Mahsuplaşma Programının kullanımına ilişkin hazırlanmış detaylı kılavuz ekte sunulmuştur. Kılavuzda, mahsuplaşma Protokolü imzalamış kamu ve özel sektör işverenlerinin nelere dikkat etmesi gerektiği ve sistemi nasıl kullanacakları anlatılmıştır. Ayrıca Ek:9 Mahsuplaşma Protokolü yer almaktadır.
SGK – Geçici İş Göremezlik Ödeneklerinin Mahsuplaşma Protokolü
GİRİŞ
5510 sayılı Kanunun 18 inci maddesinin altıncı fıkrasında; “Geçici iş göremezlik ödenekleri toplu iş sözleşmesi yapılan işyerleri ile kamu idarelerinin işverenleri tarafından Kurumca belirlenen usul ve esaslara göre Kurum adına sigortalılara ödenerek, daha sonra Kurum ile mahsuplaşmak suretiyle tahsil edilebilir.” hükmü yer almaktadır.
Ayrıca, Sosyal Sigorta İşlemleri Yönetmeliğinin “Geçici İş Göremezlik Ödeneğinin Ödenmesi” başlıklı 40 ıncı maddesinin yedinci fıkrasında; “Kamu idarelerinde Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamında çalışan sigortalılar ile toplu iş sözleşmesi yapılan işyerlerinde çalışan sigortalılara ödenecek geçici iş göremezlik ödeneği, yapılacak protokol ile sigortalılar için Kuruma ödenecek sigorta primine mahsup edilmek üzere, işverenleri tarafından Kurum adına sigortalılara ödenebilir. İşveren tarafından sigortalıya geçici iş göremezlik ödeneğinin ödenmesi hâlinde, işverenin; geçici iş göremezlik ödeneğinin sigortalıya ödendiğini gösterir ödeme belgesinin Kuruma ibrazından sonra, Kurum tarafından hesaplanarak bulunacak geçici iş göremezlik ödeneği toplamı, işverenin Kuruma olan borcuna, borcun olmaması halinde ise ilk prim borcuna mahsup edilir. İşyerinin kapanmış olması halinde ise iade edilir.” hükümleri düzenlenmiş bulunmaktadır.
Yukarıda bahsedilen hükümlere istinaden hazırlanan ve toplu iş sözleşmesi yapılan işyerleri ile kamu idarelerinin işverenleri tarafından sigortalıların istirahatli oldukları dönemde Kurum adına sigortalılara ödenecek geçici iş göremezlik ödeneklerinin işverenin prim ve prime ilişkin her türlü borçlarından mahsup edilmesine yönelik gerekli işlemlerin otomatik olarak yapılmasını sağlayan program işletime açılmış ve 16/08/2013 tarihli ve 2013/33 sayılı Genelge yayımlanmıştır.
Söz konusu Programın Kurum personelinin iş yükünün azaltılması, sigortalının para-emek-zaman israfının önlenmesi, işverenin iş gücü maliyetlerinin düşürülmesi ve geniş bir perspektiften bakıldığında ekonominin tümü üzerinde olumlu sonuçları olmuştur.
Dolayısıyla anılan program ile işverenler, ücretlerini tam ödedikleri sigortalıların Kurumumuzdan aldıkları geçici iş göremezlik ödeneklerinin kendilerine iade edilip edilmediğinin kontrolünü yapmak, sigortalılar ise ödenekleri tahsil edip daha sonra işverene iade etmek üzere bankaya gitmek zorunda kalmayacaklardır.
Ayrıca; Mahsuplaşma Programının kapsama aldığı işyeri sayısının arttırılması amacıyla 2016/21 sayılı Genelgede değişiklik yapılmış ve kamu işyeri ve toplu iş sözleşmesi kapsamında işyeri olma şartı genişletilerek bu kapsamda yer almak isteyen bütün işverenlerin faydalanmasına sunulmuştur. Dolayısıyla bu kapsamda yer almak isteyen işyerlerinden kamu işvereni olması veya toplu iş sözleşmesi kapsamında bulunması şartı aranmayacaktır.
Diğer yandan, 21/05/2019 tarihinde yayımlanan 2019/12 sayılı Genelge ile “Mahsuplaşma talebinde bulunan işveren ile sosyal güvenlik il müdürü veya yetki verdiği sosyal güvenlik il müdür yardımcısı/sosyal güvenlik merkez müdürü tarafından bu Genelge ekinde yer alan matbu Mahsuplaşma Protokolü (Ek-9) karşılıklı olarak imza altına alındıktan sonra, ilgili protokol imzalayan işveren ile mahsuplaşma işleminin başlatılması amacıyla sosyal güvenlik il müdürlüğü/sosyal güvenlik merkezi tarafından MOSİP uygulamasından mahsuplaşma tanımlama işlemi yapılacaktır. Kısa Vadeli Sigortalar Daire Başkanlığına tanımlama işlemi için protokol örneği gönderilmeyecektir. Mahsuplaşma programının işleyişi ile ilgili bilgiler e-Ödenek Kullanım Kılavuzunda yer almaktadır.” hükmü getirilmiştir.
Söz konusu Programın işverenler ve Kurum personeli tarafından daha etkin kullanılması amacıyla hazırlanan bu kılavuzda Programın işlem aşamaları açıklanmıştır.
1- PROTOKOL İMZALANMASI
Mahsuplaşma talebinde bulunan işveren ile ilgili sosyal güvenlik il müdürü/sosyal güvenlik il müdür yardımcısı/sosyal güvenlik merkez müdürü tarafından 2016/21 sayılı Genelge ekinde bulunan matbu protokol karşılıklı imza altına alındıktan sonra, protokol imzalayan işveren ile mahsuplaşma işleminin başlatılabilmesi amacıyla sosyal güvenlik il müdürlüğü/sosyal güvenlik merkez müdürlüğü personeli tarafından MOSİP uygulamasında mahsuplaşma tanımlama işlemi yapılacaktır. Tanımlama işleminin gerçekleştirilmesi veya bilgi amacıyla Kısa Vadeli Sigortalar Daire Başkanlığına protokol örneği gönderilmeyecektir.
Protokolde dikkat edilmesi gereken en önemli husus; iş yeri sicil numaralarının ve 2016/21 sayılı Genelge ekinde yer alan Mahsuplaşma Protokol Örneğinin 15 inci maddesi olan Yürürlük maddesinde protokolün yürürlük tarihinin belirtilmesidir.
Ayrıca birden fazla işyeri bulunan işverenlerin her işyeri için ayrı ayrı protokol imzalamasına gerek bulunmamaktadır. İşverenin hangi işyerlerinin bu kapsamda olacağının belirtildiği tek bir protokol yeterlidir.
Protokol iki nüsha düzenlenecek ve imzalandıktan sonra bir örneği işverene verilecektir. Diğer örnek sosyal güvenlik il müdürlüğü/sosyal güvenlik merkez müdürlüğü bünyesinde dosyalanacaktır.
