Bazı mükelleflerimizde dövizli cari hesaplara geçici vergi dönemlerinde kur değerlemesi yaptıktan sonra ödeme veya tahsilatta kur farkı çıktığından mükerrer gelir (karşı taraf için gider) çıkmaktadır. Bu nedenle de yasal kayıtlarda tereddüt yaşamaktadırlar. Bazı mükelleflerin geçici vergide kar yazdıktan sonra düzenledikleri kur farkı faturasına istinaden geçici vergi değerleme farklarını o tutarda kambiyo karları hesabında iptal ettikleri tespit edilmektedir. Bu kayıtlar aşağıdaki gerekçelerle çok hatalıdır.
*Her şeyden önce, ödeme ve tahsilattaki kur farkları kambiyo kar veya zararı asla değildir. Bu tutarlar taraflar için matrahta düzeltme olduğundan asıl satışın müteferrisi gibi değerlendirip 602-Diğer Gelirler veya 770-Genel Yönetim Giderleri, 659-Diğer Olağan Gider Ve Zarar olarak kaydedilmesi gerekmektedir.
Alınan kıymet aktifleştirilmiş ise o zaman maliyet bedeli ile ilişkilendirilebilir, ama önceki gelir veya giderle mahsuplaşma asla olamaz.
Bildiğimiz üzere 18.01.2019 tarihinde KDVK nun 24. maddesinin 1/c bendine kur farkı matraha dahil olacak şekilde ilave edilmiştir. 26/4/2014 tarihli ve 28983 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Katma Değer Vergisi Genel Uygulama Tebliğinin (I/B-11.2.) bölümünün birinci paragrafında yer alan “fiyat farkı,” ibaresinden sonra gelmek üzere de “kur farkı,” ibaresi eklenmiştir.
Bedelin döviz cinsinden veya dövize endekslenerek ifade edildiği işlemlerde, bedelin kısmen veya tamamen vergiyi doğuran olayın vuku bulduğu tarihten sonra ödenmesi halinde, satıcı lehine ortaya çıkan kur farkları KDV matrahına dahildir.
**Buna göre, matraha dahil olacak kur farklarının hesabında, mal ve hizmet bedeline isabet eden kur farkları dikkate alınır, hesaplanan KDV’ye ilişkin ortaya çıkan kur farkları matraha dahil edilmez.
Örnek: (A) Ltd. Şti., (B) A.Ş.’ye mal tesliminde bulunmuş, bu teslime ilişkin 1.000 Dolar üzerinden 180 Dolar KDV hesaplamıştır. Teslim tarihinde döviz kuru 4 TL iken 6 ay sonra yapılan ödeme sırasında döviz kuru 4,40 TL olmuştur. Buna göre, teslime konu malın bedeli 1.000 Dolar üzerinden ortaya çıkan kur farkı 400 TL [(4,40- 4)x1.000] olup, bu fark üzerinden 72 TL KDV hesaplanacaktır. (A) Ltd. Şti. tarafından, (B) A.Ş.’ye düzenlenecek kur farkı faturasında; matrah 400 TL, hesaplanan KDV ise 72 TL olacaktır.
Buna göre, teslim veya hizmetin yapıldığı tarih ile bedelin tahsil edildiği tarih arasında ortaya çıkan lehte kur farkı için satıcı tarafından fatura düzenlenmek ve faturada gösterilen kur farkına, teslim veya hizmetin yapıldığı tarihte bu işlemler için geçerli olan oran uygulanmak suretiyle KDV hesaplanır. Bedelin tahsil edildiği tarihte alıcı lehine kur farkı oluşması halinde, kur farkı tutarı üzerinden alıcı tarafından satıcıya bir fatura düzenlenerek, teslim ve hizmetin yapıldığı tarihteki oran üzerinden KDV hesaplanması gerekmektedir. Yılsonlarında ve geçici vergi dönemlerinde, Vergi Usul Kanunu uyarınca yapılan değerlemeler sonucu oluşan kur farkları üzerinden KDV hesaplanmaz. https://www.adenymm.com.tr/sirkuler
