıların net işlem hacimleri ve işlem sayıları dikkate alınmaktadır. Ancak yurt dışına yapılan satışlar hesaba katılmamaktadır. Lisans ücreti nasıl hesaplanmaktadır: Bir takvim yılında gerçekleşen net işlem hacminin;
|
Lisans alma yükümlülüğüne aykırılık halinde 10.000.000TL idari para cezası uygulanır ve aykırılığın kaldırılması için süre verilir. Uyulmaması halinde cezalar kademeli olarak arttırılır ve uyarılara rağmen aykırılığın giderilmemesi halinde Bakanlık internet sitesine erişim engellemesi kararı verebilir. Erişim engellemesi kararına karşı sulh ceza hakimliğinde itiraz edilebilir. Sulh ceza hakimliği kararlarına Ceza Muhakemeleri Kanunu’nda öngörülen prosedür ile itiraz edilebilir. |
01.01.2025 |
Bir takvim yılındaki net işlem hacmi otuz milyar Türk lirasının ve iptal ve iadeler hariç işlem sayısı yüz bin adedin üzerinde olan elektronik ticaret aracı hizmet sağlayıcılara uygulanan ilave yükümlülükler
|
6563 sayılı Kanun |
Yükümlülük |
Yaptırım |
Uyum Süresi |
|
Ek Madde – 2/3 |
Reklam ve promosyon sınırlandırmaları (a) ve (b) bentleri uyarınca aracı hizmet sağlayıcılar net işlem hacminin aynı takvim yılına ilişkin on iki aylık ortalama Tüketici Fiyat Endeksi değişim oranı uygulanmış tutarın:
oranında reklam, promosyon, ödül, puan, kupon, hediye çeki ve benzeri imkanlar için harcaması yapabilir. Reklam harcamaları için belirlenen bütçe ekonomik bütünlük içinde bulunulan aracı hizmet sağlayıcıları ve hizmet sağlayıcıların reklam ve diğer promosyon harcamalarının sınırını oluşturmaktadır. Bu bütçe bir takvim yılında üçer aylık dönemlerde en fazla 1/4 oranında kullanılabilir. Promosyon ve benzeri imkanlara ilişkin harcama bütçesi ise reklam harcamalarına benzer şekilde aracı hizmet sağlayıcı ve ekonomik bütünlük içinde bulunduğu kişiler tarafından elektronik ticaret pazar yerindeki alıcı ve hizmet sağlayıcılara yapılabilecek toplam indirim bütçesini oluşturmaktadır ve bu bütçe bir takvim yılında üçer aylık dönemlerde en fazla 1/4 oranında kullanılabilmektedir. |
(a) ve (b)'ye aykırılık halinde anılan hükümlere göre belirlenen üst sınırın %10’undan az olmamak kaydıyla sınırı aşan tutarın on katı tutarında idari para cezası |
01.01.2023 |
|
Ek Madde – 2/3 |
En çok kayrılan müşteri koşulu yasağı (c) bendi uyarınca hizmet sağlayıcılar, hizmet sağlayıcının ticari ilişkilerini, alternatif kanallardan aynı ya da farklı fiyattan mal veya hizmet sunmasını ya da reklam yapmasını kısıtlayamaz, herhangi bir kişiden mal veya hizmet teminine zorlayamaz ve bunlara imkân sağlayan hükümlere aracılık sözleşmelerinde yer veremez. |
Her bir hizmet sağlayıcı için 250.000TL |
01.01.2023 |
Bir takvim yılındaki net işlem hacmi altmış milyar Türk lirasının ve iptal ve iadeler hariç işlem sayısı yüz bin adedin üzerinde olan elektronik ticaret aracı hizmet sağlayıcılara uygulanan ilave yükümlülükler
|
6563 sayılı Kanun |
Yükümlülük |
Yaptırım |
Uyum Süresi |
|
Ek Madde – 2/4 |
