İthalat; kısaca yurtdışında üretilen bir malın, mamulün gümrük sınırlarından geçerek yurtiçine sokulmasıdır. Bu yazımızda ithalat muhasebe kayıtları ve gümrük beyannamesinde muhasebe anlamında dikkat etmemiz gereken unsurlar üstünde duracağız. Vergi usul kanunu hükümlerine göre vergi numarası verilen her gerçek ve tüzel kişiler ithalat yapabilir. Bazı özel antlaşmalara dayanan ithalatlarda, kitap ve diğer yayınların ithalatında, T.C. Başbakanlık Müsteşarlığınca perakende satışına izin verilen malların ithalatında vs. ithalatlarda vergi numarası şartı aranmayabilir.

İlk defa ithalat yapacak işletmelerin Gümrük İdaresine kayıt olunması şarttır.

Kayıt olmak için gerekli Belgeler;

1-imza sirküleri.

2-Faaliyet Belgesi.

3-Ticaret Sicil Gazetesi.

4-Vergi Mükellefiyet Yazısı.

5-Vekaletname (temsil yoluyla işlem yapılırsa)

6-Yetkililerin Kimlik Sureti.

Konuyu Örnekle Anlatmaya Başlamadan Önce Üstünde Durulması Gereken Birkaç Önemli Nokta;

ÖNEMLİ-1: İşletme eğer peşin ithalat yapacaksa ithalat bedelini fiili ithalattan önce ihracatçının banka hesabına transfer yapıp ilgili bankadan transfer yazısı alırdı. Güncel mevzuata göre transfer yazısı almaya artık gerek kalmadı. İlgili banka 23 haneli Transfer ID numarasını mükellefe bildiriyor, mükellefte bunu gümrükçüsüne bildiriyor ve transfer Gümrükten ID numarasıyla takip ediliyor. Konu ile ilgili dikkat edilmesi gereken husus; transferin yapıldığı gün ile malın çekildiği gün arasındaki kur farkıdır. Eğer kur farkı lehte olursa ilgili hesaba alacak kaydedilip malın maliyetinden düşürülür. Aleyhte olursa borç kaydedilir mal maliyetine eklenir. Transferle ilgili yapılan hatalı işlemler dönem sonunda geçici vergi için değerlemelerde yanlışa sebebiyet vermemesi açısından önemlidir.

ÖNEMLİ-2:Gümrük beyannamesinin sol üst kısmında giriş tarihi vardır. Yani beyannamenin açılış tarihi vardır. Fakat muhasebe işlemi yaparken gümrük beyannamesinin kapanma tarihini baz alacağız. Çünkü kapanma tarihi ithalatın fiilen gerçekleştiği tarihtir. Örneğin; gümrük beyannamesi 31.03.2018 tarihinde açılmıştır fakat ithalat 03.04.2018 tarihinde fiilen kapanmıştır. Dolayısıyla muhasebe işlemini 03.04.2018 tarihini baz alarak yapacağız. ’’Form BA’’ yı da beyan ederken Nisan ayına ait matrah şekline beyan edeceğiz. Gümrük Beyannamesinin kapanıp kapanmadığını VEDOP tan ‘’https://uygulama.gtb.gov.tr/beyannamesorgulama/’’ adresinden kontrol edebiliriz.

ÖNEMLİ-3:Gümrük beyannamesinde teslim şekillerine de dikkat etmemiz gerekir. Bu konuda çok hata yapılıyor. Teslim şekillerinde FOB mu yazıyor CIF mı yada başka teslim şekilleri mi yazıyor dikkat etmemiz gerekecektir. Örneğin FOB yazıyorsa; ihracatçı sadece malın gemiye yükleninceye kadar masraflarını karşılar bu demektir ki navlun faturasını ya da sigorta masrafını ithalatçı ödeyecektir. Eğer CIF yazıyorsa bunun Türkçe kelime anlamı ‘’Mal Bedeli Sigorta ve Navlun’’ demektir. Bu teslim şeklinde satıcı CFR teriminde olan yükümlülükleri aynen üstlenmektedir. İthalatçı navlun vs. ödemeyecektir. Gümrük beyannamelerimizi dikkatli incelememizde fayda vardır.

ÖNEMLİ-4: İthalatta BA BS Formu; İthalatta işlemin gerçekleştiği tarih baz alınarak 5000 ve üzeri KDV matrahlarında BA bildirimine dahil edilecektir. Gümrük beyannamesinin KDV matrahı kısmı Form BA da beyan edilir. İthalat işlemlerinde satıcı firmanın kimlik numarası yerine ‘’1111111111’’ yazılır. Hatırlamakta fayda var; İhracat işlemlerinde ise vergi kimlik numarası yerine ‘’2222222222’’yazılır.

