Bilindiği üzere, Türk Parası Kıymetini Koruma Hakkında 32 Sayılı Karara İlişkin Tebliğ (İhracat Bedelleri Hakkında) (Tebliğ No: 2018-32/48) gereğince, Türkiye’de yerleşik kişiler tarafından gerçekleştirilen ihracat işlemlerine ilişkin bedellerin, Tebliğ’de belirtilen istisnalar dışında fiili ihraç tarihinden itibaren 180 gün içerisinde ihracata aracılık eden bankaya transfer edilmesi veya getirilmesi zorunlu bulunmaktadır.
Söz konusu uygulama, anılan Tebliğ ve bu Tebliğ kapsamında Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) tarafından çıkarılan 16/01/2020 tarihli İhracat Genelgesi çerçevesinde yürütülmektedir.
Bu defa, İhracat Genelgesine aşağıdaki Ek-1 inci madde eklenmiştir:
“İhracat Bedellerinin Merkez Bankasına Satışı
EK MADDE 1 – (1) Bu maddenin yürürlük tarihinden itibaren İBKB’ye veya DAB’a bağlanan ihracat bedellerinin %25'i İBKB’yi veya DAB’ı düzenleyen bankaya satılır. Bu bedeller bankaca Merkez Bankası tarafından ilan edilen ve işlem günü için geçerli döviz alış kuru üzerinden aynı gün Merkez Bankasına satılır ve Merkez Bankasının banka nezdindeki hesabına aktarılır. Söz konusu tutarın tam karşılığı banka tarafından ihracatçıya Türk parası olarak ödenir.”
Getirilen bu hükme göre, ihracatçılar tarafından yurda getirilen ve İhracat Bedeli Kabul Belgesi (İBKB)’ye veya Döviz Alım Belgesi (DAB)’a bağlanan ihracat bedellerinin %25'i, TCMB tarafından belirlenen döviz alış kuru üzerinden ihracatçılar tarafından İBKB’yi veya DAB’ı düzenleyen bankaya satılacak ve bu dövizlerin TL karşılığı bedelleri banka tarafından ihracatçıya ödenecektir. Banka, ihracatçıdan satın aldığı döviz bedelleri
Söz konusu maddeyle getirilen düzenlemenin ABD doları, Euro ve İngiliz sterlini cinsinden İBKB veya DAB’a bağlanan ihracat bedeli dövizler açısından uygulanmasına yönelik olarak TCMB tarafından “İhracat Genelgesinin Ek 1 inci Maddesi Kapsamında Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankasına Yapılacak Döviz Satışına İlişkin Uygulama Talimatı 03/01/2022 tarihinde yürürlüğe giren söz konusu Talimata göre uygulama şu şekilde yapılacaktır:
- İhracat Genelgesine göre İBKB veya DAB’a bağlanan ihracat bedeli dövizin %25’i, İBKB veya DAB’ın düzenlendiği tarihteki işlem kuru üzerinden TCMB’ye satılmak üzere İBKB veya DAB’ı düzenleyen bankaya satılacaktır. İşlem kuru olarak TCMB tarafından saat 10:00, 11:00, 12:00, 13:00, 14:00 ve 15:00’de ilan edilen ve İBKB veya DAB’a bağlanan ihracat bedeli dövizin Türk lirasına çevrildiği saat itibarıyla en son açıklanmış olan döviz alış kuru esas alınacaktır.
- Banka nezdinde TCMB adına ABD doları, Euro ve İngiliz sterlini hesaplar açılacak ve bankanın bu Uygulama Talimatı kapsamında satın aldığı dövizler saat 17:00’ye kadar TCMB’ye bildirilerek toplu bir şekilde söz konusu hesaplara aktarılacaktır.
- Banka tarafından TCMB’nin hesabına aktarılan dövizler, TCMB tarafından işlem kuru üzerinden satın alınacaktır. Bu satın almada da yukarıda tarif edilen işlem kuru
kullanılacaktır.
Denet Vergi
