Fiilen çalışmadığı halde Kurumun sosyal güvenlik haklarından yararlanmak için kişilerin bir işyerinde sigortalı gösterilmesini sahte sigortalılık olarak tanımlayabiliriz.
Sahte sigortalılığın çeşitleri;
1-) Bazı kişilerin emeklilik hakkından yararlanmak için bir işyerinde fiilen çalışmadan kendilerini sigortalı göstermeleri,
2-) Bazı işverenlerin erken emeklilik için kendi şirketlerinde Kanundaki hükümlere uymadan kendilerini işçi olarak göstermeleri,
3-) Kimileri emeklilik için gerekli prim/gün sayısını doldurmadıklarından eksik günler için fiilen çalışmadan kendilerini şirketlerde sigortalı göstermeleri,
4-) Kadınların hamilelik döneminde sağlık hizmetlerinden yararlanabilmek ve doğum öncesi ile sonrasında iş göremezlik ödeneğinden faydalanmak için fiilen çalışmadan bir yerde çalışıyor gözükmeleri gibi,
Sahte Sigortalılığın Cezası
Sigortalı yönünden;
1-) Sigortalılık ve prim günleri iptal edilmekte, ödediği primler iade edilmemekte,
2-) Emekli olunmuşsa, emeklilik iptal edilmekte, ödenen maaşlar faiziyle geri istenmekte,
3-) Sahte sigortalılık süresince hem kendi hem de yakınları adına ödenen tüm sağlık giderleri geri istenmekte,
4-) Sahte sigortalı için Cumhuriyet Savcılığına suç duyurusunda bulunulmakta,
5-) Sigortalı kişiye ödenen iş göremezlik aylıkları faiziyle birlikte geri istenmektedir.
İşveren yönünden;
1-) İşveren gösterdiği her sahte sigortalı için ve sahte sigortalılığın devam ettiği her ay için asgari ücret (2022 yılı için 5.004,00 TL) tutarı kadar idari para cezası ödemek zorunda, (5510/102.4(e) ve 5(e) maddeleri gereği)
2-) Devletin ödediği emekli aylıklarını, sağlık giderlerini sahte sigortalı ödeyemezse, bu tutarlar işverenden faiziyle birlikte alınmakta,
3-) İşveren hakkında resmi belgede sahtecilik yaptığı gerekçesiyle 3 aydan 8 yıla kadar hapis cezası için suç duyurusunda bulunulmakta.
Sahte sigortalılıkta çözüm yolu;
Prim/gün sayısı yetersiz olanların,
1-) İsteğe bağlı sigortalı olmaları,
2-) Yurt içi çalışanlar doğum ve askerlik borçlanması, yurtdışında çalışanlar da hizmet borçlanması yapabilirler.
İşverenlerin yukarıdaki yaptırımlarla karşı karşıya kalmamaları için sahte sigortalı çalıştırmamalarını önemle hatırlatırız.
https://www.esasdenetim.com/sgk/sahte-sigortalilik-nedir-riski-nedir-cezalari-nelerdir
