Bazı işletmeler tarafından ramazan ayında çalışanlarına birtakım yardımlar yapılmaktadır. Yapılan bu yardımların sigorta primine, gelir vergisine ve damga vergisine tabi olup olmadığı ve bordroda nasıl gösterileceği konusunda tereddütler yaşanmaktadır. Burada dikkat edilmesi gereken husus yapılan bu yardımların ayni yardım olarak mı yapıldığı yoksa nakdi yardım olarak mı yapıldığıdır.
1. Konunun Sigorta Primi Yönü ile Değerlendirilmesi
SGK açısından bir ödeme kaleminin prime esas kazanç matrahına dahil olup olmayacağı 5510 sayılı Kanunun 80 inci maddesinde açıklanmıştır. Söz konusu madde hükmü “Ayni yardımlar ve ölüm, doğum ve evlenme yardımları, görev yollukları, seyyar görev tazminatı, kıdem tazminatı, iş sonu tazminatı veya kıdem tazminatı mahiyetindeki toplu ödeme, ……. tutarları, prime esas kazanca tabi tutulmaz.” şeklindedir. Madde hükmünde de görüleceği üzere çalışanlara ayni olarak yapılacak yardımlar sigorta primine tabi değildir.
Ramazan yardımı olarak günümüzde en çok hediye çeki ve alışveriş çekleri tercih edilmektedir. Yapılan bu yardımlar kartın içine yüklenen ve çekin üzerinde yazılı olan tutar kadar alışveriş yapılmasına imkan sağlayan bir ödeme aracı olması, bu kartların çalışanların gördükleri bir işe karşılık olmaksızın belli ihtiyaçların karşılanmasına yönelik olması ve işyeri adına faturalandırılması nedeni ile hediye çeki/alışveriş çekleri ayni yardım niteliğindedir. Aynı şekilde ramazan paketleri, gıda kolileri de ayni yardım niteliğindedir. Bu tür yardımlar için bordroda sigorta prim kesintisi yapılmayacaktır.
2. Konunun Gelir Vergisi Yönü ile Değerlendirilmesi
Gelir vergisi kesilmesi gereken kalemleri tespit edebilmek için Vergi Kanunu açısından “Ücretin” tanımının incelenmesi gerekmektedir. Ücretin tanımı 193 sayılı Gelir Vergisi Kanunu’nda 61 inci maddesinde açıklanmıştır. “Ücret, işverene tabi belirli bir işyerine bağlı olarak çalışanlara hizmet karşılığı verilen para ve ayınlar ile sağlanan ve para ile temsil edilebilen menfaatlerdir.” şeklindedir. Bu tanımdan yola çıkarak, işçiye ödenen nakit ya da ayni yardım olması fark etmeksizin para ile ölçülebilen yardımlar ücret olarak kabul edilmiştir ve gelir vergisi kesilmesi gerekmektedir.
3. Damga Vergisi Yönü ile Konunun Değerlendirilmesi
Ramazan yardımları ile ilgili Damga Vergisi muafiyeti söz konusu değildir. Bu nedenle bordroya dahil edilen ramazan yardımları ayni yardım ve nakdi yardım olup olmadığına bakılmaksızın damga vergisi kesintisi yapılacaktır.
Ayrıca, bayram harçlığı, ramazan yardımı gibi nakdi olarak yapılan yardımlar gerek sigorta primine gerekse gelir vergisine ve damga vergisine tabidir. Yapılan bu yardımların bordroda gösterilmesi gerekmektedir.
