Uygulamada “varlık barışı” olarak adlandırılan düzenleme, yurt dışındaki varlıkların bildirilerek yurda getirilmesi, yurt içindeki kayıt dışı varlıkların ise yine bildirilerek kayda alınması anlamına geliyor.
Varlık barışı kapsamında;
- Gerçek veya tüzel kişilerin yurt dışında bulunan para, altın, döviz, menkul kıymet ve diğer sermaye piyasası araçlarının banka veya aracı kurumlara bildirilmesi ve 3 ay içinde yurda getirilmesi,
- Yurt içinde bulunan ancak kanuni defter kayıtlarında yer almayan para, altın, döviz, menkul kıymet ve diğer sermaye piyasası araçları ile taşınmazların gelir ve kurumlar vergisi mükelleflerince vergi dairesine bildirilerek kayıtlara alınması halinde, bildirimde bulunulan varlıklar nedeniyle hiçbir suretle vergi incelemesi ve vergi tarhiyatı yapılamıyor.
Diyelim ki yurt dışında bir miktar paranız var. Faiz geliri veya alım - satım kazancı gibi gelirler elde ediyorsunuz. Bu gelirleri Türkiye’ye getirmediğiniz için beyan edilmeyeceğini düşündünüz ve Türkiye’de beyan etmediniz. Yani vergi riski aldınız, dolayısıyla bu durumun tespiti halinde cezalı vergi tarhiyatına maruz kalabileceksiniz.
İşte varlık barışı sizin için büyük bir fırsat. Yurt dışındaki paranızı bu ayın sonuna kadar bir bankaya özel bir formla bildirir ve 3 ay içinde parayı Türkiye’ye transfer ederseniz, beyan etmediğiniz yurt dışı gelirleriniz ile ilgili vergi riskinden tamamen kurtulursunuz. Yani bu gelirler nedeniyle size cezalı vergi tarhiyatı yapılamaz.
Peki yurt dışındaki varlıklarınız yabancı para olarak değil de menkul kıymet ve diğer sermaye piyasası araçları (bono, tahvil, hisse senedi vs.) şeklinde ise bildirim nereye ve nasıl yapılacak?
Bu sorunun cevabı da kolay, yurt dışında bulunan menkul kıymet ve diğer sermaye piyasası araçlarını Türkiye’de herhangi bir aracı kuruma bildirmeniz yeterli.
Yani yurt dışında sahip olduğunuz para veya menkul kıymet ve diğer sermaye piyasası araçları ile ilgili olarak vergi dairelerine herhangi bir bildirimde bulunmanız gerekmiyor.
Varlık barışından yararlanmak için özel bir vergi ödenmesi gerekiyor mu?
Bu bildirimler nedeniyle eski uygulamaların aksine yüzde 1 veya 2 gibi bir vergi ödenmesine de gerek yok.
“Vergi affı olarak değerlendirilebilecek böyle bir uygulamaya neden gidiliyor?” diye sormaya başlamış olabilirsiniz. Bu soruya benim yanıtım: Türkiye’nin gerçekten önemli miktarda kaynağa ihtiyacı var, bu kaynakları yurt dışından kredi olarak getirmek yerine Türk iş insanlarının yurt dışındaki varlıkları bu yolla Türkiye ekonomisine kazandırılmak isteniyor.
Peki varlık barışı yoluyla Türkiye’ye önemli miktarda kaynak girişi oluyor mu?
Bu konudaki istatistikler yayımlanmadığı için bilemiyoruz. Ancak kişisel gözlemlerime göre, önemli bir kaynak girişi olduğunu sanmıyorum. Vergi riskinden kurtulmak isteyenlerle sınırlı bir yararlanma durumundan söz edebiliriz. Bunlar da kalıcı olarak gelmiyor; düzenlemede, getirilen varlıkların belli bir süre Türkiye’de kalmaları gibi bir şart aranmadığı için kısa bir süre içinde geldikleri gibi gidiyorlar!
Tabii ki bunların iz bıraktıklarını söylemek mümkün…
Otomatik bilgi paylaşımları uygulamadan yararlanmayı tetikler mi?
Son yıllarda sayısı hızla artan otomatik bilgi paylaşımları nedeniyle yurt dışındaki varlıkların gizli kalamayacağını göz önünde bulundurursak, bu ve bundan sonraki varlık barışlarının daha fazla talep göreceğini öngörebiliriz.
İncelenme ve vergi tarhiyatı yapılmaması için sadece beyan dışı gelirleri getirmek yeterli olur mu?
Vergi incelemesi ve tarhiyatından korunmak için yurt dışındaki varlığın tamamını getirmek zorunlu mu? Başka bir ifadeyle sadece beyan edilmeyen gelirlere tekabül eden varlıklar Türkiye’ye getirilirse, bu avantajdan yararlanılamaz mı?
Bence, getirilen varlığın anapara olmadığı, sadece getiriden ibaret olduğu, yurt dışındaki finans kurumlarının belgeleri ile ispat edilebilirse; sadece getirinin bildirimi ve Türkiye’ye getirilmesi, inceleme ve tarhiyat avantajından yararlanılmasına engel olamaz/olmamalıdır.
Ancak bu konuda farklı görüşler olduğunu belirtmeliyim.
Başvuru süresi uzatılabilir mi?
Eğer yasal bir düzenleme yapılmazsa maalesef uzatılamaz, çünkü Cumhurbaşkanı'nın altışar aylık toplam bir yıl uzatma süresi vardı ve bu yetki kullanıldı. Artık mevcut düzenlemeye göre, 30 Haziran 2022 tarihi, varlık barışından yararlanma başvurusu için son gün. Erdoğan Sağlam
