ÖZET: Sosyal Güvenlik Kurumuna bildirim yapılan ayın 28, 29, 30 veya 31 ile bitmesi maktu aylık alan sigortalının bildirimini değiştirmez. Sosyal Güvenlik Kurumuna yapılan bildirim maktu aylık ücret üzerinden yapılmalıdır.
SOSYAL GÜVENLİK MEVZUATINA GÖRE PRİM ÖDEME GÜN SAYISI VE AY KAVRAMI
5510 sayılı yasanın “prime esas kazançlar” başlıklı 80. maddenin 1. fıkrasına göre 4/1-a kapsamındaki sigortalıların prime esas kazançların hesabında;
1- Hak edilen ücretlerin,
2- Prim, ikramiye ve bu nitelikteki her çeşit istihkaktan o ay içinde yapılan ödemelerin ve işverenler tarafından sigortalılar için özel sağlık sigortalarına ve bireysel emeklilik sistemine ödenen tutarların,
3- İdare veya yargı mercilerince verilen karar gereğince yukarıdaki (1) ve (2) numaralı alt bentlerde belirtilen kazançlar niteliğinde olmak üzere sigortalılara o ay içinde yapılan ödemelerin,
brüt toplamı esas alınmaktadır.
Aynı maddenin birinci fıkrasının (g) bendine göre, primlerin hesabına esas tutulacak günlük kazanç, sigortalının, bir ay için prime esas tutulan kazancının otuzda biridir. Yine aynı maddenin (i), (j), (k) bentlerinde de ay kavramı 30 gün ile ifade edilmektedir. Aynı şekilde 80. maddenin 2. fıkrasında 4/b sigortalıları için de ay kavramı 30 gün olarak tanımlanmaktadır.
01.09.2012 tarih 28398 sayılı Resmi gazete yayımlanan İşveren Uygulama Tebliğinin “Ay/dönem İçindeki Çalışmaları Tam Olan Sigortalıların Prim Ödeme Gün Sayılarının Hesaplanması” başlıklı bölümünde” Ay/dönem içindeki çalışmaları tam olan sigortalıların prim ödeme gün sayıları, ay/dönemin kaç gün olduğuna bakılmaksızın (ay/dönemin 28, 29, 30 veya 31 gün çektiği üzerinde durulmaksızın) 30 gün olarak sisteme girileceği belirtilmektedir.
Örnek-1 (A) sigortalısının, özel sektöre ait bir işyerinde 2017/Mayıs ayının tamamı için ücret almaya hak kazanmış olduğu varsayıldığında, 2017/Mayıs ayındaki prim ödeme gün sayısı, Mayıs ayının 31 gün olduğu üzerinde durulmaksızın 30 olarak, 2017/Şubat ayının tamamı için ücret almaya hak kazanmış olduğu varsayıldığında ise, 2017/Şubat ayındaki prim ödeme gün sayısı, Şubat ayının 28 gün olduğu üzerinde durulmaksızın yine 30 olarak sisteme girileceği belirtilmektedir.
Yine aynı tebliğe göre, ay/dönem İçinde İşe Başlayan ve işten ayrılan sigortalıların Prim Ödeme Gün Sayıları ise ay/dönem içinde işe giren ve veya işten ayrılan sigortalıların prim ödeme gün sayıları, işe giriş tarihleri ile işten ayrılış tarihleri ve ay/dönemin kaç gün olduğuna bakılarak parmak hesabı yapılmak suretiyle hesaplanmaktadır.
5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunun 3. Maddesinde ay kavramı” Ücretleri; her ayın 15’inde ödenen 4’üncü maddenin birinci fıkrasının (a) ve (c) bentleri kapsamındaki sigortalılar için, ayın 15’inden ertesi ayın 15’ine kadar geçen, diğer sigortalılar için ise ayın 1’i ilâ sonu arasında geçen ve otuz gün olarak değerlendirilen süreyi, ifade eder’’ şeklinde tanımlanmıştır.
Yukarıda açıklanan Sosyal Güvenlik Mevzuat Hükümlerine göre, ay/dönemin 28, 29, 30 veya 31 gün çektiği üzerinde durulmaksızın, maktu aylık alan sigortalılar için ay kavramı ve prim ödeme gün sayısı 30 gün olarak kabul edilmektedir.
SGK’YA YAPILAN SİGORTA PRİMİNE ESAS ÜCRETLERİN BİLDİRİMİNİN USUL VE ESASLARI
5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunun 80. maddesinin 1. fıkrasının (g) bendinde “Primlerin hesabına esas tutulacak günlük kazanç, sigortalının bir ay için prime esas tutulan kazancının otuzda biridir. Ancak günlük kazancın hesabına esas tutulan ay içindeki bazı günlerde çalışmamış ve çalışmadığı günler için ücret almamış sigortalının günlük kazancı, o ay için prime esas tutulan kazancının ücret aldığı gün sayısına bölünmesi suretiyle hesaplanır.” hükmü getirilmiştir.