Finansal hizmetlere ilişkin sınırlamalar (a) bendi uyarınca aracı hizmet sağlayıcılar, hizmet sundukları elektronik ticaret pazar yerlerinde, kredi kartıyla yapılan kredili ödeme işlemleri ile diğer ödeme işlemleri hariç olmak üzere, ekonomik bütünlük içinde bulundukları bankalar, finansal kiralama şirketleri, faktoring şirketleri, finansman şirketleri ve tasarruf finansmanı şirketlerinin, kredi verme işlemleri dâhil sundukları her türlü hizmetin gerçekleştirilmesine ilişkin faaliyette bulunmasına imkân sağlayamaz. Dolayısıyla aracı hizmet sağlayıcılarının aynı ekonomik bütünlük içinde oldukları finansal kuruluşlarla çalışmalarını sonlandırması gerekecektir. (b)(1) uyarınca, aracı hizmet sağlayıcılar, kendileri ile aynı ekonomik bütünlük içinde yer alan e-para kuruluşları tarafından ihraç edilen e-paraların ödeme aracı olarak kabulüne ilişkin faaliyette bulunulmasına imkân sağlayamaz. Dolayısıyla, aracı hizmet sağlayıcılarının e-para ile ödeme kabul edebilmesi, aynı ekonomik bütünlük içinde olmadıkları e-para kuruluşlarından hizmet almalarına bağlı olacaktır. (b)(2) uyarınca, aracı hizmet sağlayıcıları, kapalı devre istisnasından faydalanarak hizmet sunamaz ve ekonomik bütünlük içinde olduğu ödeme kuruluşu veya e-para kuruluşlarından cüzdan ve benzeri hizmetler sağlayamaz. Bu nedenle, cüzdan gibi hizmetleri sağlamak isteyen aracı hizmet sağlayıcıları, aynı ekonomik bütünlük içinde bulundukları şirketler vasıtasıyla bu hizmetlerini yürütemeyecektir. |
(a), (b), (c)'ye aykırılık halinde 10.000.000TL para cezası uygulanır ve aykırılığın kaldırılması için süre verilir. Uyulmaması halinde kademeli olarak cezalar arttırılır ve uyarılara rağmen aykırılığın giderilmemesi halinde Bakanlık internet sitesine erişim engellemesi kararı verebilir. Erişim engellemesi kararına karşı sulh ceza hakimliğinde itiraz edilebilir. Sulh ceza hakimliği kararlarına Ceza Muhakemeleri Kanunu’nda öngörülen prosedür ile itiraz edilebilir. |
01.01.2024 |
|
Ek Madde – 2/4 |
Taşıma hizmetlerine ilişkin sınırlamalar (c) bendi uyarınca aracı hizmet sağlayıcıları kendi aracılık hizmeti sunduğu elektronik ticaret pazar yerlerindeki satışları, kendisinin elektronik ticaret hizmet sağlayıcı olarak yaptığı satışları ile elektronik ticaret dışındaki satışları dışındaki satışlara ilişkin olarak eşya taşımacılığı, taşıma işleri organizatörlüğü ve posta hizmet sağlayıcılığı faaliyetlerinde bulunamaz. |
01.01.2024 |
|
|
Ek Madde – 2/4 |
Ortamlar arası geçiş sağlamama Aracı hizmet sağlayıcı mal veya hizmet ilanlarının yayımlanmasına elektronik ortam sağlaması durumunda, aynı ortamda mal veya hizmet teminine yönelik sözleşme yapılmasına ya da sipariş verilmesine imkân sağlayamaz. Bu hizmetlerin kendisi veya ekonomik bütünlük içinde bulunduğu kişiler tarafından farklı elektronik ortamlarda verilmesi halinde de bu ortamlar arasında erişim imkânı sunamaz ve birbirinin tanıtımını yapamaz. |
20.000.000TL idari para cezası |
01.01.2023 |
Ayrıca, Kanun’un yürürlüğe girdiği tarihten önce yapılan ve aynı tarihten itibaren altı ay içinde bu Kanun’a uygun hale getirilmeyen aracılık sözleşmelerinin ilgili hükümleri geçersizdir.
Elektronik ticaret hizmet sağlayıcılarına getirilen yükümlülükler
Öncelikle aşağıda yer verilen yükümlülüklerin toplam satış hasılatının yarısından fazlasını elektronik ticaret dışındaki satışlardan elde eden e-ticaret perakendecileri hakkında uygulanmayacağını belirtmek gerekir. Ancak bu oranın hangi dönem için nasıl hesaplanacağı Kanun’da açıklanmamıştır. Dolayısıyla, önümüzdeki günlerde yayımlanması muhtemel yönetmelikleri takip etmek yararlı olacaktır.