Bu konunun geneli için bir örnek Gümrük beyannamesi,birde maliyet tablosu paylaşmakta fayda vardır.

Şimdi ithalat maliyeti ve muhasebe kaydı ile ilgili örneğimize geçelim.

İthalatçı bir malın ithalatı için 22.11.2017 tarihinde malın değeri kadar olan 27.750 USD yurtdışına transfer yapmıştır. Kur:3,8190 TL dir.

------------------------------27.11.2017----------------------------------------------

159.VERİLEN SİPARİŞ AVANSLARI        105.977,25

159.02 Yurtdışı Satıcılar

159.02.001 I-TEX CO.

                                       102 BANKALAR                           105.977,25

  Yurtdışı transferi 27.2750 usdx3,8190

--------------------------------------------------------------------------------------------

04.01.2018 de malın ithalatına karar verilmiştir ve kur 3,7685 olmuştur.

Yani mal bedeli 27.750 USDx3,7685=104.575,88 olmuştur.

Transferin yapıldığı tarih 105.977,25 TL idi. Arada 1.401,37 TL kur farkı aleyhte olduğu için mal maliyetine eklenip borç kaydedilir.

İthalat bilgi formunda gider kalemleri yazılmıştır. Muhasebe kaydını yapıp gerekli virmanları yapacağız

-----------------------------------05.01.2018--------------------------------------------

159.02 İTHALAT GİDERLERİ          105.977,25

159.02.001 Mal Bedeli   104.575,88

159.02.002 Kur Farkları 1.401,37

                                          159.VERİLEN SİPARİŞ AVANS.       105.977,25

                       Mal bedeli kaydı

----------------------------------------------------------------------------------------------

----------------------------------------------------------------------------------------------

159.02.003 BANKA MASRAFLARI     16

                                                  102. BANKALAR                        16  

                       Banka Masrafı kaydı

----------------------------------------------------------------------------------------------

159.02.004 DAMGA VERGİSİ               78,50

                                                   102.BANKALAR                         78,50

                      Damga vergisi ödeme kaydı

----------------------------------------------------------------------------------------------

159.02.005 GÜMRÜK MÜŞ. HİZ. BEDELİ  500

191.01.018 İNDİRİLECEK KDV                    90

                                                    329.01 Z GÜMRÜK MÜŞ.         590

                     Gümrük Müşaviri Hizmet bedeli

----------------------------------------------------------------------------------------------

159.02.006 ARDİYE BEDELİ                  2.944,25

191.01.018 İNDİRİLECEK KDV                  529,96

                                                329.02 X WORLD LTD.ŞTİ.      3.474,21

                      Ardiye Bedeli

----------------------------------------------------------------------------------------------

-----------------------------------------------------------------------------------------------

159.02.007 NAKLİYE BEDELİ                   520

191.01.018 İNDİRİLECEK KDV                93,60

                                                 329.03 ATC NAKLİYE LTD.       613,60

                             Nakliye bedeli    

-----------------------------------------------------------------------------------------------

159 VERİLEN SİPARİŞ AVANSLARI hesaplarını mal bedeli hariç topladığımızda 5.460,12 TL masraf olduğunu görüyoruz.104.575,88 TL lik mal 110.036 TL ye mal olmuştur.

Mal gümrükten çekildikten sonra gerekli virmanları yapıp 153 TİCARİ MALLAR hesabına borç kaydı yapılır.

----------------------------------------------------------------------------------------------

153.01.TİCARİ MALLAR          110.036

153.01.001 Televizyon

                                  159.02.001 MAL BEDELİ               104.575,88

                                  159.02.002 KUR FARKLARI              1.401,37

                                  159.02.003 BANKA GİDERLERİ            16,00

                                  159.02.004 DAMGA VERGİSİ                78,50

                                  159.02.005 GÜMRÜK MÜŞ.HİZ.BED.      500

                                  159.02.006 ARDİYE BEDELİ             2.944,25

                                  159.02.007 NAKLİYE BEDELİ                   520

                         Avans hesaplarının mal hesabına virmanı

----------------------------------------------------------------------------------------------

İthalat bigi formunda da görüldüğü gibi 50 adet televizyon ithal edilmiştir. Televizyonun birim maliyeti 2.200,72 TL dir.       

Ahmet Durmuş
Serbest Muhasebeci Mali Müşavir
This email address is being protected from spambots. You need JavaScript enabled to view it.      

10.05.2018

Kaynak: www.MuhasebeTR.com