Mevcut uygulamada doğum borçlanması ancak doğumdan önce sigorta girişi olan kadın sigortalılar tarafından yapılabiliyor. Borçlanma hakkı, doğum nedeniyle iş hayatından uzaklaşan ve bundan dolayı primi yatırılmayanlara eksik prim günlerini tamamlayabilmeleri için tanınan bir hak. Bu da en fazla 2 yıllık süreyi kapsıyor. Yani her bir çocuk için 2 yıl (720 gün) borçlanma hakkı tanınıyor.
2 YIL İÇİN 38 BIN LİRA
Borçlanma yapılabilecek çocuk sayısı ise 3’le sınırlı. Bu sayede, 3 doğumu borçlanma hakkına sahip kadın sigortalının 2160 günü (3x720 gün) borçlanarak primini tamamlama hakkı var. Borçlanmanın günlük maliyeti her yıl asgari ücrete paralel olarak artıyor. Hesap da brüt asgari ücretin günlük tutarına göre yapılıyor. Doğum borçlanmasında 1 günlük en düşük prim tutarı; günlük brüt asgari ücretin yüzde 32’si yani bu yıl için 53.38 lira olarak hesaplanıyor. Bir çocuk için borçlanma (720 gün) tutarı 38 bin 433 lira oluyor.
STAJ YAPANLARA İMKAN
Staj, emeklilik hesabında dikkate alınmasa da doğum borçlanmasında hesaba katılıyor. Yani çok bilinmeyen bu fayda sayesinde kadınlara staj ile sigortalı çalışmaya başladıkları tarihler arasında doğan çocukları için doğum borçlanması yapabilme imkanı doğuyor.
YENİ DÜZENLEME İLE ARADAKİ FARK GİDERİLECEK
Doğum borçlanması hakkının genişletilmesi için yeni bir çalışma başlatıldı. Bu haktan yararlanmak için doğum öncesi sigortalı olmak gerekmeyecek. Sigortalı tüm kadınların bu haktan yararlanması için öneriler Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’na iletildi. Bakanlığın da bu konuda düzenleme yapılmasına sıcak baktığı ifade ediliyor. Benzer uygulama askerlik borçlanmasında var. Askerlik borçlanmasında erkeklerin askere gitmeden önce sigortalı olup olmadığına bakılmıyor. Düzenleme hayata geçince kadınların doğum borçlanması da askerlik borçlanması gibi olacak.
EMEKLİLİĞİ ÖNE ÇEKER
Askerlik borçlanması sigorta başlangıcını öne çektiği için 1-2 yıl erken emekli olmayı sağlıyor. Aynı durum kadınlar için geçerli olursa, sigorta başlangıcı erkene çekilecek ve erken emekliliğin yolu açılacak. Örneğin, ilk defa sigortalı olarak 1 Ocak 2000 tarihinde çalışmaya başlayan bir kadın, 1995 yılında doğan çocuğu için borçlanma yaptığında sigorta başlangıç tarihi 1 Ocak 1998 tarihine çekilecek. Böylece hem eksik prim gününü tamamlayacak hem de 1998 yılının koşullarıyla, yani daha erken yaşta emekli olma hakkına kavuşabilecek.
