Gerçek kişi olarak ticari faaliyette bulunan babam 24/5/2022 tarihinde vefat etti. Muhasebecimiz Mayıs ayında çalışan işçilerin SGK bildirimlerini yapamadığını söyledi. Ne yapmamız gerekir? Ali Haydar T.
Hizmet akdine tabi çalışan sigortalıların SGK bildirimleri her ne kadar mali müşavirin MUHSGK şifresi ile yapılıyor olsa bile, MUHSGK’da SGK bildirimlerinin yapılabilmesi için SGK tarafından işyeri bazında verilmiş e-Sigorta şifresinin aktif olması gerekiyor. Başka bir anlatımla e-Sigorta şifresi pasif hale gelmiş ise MUHSGK’da SGK bildirimlerinin gönderilmesine izin verilmemektedir.
e-Bildirge kullanıcısının veya gerçek kişi işverenin vefatı durumlarında e-Bildirge şifreleri üç farklı şekilde pasif hale getirilmektedir. Şöyle ki,
-e-Sigorta kullanıcısının vefatı halinde şifre, vefat tarihi itibariyle,
-Vefat eden kişi gerçek kişi işveren ise ve e-Sigorta şifresini kendisi dışında üçüncü bir kişi adına almış ise şifre gerçek kişi işverenin vefat tarihini izleyen 100. gün itibariyle,
-Vefat eden gerçek kişi işveren e-Sigorta şifresini kendi adına almış ise şifre gerçek kişi işverenin vefat tarihi itibariyle
Pasif hale getirilmektedir.
Gerçek kişi işverenin vefatı halinde e-Sigorta şifresinin üçüncü bir kişi adına alındığı durumlarda şifrenin 100 günlük süre boyunca aktif olarak kullanılabiliyor olması nedeniyle bu süre zarfında veraset ilamının çıkartılarak varislerince intikal nedeniyle işyeri bildirgesi verilmesi mümkündür. Dolayısıyla söz konusu işlemlerin 100 günlük süre içinde tamamlanması mümkün olduğundan SGK bildirimlerinde de genel anlamda bir sorun yaşanmamaktadır.
Buna karşın e-Sigorta şifresinin vefat eden gerçek kişi işverenin kendi adına alınmış olduğu durumlarda, e-Sigorta şifresi vefat tarihi itibariyle pasife alınmakta ve intikal nedeniyle işyeri bildirgesi düzenlenip yeni bir e-Sigorta şifresi alınmadığı sürece SGK bildirimlerinin yapılmasına izin verilmemektedir. Haliyle intikal nedeniyle işyeri bildirgesi düzenlenebilmesi için veraset ilamının çıkartılması gerektiğinden veraset ilamının çıkartıldığı süreye kadar kimi zaman SGK bildirimleri gecikebilmektedir.
Bu durumda 5510/11. maddeye göre işyerinin miras yoluyla intikali halinde, işyeri bildirgesinin ölüm tarihinden itibaren üç ay içinde verilmesinin mümkün olması nedeniyle, varislerce üç aylık süre içinde veraset ilamının çıkartılmasının ardından intikal nedeniyle işyeri bildirgesi verilerek yeni e-Sigorta şifresi alındıktan sonra yasal verilme süresi söz konusu üç aylık süre içinde kalan işe giriş, işten ayrılış ve MUHSGK bildirimlerinin İPC uygulanmaksızın ve teşvikli olarak yapılabilmesi hususunda ilgili sosyal güvenlik merkezine yazılı müracaatta bulunması gerekecektir. Yapılacak müracaat sonrası SGK tarafından verilecek mehil süresi içinde işe giriş, işten ayrılış veya MUHSGK’daki SGK bildirimlerinin yapılması halinde idari para cezası uygulanmayacağı gibi mehil süresi içinde teşvik sonrası kalan primlerin ödenmesi halinde prim teşviklerinden de yararlanılması mümkün olacaktır.
SİGORTA KOLU DEĞİŞİKLİĞİ NEDENİYLE İDARİ PARA CEZASI UYGULANMAZ
Vergi indirim belgesi ile emekli olmuş ve yaşlılık aylığı alan bir personelimizi 2021/Şubat ayından itibaren SGDP’li olarak bildirdik. Ancak bu kişinin kontrol muayenesi sonrasında emekli aylığı 1/4/2022 tarihinden itibaren kesildi. 2022/Nisan ayına ait MUHSGK’daki SGDP’li bildirimleri Haziran ayında iptal edip, normal çalışan gibi MUHSGK’sını verdik. Bu bildirgelere ceza uygulanmadığını biliyorum. Ama bu personel için süresi dışında verdiğimiz 31/3/2022 tarihli işten ayrılış bildirgesi ile 1/4/2022 tarihli işe giriş bildirgesine ceza gelir mi? Tahir B.
Yaşlılık aylığı almakta iken yeniden çalışmaya başlayan sigortalıların SGDP’ye mi tabi çalışacakları, yoksa tüm sigorta kollarına mı tabi çalışacakları konusundaki tercihleri, evvelce sigorta kolu tercih bildirim formu ile yapılmakta idi.
Ancak Sosyal Sigorta İşlemleri Yönetmeliğinde 25/8/2016 tarihli Resmi Gazete’de yapılan değişiklik sonrası bu uygulamaya son verilmiştir. Dolayısıyla vergi indirim belgesi ile yaşlılık aylığına hak kazanmış, sonrasında yeniden çalışmaya başlamış sigortalının kontrol muayenesi sonrası aylık bağlanmasına esas engellilik halinin kalktığına karar verilmesi durumunda, yeni rapor tarihini izleyen ödeme dönemi başından itibaren aylığı kesildiğinden, bu personel için daha önce SGDP’li sigorta kolundan verilmiş işe giriş bildirgesi için 31/3/2022 tarihli işten ayrılış bildirgesi ve 1/4/2022 tarihli tüm sigorta kollarına tabi işe giriş bildirgesi verilmesi gerekiyor.
Bu bildirgelerin süresi dışında verilmesi nedeniyle idari para cezası uygulanıp uygulanmayacağı noktasına geldiğimizde 2013/11 sayılı Genelgede, “…Aynı işveren yanında çalışması devam eden bu sigortalılar için sigortalılık statüsünün değişikliği nedeniyle düzenlenen işe giriş bildirgesinin geç verilmesi nedeniyle idari para cezası uygulanmayacaktır.” şeklinde açıklama yapılmıştır.
Bu bakımdan kontrol muayenesi sonrasında yaşlılık aylığının kesilmesi nedeniyle sigorta kolu değişikliği yapılacak personel için süresi dışında verilen işten ayrılış ve işe giriş bildirgelerine idari para cezası uygulanması söz konusu değildir. Eyüp Sabri Demirci
