Gazetemizde 1 Nisan 2022 tarihinde yayınlanan “Danıştay VDDK bu kez onadı, KDV tevkifat iadesinde ödeme şartı durdu!” başlıklı köşe yazımda, Danıştay VDDK’nın bu defa Maliye’nin Danıştay 4. Dairesi tarafından verilen yürütmenin durdurulması (YD) kararına yaptığı (Danıştay VDDK’nın 23.03.2022 tarihli ve İtiraz No: 2022/3 sayılı Kararı) itirazı oybirliğiyle aldığı kararla reddettiğini, ödeme şartı nedeniyle KDV iadeleri durdurulan mükelleflerin oldukça mağdur durumda olduğunu, Maliye’nin bu konuda harekete geçmek için VDDK tarafından verilen itiraz red kararının kendisine tebliğ edilmesini beklediğini ifade etmiştim.
Danıştay, nihayet söz konusu VDDK kararını Maliye’ye tebliğ etti. Yani, tevkifat KDV iadelerinde ödeme şartı nedeniyle yaşanan sorunların çözümü için artık top Maliye’de!
Konunun daha iyi anlaşılabilmesi bakımından yaşanan süreci aşağıdaki gibi özetleyebiliriz.
Maliye tevkifat KDV iadelerine ödeme şartı getirdi!
Maliye, tevkifat uygulamasından doğan KDV iadelerinde, daha önce alıcıların tevkif ettikleri KDV’yi beyan etmelerini yeterli bulurken, 1 Mart 2021 tarihinden itibaren alıcıların tevkif ettikleri KDV’leri vergi dairelerine ödemiş olmaları şartını getirdi (35 Seri No.lu KDV Tebliği).
Düzenlemeden etkilenen bir mükellef dava açtı!
Getirilen ödeme şartı nedeniyle tevkifat KDV iadesi reddedilen bir mükellef, Tebliğde yer alan düzenlemenin hukuka aykırı olduğu gerekçesiyle, YD talepli iptal davası açtı.
Danıştay 4. Dairesi, Tebliğdeki düzenlemenin yürürlüğünü durdurdu
Danıştay 4. Dairesi, “35 No.lu Tebliğ ile, tevkifat KDV iadelerine alıcılar tarafından tevkif edilen KDV’nin vergi dairesine ödenmiş olması şartı getirilmiş ise de, KDV Kanununda böyle bir şarta yer verilmediği, Kanunda Hazine ve Maliye Bakanlığına tanınan yetkinin sınırları aşılarak düzenlenen ve mükelleflere Kanunda yer almayan bir yükümlülük yükleyen dava konusu Tebliğ hükmünde hukuka uygunluk bulunmadığı ve uygulanması halinde telafisi güç veya imkansız zararların doğmasına yol açabileceği” gerekçesiyle Tebliğ hükmünün yürütmesini durdurdu (Danıştay 4. Dairesi’nin 09.09.2021 tarihli ve Esas No: 2021/2647 sayılı Kararı).
Danıştay VDDK, yanlış hasım gerekçesiyle YD kararını kaldırdı
Danıştay VDDK, “Davacı tarafından Hazine ve Maliye Bakanlığı (Gelir İdaresi Başkanlığı) hasım gösterilmek suretiyle dava açılmasına karşın, Danıştay 4. Dairesince Gelir İdaresi Başkanlığı husumetiyle karar verildiği, husumetin Hazine ve Maliye Bakanlığı’na yöneltilmesi gerektiği, bu nedenle Gelir İdaresi Başkanlığı’nın hasım mevkiinden çıkartılarak, Hazine ve Maliye Bakanlığı hasım mevkiine alınarak savunması alındıktan veya savunma süresi geçtikten sonra davacının yürütmenin durdurulması istemi hakkında yeniden karar verilmesi gerektiği” gerekçesiyle, Danıştay 4. Dairesi’nin YD kararını kaldırdı (Danıştay VDDK’nın 03.11.2021 tarihli ve İtiraz No: 2021/6 sayılı Kararı).
Danıştay 4. Dairesi hasmı düzelterek, yeniden YD kararı verdi
Danıştay 4. Dairesi, hasım düzeltmesine gidip, Hazine ve Maliye Bakanlığı’nı hasım mevkiine alarak, Tebliğ hükmünün yeniden ve ikinci kez olmak üzere yürütmesini durdurdu (Danıştay 4. Dairesi’nin 01.02.2022 tarihli ve E. 2021/2647 sayılı Kararı).
Maliye bu karara da itiraz etti!
Maliye, Danıştay 4. Dairesi’nin ilk derece mahkemesi olarak ikinci kez verdiği YD kararına karşı yeniden itiraz etti.
Danıştay VDDK, bu kez Maliye’nin itirazını reddetti!
Danıştay VDDK, bu defa Maliye’nin itirazını reddederek, Danıştay 4. Dairesi tarafından verilen YD kararını onadı (Danıştay VDDK’nın 23.03.2022 tarihli ve İtiraz No: 2022/3 sayılı Kararı). Kararın gerekçesi aynen şu şekilde:
“Dava konusu düzenleyici işlemle alıcılar tarafından tevkif edilen verginin satıcılar tarafından iade alınabilmesi için, önceki düzenleyici işlemlerden farklı olarak, alıcılar tarafından verginin ödenmesi gerektiğine yönelik şart getirilmiştir. Kanun koyucu indirim mekanizmasında verginin ödenip ödenmediğine herhangi bir önem atfetmemiştir. Kanun koyucunun düzenlemediği bir hususun, tevkifattan doğan vergi iadesinin yerine getirilebilmesi için idarenin düzenleyici işlemiyle aranmasının 3065 sayılı Kanunun 29. maddesinin (5) numaralı fıkrasında öngörülen yetkinin kapsamı içerisinde değerlendirilmesine olanak bulunmamaktadır. Bu itibarla, Kanun'da açıkça yetki verilmeyen hususlara yönelik düzenleme içeren dava konusu düzenleyici işlem hukuka uygun görülmemiştir.
