Yapılandırma kapsamı içinde sosyal güvenlik ile genel sağlık sigortası prim borçları da bulunuyor. 2020’nin kasım ayında çıkan kanun ile vergi ve sigorta prim borçları için kapsamlı yapılandırmaya gidilmişti. Yapılandırma imkanından, sigorta prim borcu olan 1.5 milyona yakın kişi yararlanmıştı. Şimdi ise Meclis’e prim borçlarının yapılandırılmasına imkan tanınan yeni bir kanun teklifi sunuldu. Bağ-Kur’lusundan işçi statüsünde çalışana, isteğe bağlı sigortası olanlardan genel sağlık sigortası kapsamında prim borcu olanlara kadar birçok kesimin sosyal güvenlik borçları yeniden yapılandırılacak. Böylece hem daha önceki yasadan yararlanamayanlar hem de önceki yasadan yararlanıp da borçlarını yapılandırmak için başvuran, ancak salgın nedeniyle borçlarını ödeyemeyenlere yeni bir imkan daha tanınmış olacak. Peki, yapılandırma kapsamına hangi borçlar giriyor ve kimler, nasıl borçlarını yapılandıracak? Madde madde anlatayım.
KİMLER, NASIL YARARLANACAK?
- Sosyal güvenlik sigorta primleri, topluluk sigortası primleri, emeklilik keseneği, işsizlik sigortası primleri, genel sağlık sigortası, sosyal güvenlik destek primi ile bu borçlara ait gecikme zammı, cezası ve faizi yeniden yapılandırılacak.
- İsteğe bağlı sigorta yaptırıp da prim borcu olanlar da yapılandırmadan yararlanacak.
- Borç yapılandırması, 2021 Nisan ayı ve öncesi döneme yönelik olacak.
- Yeni kanun ile SGK’nın iş kazası, meslek hastalığı gibi sebeplerle işverene rücu ettiği alacaklardan kaynaklı borçlar da yapılandırılabilecek.
- 2021’in nisan ayı ve öncesinde prim borcu olan ve ödeme yapmayan sigortalılar, yapılandırmadan yararlanmaları halinde durdurulan sigortalılık süreleri yeniden geçerli hale gelecek.
- Yapılandırma için başvurular 31 Ağustos 2021’e kadar yapılacak.
- İlk taksit ödemesi ise ekim ayında başlayacak.
- Yapılandırma için başvurduğunuzda iki seçeneğiniz var. Birincisi, borcunuzu peşin ödemek; ikincisi ise taksitle ödemek.
- Borcunu taksitlendirmek isteyenler 6-9-12-18 ay taksit imkanından yararlanacak. Taksitler ise 2 ayda bir ödenecek ve en fazla 18 ay taksitlendirilebilecek. Borçlar iki ayda bir ödeneceğinden 18 aylık taksitlendirmeyi tercih edenler borçlarını 36 ayda ödemiş olacak.
BORCUN YÜZDE 90’I SİLİNİYOR
Peşin ödemeyi tercih ederseniz gecikme cezası ve gecikme zammı yerine Yİ-ÜFE (Yurt İçi Üretim Fiyat Endeksi) üzerinden hesaplama yapılacak. Eğer borcunuzu peşin öderseniz Yİ-ÜFE üzerinden hesaplanan tutarın yüzde 90’ı silinecek.
- İlk iki taksit süresi içinde peşin ödenmesi halinde de Yİ-ÜFE üzerinden hesaplanan tutarın yüzde 50’si silinecek.
- Kendine adına çalışanlar yani Bağ-Kur’lular prim borçlarını yapılandırmaları halinde genel sağlık sigortası kapsamına yeniden girecekler ve devletin sunduğu sağlık hizmetinden yararlanabilecekler.
- 2021’in nisan ayı ve önceki aylara ait genel sağlık sigortası prim borçları yapılandırılabilecek. Prim borcunun aslını 2021’in sonuna kadar ödeyenlerin gecikme faiz ve cezaları silinecek.
- Genel sağlık sigortası için bugüne kadar gelir testine hiç başvurmamış olanlar 2021’in kasım ayına kadar gelir testine başvurabilecek. Başvuranların prim borçları ilk kez genel sağlık sigortalısı oldukları tarihten başlayacak. Gelir testi sonucu genel sağlık sigortası primini ödemeyecek olanların primleri de devlet tarafından karşılanacak.
BAĞ-KUR’LULARA ÖZEL İMKÂN
- Bağ-Kur sigortalıları, geçmişte durdurulan sigortalılık süreleri nedeniyle prim borçlarını yeniden yapılandırabilecek. Şöyle ki, Bağ-Kur’lular daha önce durdurulan hizmet sürelerini canlandırabilecek. Daha önceki kanunlar nedeniyle hizmet süreleri durdurulan Bağ-Kur’lular, Meclis’te görüşülen kanun tasarısının yasalaştığı günden itibaren 4 ay içinde başvuruda bulunup, durdurulan sigortalılık süreleri için ödeyecekleri prim tutarlarını hesaplattırıp, borçlarını ilk taksit ödeme süresi içinde ödenmesi halinde; sigortalılıkları durdurulmamış sayılacak ve bu süreler sigortalılık süresinden sayılacak, emeklilikte hesaba katılacak. Bu imkandan sigortalıların hak sahipleri de yararlanıp, başvurabilecek.
- Borcunu taksitler halinde ödemeyi tercih edenler taksit sayısına göre katsayı uygulanacak. Borcunu 6 eşit taksitte ödemeyi tercih edenlere 1.09, 9 eşit taksitte ödemeyi tercih edenlere 1.135, 12 eşit taksitte ödemeyi tercih edenlere 1.18, 18 taksitte ödemeyi tercih edenlere 1.27 katsayılar uygulanacak. Örneğin, yapılandırmaya başvurdunuz ana borcunuz üzerine Yİ-ÜFE uygulaması üzerinden gecikme zammı ve cezası da uygulandı ve toplam borcunuz 10 bin lira çıktı. Bunu da 12 eşit taksitle ödemek istediniz. 12 taksite uygulanacak katsayı oranı yüzde 1.18. Toplam borcunuz 11 bin 800 lira olacak ve iki ayda bir 983 lira ödeyeceksiniz. Noyan Doğan
