26/10/2021 tarihli Resmi Gazete’de 7338 sayılı “Vergi Usul Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun” olarak yayımlanarak yürürlüğe girmiştir.
Anılan kanun ile gelir ve kurumlar vergisine yönelik olarak yapılan düzenlemeleri aşağıdaki gibi özetlemek mümkündür:
- Basit usulde vergilendirilen mükelleflerin 01.01.2021 tarihinden itibaren elde ettikleri ticari kazançları gelir vergisinden istisna edilmiştir. Keza, istisna kapsamındaki bu kazançlar için gelir vergisi beyannamesi verilmeyecek ve diğer gelirler dolayısıyla beyanname verilmesi halinde de bu kazançlar beyannameye dahil edilmeyecektir.
- Sosyal ağ sağlayıcıları üzerinden paylaşım yapan sosyal içerik üreticileri ile mobil cihazlar için uygulama geliştirenlerin elde ettikleri kazançlar üzerinden vergilendirilmelerine ilişkin düzenlemeler yapılmış olup, anılan kişilerin bu kapsamda 01.01.2022 tarihinden itibaren elde edecekleri kazançları belli tutarı aşmadığı sürece (Gelir Vergisi Kanunu’nun 103. maddesinde yer alan Gelir Vergisi Tarifesi’nin 4. Gelir dilimindeki tutarı- ki bu tutar 2021 yılında 650 bin TL olup, 2022 yılında bu tutar artacaktır) gelir vergisinden istisna olacaktır. Bu istisnadan faydalanabilmek için, Türkiye’de kurulu bankalarda bir hesap açılması ve bu faaliyetlere ilişkin tüm hasılatın münhasıran bu hesap aracılığıyla tahsil edilmesi şarttır.
Hesabın açıldığı banka, bu kapsamda açılan hesaplara gelen hasılat tutarı üzerinden, geldiği tarih itibariyle %15 oranında (Cumhurbaşkanı’nın anılan oranı farklı belirleme yetkisi olup, bu yetki kullanıldığında oran farklı olabilir) vergi tevkifatı yapıp, her ay tevkif ettiği bu vergiyi ertesi ay beyan edip vergi dairesine ödeyecektir.
- Kamu kurum ve kuruluşları tarafından 26 Ekim 2021 tarihinden sonra yapılacak tarımsal destekleme ödemeleri gelir vergisinden müstesna tutulmuştur. Keza, anılan ödemeler üzerinden vergi tevkifatı yapılması hükmü kaldırılmış ve Gelir Vergisi Kanununa eklenen geçici 92.madde hükmü uyarınca; 26 Ekim 2021 tarihinden önce kamu kurum ve kuruluşları tarafından yapılan tarımsal destek ödemeleri üzerinden tevkif edilerek tahsil edilen gelir vergisinin, çiftçilerin düzeltme zamanaşımı süresi içerisinde tarha yetkili vergi dairelerine başvurmaları ve dava açmamaları, açılmış davalardan vazgeçmeleri şartıyla, tahsil tarihinden itibaren hesaplanacak faizi ile birlikte red ve iade edilmesine hükmedilmiştir.
- 2022 yılı vergilendirme dönemine ilişkin verilecek beyannamelerden itibaren uygulanmak üzere, dördüncü geçici vergilendirme döneminde beyanname verilmesi kaldırılmıştır. 2021 yılına ilişkin 4. Geçici vergi beyannamesi ise verilecektir. Yıllık beyanname verme ve ödeme dönemlerinde ise bir değişiklik yoktur.
- Vergiye uyumlu mükelleflere yapılan vergi indiriminin şartlarından olan “beyannamenin ait olduğu yıl ile bu yıldan önceki son iki yıl içerisinde beyana tabi vergi türleri itibarıyla ikmalen, re'sen veya idarece yapılmış bir tarhiyat bulunmaması” şartında iyileştirme yapılmış ve 1/1/2022 tarihinden itibaren verilmesi gereken yıllık gelir ve kurumlar vergisi beyannamelerinde uygulanmak üzere, yukarıda belirtilen süre içerisinde haklarında tarhiyat yapılmamış olması koşulu, yapılan tarhiyatların kesinleşmesi şartına bağlanmıştır. Dolayısıyla, maddede belirtilen süre içerisinde haklarında tarhiyat yapılmış olmakla birlikte, tarhiyatın kesinleşmemiş olması halinde mükellefler anılan indirimden yararlanabileceklerdir. Keza, kesinleşen tarhiyatların, indirimin hesaplanacağı beyannamenin ait olduğu yıl için geçerli olan indirim tutar üst sınırının -2021 yılında verilen beyannameler için bu sınır 1.500.000 TL’dir- %1’ini aşmaması durumunda bu şart ihlal edilmiş sayılmayacaktır.
- KVK’nın 10. maddesinin birinci fıkrasının (ı) bendindeki hüküm uyarınca, sermaye şirketlerinin nakdi sermaye artışları üzerinden Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası tarafından indirimden yararlanılan yıl için en son açıklanan faiz oranı dikkate alınarak hesaplanan tutarın %50'si kurum kazancından indirilebilmektedir. Anılan %50 oranı Bakanlar Kurulu Kararı uyarınca, payları borsada işlem gören şirketlerin halka açıklık oranına göre ve yatırım teşvik belgeli üretim ve sanayi tesisleri ile bu tesislere ait makine ve teçhizat yatırımlarında artırımlı olarak uygulanmaktadır. Anılan maddede yapılan değişiklik uyarınca, 26 Ekim 2021 tarihinden itibaren yapılan nakdi sermaye artışlarının yurt dışından getirilen nakitle karşılanan kısmı için uygulanacak indirim oranı %75 olacaktır.
- Kurumlar Vergisi Kanunu’nun 32/A maddesinde yer alan indirimli kurumlar vergisi hükmü uyarınca, mükellefler yatırım teşvik belgesi kapsamında yapmış oldukları yatırımlar nedeniyle hak kazandıkları yatırma katkı tutarlarını gerek yatırımdan gerekse yatırım döneminde diğer faaliyetlerinden elde ettikleri gelirlerine indirimli kurumlar vergisi oranı uygulamak suretiyle kullanabilmektedirler. Anılan maddede yapılan yeni düzenleme uyarınca; 1/1/2022 tarihinden itibaren yapılacak yatırım harcamalarına uygulanmak üzere, Yatırım teşvik belgesi bazında yapılan yatırım harcamasına yatırıma katkı oranının uygulanmasıyla belirlenen tutarın %10’luk kısmı, kurumlar vergisi beyannamesinin verilmesi gereken ayı takip eden ikinci ayın sonuna kadar talep edilmesi şartıyla, özel tüketim vergisi ve katma değer vergisi hariç olmak üzere tahakkuk etmiş diğer vergi borçlarından terkin edilmek suretiyle kullanılabilecektir.
Terkin talebinde bulunulabilecek tutar, hak edilen yatırıma katkı tutarından indirimli kurumlar vergisi yoluyla kullanılan yatırma katkı tutarının düşülmesinden sonra bulunan tutarın yarısından fazla olamayacaktır. Akif Akarca/Dr. Mehmet Şafak