Bu hükme göre:
- 1. İşverenler çalıştırdığı sigortalılar için 5510 sayılı Kanunun 82. maddesinde belirtilen prime esas kazanç alt ve üst sınırları arasında kalmak şartıyla tam ay çalışan sigortalılar için aldıkları ücret üzerinden, 30 gün olarak
- 2. Kısmi zamanlı çalışan sigortalılar için ise,
2.1- Çalıştıkları gün sayısının, günlük ücret ile çarpımı sonucu bulunacak ücret üzerinden, çalışılan gün sayısı kadar
2.2- Maktu aylık alıyorsa bu aylığın otuzda birine isabet eden tutar ile çalışılan gün sayısının çarpımı sonucu bulunacak ücret üzerinden, çalışılan gün sayısı kadar
bildirimi yapılmalıdır.
Sigortalıların prime esas kazanç bildirimi, günlük asgari ücretin çalışılan gün sayısı ile çarpımı sonucu bulunacak tutar veya tam ay çalışılıyorsa günlük asgari ücretin 30 ile çarpımı sonucu bulunacak tutardan az olamaz.
Tam ay çalışan sigortalılar veya maktu ücret alan sigortalılar yönünden, asgari ücretin günlük olarak belirlenmesi, ayın 28,29,30 veya 31 çektiği aylarda günlük asgari ücretin ayın gün sayısı ile çarpımı sonucu bulunacak tutar üzerinden SGK ya bildirim yapılacağı anlamına gelmemektedir. Aksine bu şekilde çalışan sigortalılar için ay kaç çekerse çeksin sigortalı hangi ücreti alıyorsa o ücret üzerinden bildirim yapılmalıdır.
Örnek 2: (B) işyerinde çalışan bir sigortalının, 2017/Mart ayında tam çalıştığı ve 2.029,5.-TL ücret aldığı varsaydığımızda, SGK’ ya yapılan bildirimde 2017/Mart ayındaki prim ödeme gün sayısı, mart ayının 31 gün çektiği üzerinde durulmaksızın 30 gün olarak, Prime Esas Kazancı da 2.029,5.-TL olarak sisteme girilecektir.
Bu ay 31 ile bittiği için 31×67,65=2.097,15.- TL tutarında bir bildirim yapılması söz konusu değildir.
Örnek 3: (C) işyerinde, işçi olarak çalışan personel müdürünün, 2017/Şubat ayında tam ay çalıştığı ve maktu olarak 4.000.TL ücret aldığını varsaydığımızda, 2017/Şubat ayındaki prim ödeme gün sayısı; Şubat ayının 28 gün çektiği üzerinde durulmaksızın 30 gün olarak, Prime Esas Kazancı da 4.000.-TL olarak sisteme girilecektir.
Örnek 4: (D) işyerinde çalışan bir sigortalının, 2017/Mayıs ayında tam çalıştığı ve ücret bordrosundaki ücretinin 67,65×31=2.097,15.-Tl ücret olduğu ve bu ücret üzerinden sigortalıya ödeme yapıldığı varsayıldığında, SGK’ ya yapılan bildirimde 2017/Mayıs ayındaki prim ödeme gün sayısı, mayıs ayının 31 gün çektiği üzerinde durulmaksızın 30 gün olarak, Prime Esas Kazancı da 2.097,15.-TL olarak sisteme girilecektir. Prime ödeme gün sayısı 30 gün olarak sisteme kaydedildiği için prime esas kazancı 67,65×30=2.029,50.-TL olarak bildirilemez.
Yukarıdaki, örneklerde görüldüğü üzere tam ay çalışan veya maktu ücret alan sigortalıların Sosyal Güvenlik Kurumuna yapılan bildirimlerinin, günlük asgari ücret ve ayın 28,29,30 veya 31 çektiği üzerine durulmaksızın, sigorta primine esas kazanç alt ve üst sınırı arasında kalmak şartıyla, sigortalıya hangi brüt ücret üzerinden ödeme yapılıyorsa, o brüt ücret üzerinden yapılması gerekmektedir.
Örnek 5: Özel sektöre ait bir işyerinde 13/2/2017 tarihinde aylık asgari ücret esas alınarak çalışmaya başlayan bir sigortalının, işe başladığı tarihten itibaren ayın kalan günlerinin tamamı için ücret almaya hak kazanmış olduğu varsayıldığında, 2017/Şubat ayındaki prim ödeme gün sayısı 16 gün, prime esas kazancı ise 1.777,5:30=59,25×16= 948.-TL olarak sisteme girilecektir.
Yukarıdaki örnekte belirtildiği üzere ayın bazı bölümlerinde çalışmayan sigortalıların prim ödeme gün sayısı ve prime esas kazanç ücretleri, ayın kaç çektiğine bakılarak parmak hesabı yapılarak hesaplanmaktadır.
Son günlerde bazı platformlarda, 31 gün olan aylarda sigortalılara 30 gün üzerinden bildirim yapılması halinde, SGK’ nın eksik bildirim yapılmış sayılacağından dolayı idari para cezası uygulayacağı şeklindeki ifadeler yukarıda açıklanan sosyal güvenlik mevzuat hükümlerine aykırıdır. Sosyal Güvenlik Kurumunun, mevzuatında değişiklik yapmaksızın, yıllardır uyguladığı sistemden vazgeçtiği gibi bir durum olmadığı gibi böyle bir durum da hukuka uygun değildir. Kaynak: TÜRMOB