|
Tüm hizmet sağlayıcılarına uygulanan yükümlülükler |
|||
|
6563 sayılı Kanun |
Yükümlülük |
Yaptırım |
Uyum Süresi |
|
Ek Madde – 3/1 |
Tanıtıma ilişkin sınırlamalar Hizmet sağlayıcı, olumlu irade beyanını yazılı şekilde ya da elektronik ortamda almadığı sürece, ekonomik bütünlük içinde bulunmadığı kişilerin ETBİS'e kayıtlı alan adının ana unsurunu oluşturan tescilli markasını kullanarak çevrim içi arama motorlarında pazarlama ve tanıtım faaliyetinde bulunamaz. |
Her bir aykırılık için 10.000 TL ila 100.000 TL idari para cezası |
01.01.2023 |
|
Md.11 |
Bilgi, belge, defter ve elektronik kayıt tutma Aracı hizmet sağlayıcı, bu Kanun kapsamındaki iş ve işlemlerine ilişkin bilgi, belge, defter ve elektronik kayıtları, iş veya işlemin gerçekleştiği tarihten itibaren on yıl süreyle saklamakla yükümlüdür. |
50.000TL ila 250.000TL idari para cezası |
01.01.2023 |
|
Net işlem hacmi on milyar Türk lirasının ve iptal ve iadeler hariç işlem sayısı on milyon adedin üzerinde olan hizmet sağlayıcı hakkında uygulanacak ilave yükümlülükler |
|||
|
Ek Madde – 3/2 |
(a) Ortamlar arası geçiş sağlamama; tanıtım yapmama (b) Hisse devirlerini ve şirket kuruluşlarını bildirme (c) Finansal raporları Bakanlık’a bildirme (d) Elektronik ticaret lisansı alma Daha önce aracı hizmet sağlayıcıları bakımından detaylarına yukarıda yer verilen ilgili yükümlülükler kıyasen hizmet sağlayıcıları için de uygulanacaktır. Ancak burada lisans ücretinin hesaplanması açısından farklılık bulunmaktadır. İstisnaya göre eşiklerin hesaplanmasında ekonomik bütünlük içerisindeki kişilerin satışları yurt dışına yapılan satışlar dikkate alınmaz. |
(a)’ya aykırılık halinde: 10.000.000TL (b) ve (c)’ye aykırılık: süresi içinde yapılmayan her bir bildirim için 1.000.000TL (d)’ye aykırılık halinde: 10.000.000TL para cezası uygulanır; devamında kademeli olarak artabilir. |
(a, b, c) için 01.01.2023 (d) için 01.01.2025 |
|
Net işlem hacmi otuz milyar Türk lirasının ve iptal ve iadeler hariç işlem sayısı on milyon adedin üzerinde olan hizmet sağlayıcı hakkında uygulanacak ilave yükümlülükler |
|||
|
Ek Madde – 3/3 |
Reklam ve promosyon sınırlandırmaları Daha önce aracı hizmet sağlayıcıları bakımından detaylarına yukarıda yer verilen ilgili yükümlülükler kıyasen hizmet sağlayıcıları için de uygulanacaktır. |
Anılan hükümlere göre belirlenen üst sınırın %10’undan az olmamak kaydıyla sınırı aşan tutarın on katı tutarında idari para cezası |
01.01.2023 |
|
Net işlem hacmi altmış milyar Türk lirasının ve iptal ve iadeler hariç işlem sayısı on milyon adedin üzerinde olan hizmet sağlayıcı hakkında uygulanacak ilave yükümlülükler |
|||
|
Ek Madde – 3/4 |
(a) Finansal hizmetlere ilişkin sınırlamalar (b) Ortamlar arası geçiş sağlamama Daha önce aracı hizmet sağlayıcıları bakımından detaylarına yukarıda yer verilen ilgili yükümlülükler kıyasen hizmet sağlayıcıları için de uygulanacaktır. |
(a)’ya aykırılık halinde: 10.000.000TL para cezası uygulanır; devamında kademeli olarak artabilir. (b)’ye aykırılık halinde: 20.000.000TL idari para cezası |
(a) için 01.01.2024 (b) için 01.01.2023 |
Sonuç
6563 sayılı Kanun’da yapılan değişiklikler yalnızca e-pazaryerlerini ve e-ticaret perakendecilerini değil, bu şirketlerle aynı ekonomik bütünlük içinde bulunan finansal kuruluşlar, ödeme kuruluşları, e-para kuruluşları, lojistik firmaları, fason üreticiler gibi pek çok firmayı da etkilemektedir. İlgili düzenlemelerin büyük bir kısmının yürürlük tarihi 01.01.2023 olduğu dikkate alındığında Kanun’a tabi firmaların iş süreçlerini gözden geçirmesi ve gerekli uyum süreçlerini en kısa sürede başlatması yararlı olacaktır. Cihan Bilaçlı https://www.vergidegundem.com/
