Evde bakım ödemeleri yatırılmaya başlandı. Bakıma ihtiyacı olan engelli kişiler ve aileleri için toplam 963 milyon lira evde bakım yardımı ödemesi yapılacak. Peki, kimler bu yardımdan yararlanacak ve evde bakım yardımı nasıl alınır? Devlet, yaşlılara, engellilere, hastalara yönelik özel yardımlarda bulunuyor. Yardımlar da Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı aracılığı ile yürütülüyor. Okuyuculardan da sık sık, ‘yaşlılık aylığı alabilir miyim, evde bakım maaşı nasıl alırım, engelli desteklerinden nasıl yararlanırım?’ benzeri sorular alırım. Geliri olmayıp da 65 yaşını doldurmuş olanlardan engellilere, engelli yakını olanlardan evde bakıma kadar birçok kişiye destek veriliyor

530 BİN KİŞİ YARARLANIYOR

En çok yararlanılan yardımlardan biri de evde bakım yardımı. Bu yardımdan yararlanmak için de en az yüzde 50 engelli ve ağır engelli olunması ve Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı il müdürlüklerindeki bakım hizmetleri değerlendirme heyeti tarafından bakıma ihtiyacı olan kişinin engelli olduğunun tespit edilmesi gerekiyor. Sağlık kurulu raporunda mutlaka ‘ağır engelli’ ibaresinin yer alması gerekiyor. Yüzde 50’den daha düşük engelli olanlara ise evde bakım maaşı ödenmiyor. Bu yardımdan hane içindeki kişi başına düşen ortalama aylık geliri, asgari ücretin aylık net tutarının üçte ikisinden daha az olan kişiler yararlanabiliyor. Yeri gelmişken belirteyim; burada yanlış hesap yapılıyor. Net asgari ücretin üçte ikisi, bu yıl için 1.700 lira ediyor. Çoğu kişi hanedeki toplam gelirinin 1.700 liradan az olması gerektiğini zannediyor. Oysa engelli kişinin yaşadığı hanede 3 kişi yaşıyorsa toplam gelirin, 5.100 lirayı geçmemesi gerekiyor ki, evde bakım yardımı alınabilsin. Evde bakım desteği engelli kişinin kendisine verilmiyor; bakımını üstlenen aile bireyleri, akraba ve vasisine yani, üçüncü kişilere bu ödeme yapılıyor. Bugün için 530 bin kişi evde bakım yardımından yararlanıyor.

20 BİN 377 LİRA ÖDENİYOR

Bu konuda son yapılan değişikliklerle de üvey akrabalar da evde bakım parası alabiliyor. Yine yapılan değişiklikle engelli oranına bakılmaksızın, 18 yaşının altındaki çocuklar için engelli sağlık raporunda ‘özel koşul ya da çok özel koşul gerektirir’ ibaresi yer alıyorsa, engelli yakını evde bakım yardımından faydalanabilir. 18 yaşının üstündekiler içinse, raporda ‘tam bağımlı’ ifadesi yer alıyorsa, yine engelli yakını yardım alabiliyor. Peki, evde bakım desteği adına kaç lira ödeniyor? Bu yılın temmuz ayına kadar evde bakım yardımı için 1.657 lira ödeniyordu, temmuz ayından itibaren de ücret artırılarak 1.798 lira çıkarıldı ve senen sonuna kadar da aylık 1.798 lira ödenecek. Böylece 2021 yılında evde bakım yardımı adı altında hak sahiplerine yıllık 20 bin 377 lira ödeme yapılmış olacak.

ENGELLİYE AYLIK 992 LİRA

Devlet desteklerinden biri de engelli maaşı. Yüzde 40 ila 69 arası engeli olanlar ile yüzde 70 ve üzeri engeli olanlara göre destek tutarı değişiyor. 18 yaş üstü engelli kişiler ile bu kişilerin vasi veya vekilleri bu yardımı alabiliyor. Bu destekten yararlanabilmek için de nafaka almıyor olmak, hiçbir gelire sahip olmamak, sosyal güvenlik kurumuna bağlı olmamak gerekiyor. Engelli aylığı alabilmek için hane içinde kişi başına düşen otalama aylık gelirin asgari ücretin aylık net tutarının üçte birinden –ki, bugün için bu rakam 852 lira- az olmaması da aranan şartlar arasında. Kişi, yüzde 40-69 arası engeliyse ve yardım almak için gerekli şartları sağlıyorsa devlet, her ay 661 lira engelli aylığı ödüyor. Kişi, yüzde 70 ve üzeri engelliyse, aylık engelli maaşı 992 liraya çıkıyor. Engellilere yönelik verilen desteklerden bir diğeri de engelli yakını aylığı. Bu destekten de 18 yaşından küçük engellilerin yakınları yararlanabiliyor. Fiilen bakımını gerçekleştirdiği, aynı evde ikamet ettiği, 18 yaşından küçük ve yüzde 40 ve üzeri oranda engelli yakını olanlar, hane içinde kişi başına düşen ortalama aylık gelirin 852 liradan az olduğunu ispat etmeleri halinde maaş alabiliyor. Bu yardım kapsamında da 18 yaş altı engelli bireyi olan aile bireylerine her ay 661 lira ödeme yapılıyor. Noyan Doğan

https://www.hurriyet.com.tr/yazarlar/noyan-dogan/kisa-calismada-prim-yatirilmaz-41920665