Tevkifat uygulamasından doğan iade işlemlerine ilişkin usul ve esasları düzenleyen dava konusu düzenleyici işlemde, önceki uygulamadan vazgeçilmesine dayanak alınabilecek herhangi bir hukuki sebep gösterilmemiştir. Bu nedenle, tesis edilen dava konusu işlem bu yönüyle de hukuka uygun görülmemiştir.
Açıklanan nedenlerle, itiraz isteminin reddine oybirliğiyle karar verildi.”
Ödeme şartı getirilmesi AİHM Kararına da aykırı!
Danıştay VDDK’nın söz konusu itiraz red kararında, Maliye’nin tevkifat KDV iadesine ödeme şartı getirmesinin Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM) tarafından verilen "Bulves AD/Bulgaristan" kararına da aykırı olduğu ifade ediliyor.
Söz konusu Kararın konu ile ilgili bölümü şu şekilde:
“Nitekim, Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi "Bulves AD/Bulgaristan" kararında, mal teslimi ve hizmet ifasında bulunan mükellefin vergisel yükümlülüklerini yerine getirmemesinden kaynaklanan sonuçların alıcı olan başvurucuya yüklenmesi durumunu Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesinin Ek 1 numaralı protokolün “mülkiyetin korunması” başlıklı birinci maddesine aykırı görmüştür. Mahkeme bu sonuca ulaşırken yaptığı değerlendirmede; (i) Alıcı şirketin KDV Kanununda belirlenen kurallara tam olarak ve öngörülen süre içinde uyup uymadığını (mal teslimi veya hizmet ifasında bulunan mükellefin düzenlediği faturada gösterilen verginin ödenip ödenmediğini, ilgili mal alımı yada hizmeti muhasebe kayıtlarına intikal ettirip ettirmediğini ve ilgili dönem KDV beyannamesinde beyan edip etmediğini), (ii) alıcı şirketin mal teslimi yada hizmet ifasında bulunan mükellefi KDV Kanunu’nda öngörülen kurallara uyma konusunda zorlama yetkisinin bulunup bulunmadığını ve onun bu kurallara uymadığından bilgi sahibi olup olmadığını (iii) olayda KDV Kanunu hükümlerine aykırı bir şekilde bir kaçakçılık faaliyetinin olup olmadığını denetimde esas alınacak kriterler olarak belirlemiştir.
İstem konusu düzenleyici işlem satıcının KDV Kanunu’nda öngörülen yükümlülüklere uyup uymadığını, tevkifatta bulunan alıcıyı bu yükümlülüklere riayet etmesini sağlama imkanının bulunup bulunmadığını ya da onun kurallara riayet edip etmediği konusunda bir bilgisinin olup olmadığı hususunda bir değerlendirme yapılmasına imkan vermeden teslim ya da ifası tevkifata tabi tutulan satıcının iade almasına yönelik ek şart getirmekte, devletin alıcıdan tevkifat yoluyla elde ettiği vergiyi cebren tahsil olanağını görmezden gelerek alıcının kusurunu satıcıya yüklemektedir. İade hakkına bu yolla ek şart getiren düzenlemenin satıcının mülkiyet hakkına adil dengeyi koruyan ölçülü bir müdahale getirdiğinden bahsedilmesine hukuken olanak bulunmamaktadır. İstem konusu düzenleyici işlem bu yönüyle de konu unsuru yönünden hukuka aykırıdır.”
Danıştay 4. Dairesi’nin esas yönünden iptal kararı vermesi bekleniyor!
Danıştay 4. Dairesi’nin bu itiraz red kararının ardından yakın bir zamanda YD kararında yer alan gerekçelerle bu kez esas yönünden Tebliğde yer alan ödeme şartına ilişkin düzenlemeyi iptal etmesi bekleniyor.
Dava süreci herkesi yordu, tevkifat KDV iadeleri tıkandı!
Bu konuda açılan dava ve yaşanan süreç herkesi yordu! Ödeme şartı nedeniyle KDV iadelerinin durdurulması, iade talep eden mükellefleri oldukça mağdur etti! Mükellefler bu itiraz red kararının ardından ivedi olarak ödeme şartına bağlı olarak sahada yaşanan sorunların çözümlenmesini ve KDV iadelerinin yapılmasını bekliyorlar.
Top artık Maliye’de!
Maliye bu konuda harekete geçmek için, Danıştay VDDK tarafından verilen itiraz red kararının kendisine tebliğ edilmesini bekliyordu. Söz konusu karar kısa bir süre önce Danıştay tarafından Maliye’ye tebliğ edildi. Bu konuda top artık Maliye’de!
Maliye’nin tevkifat KDV iadelerinde ödeme şartı nedeniyle yaşanan sorun ve mağduriyetleri gidermek için kısa bir süre içerisinde bir Sirküler/Genel Yazı/İç Genelge çıkararak, kesinleşen YD kararına uyulması ve ödeme şartı aranılmadan KDV tevkifat iadelerinin yapılması konusunda tüm teşkilatına talimat vermesi bekleniyor.
Bu konuda yaşanacak gelişmeleri yine buradan duyurmaya devam edeceğiz...Abdullah TOLU
https://www.dunya.com/kose-yazisi/tevkifat-kdv-iadesinde-top-artik-maliyede/657343
