Bilindiği üzere rotasyon süreleri Bağımsız Denetim Yönetmeliğinin (BDY) 26/1-ç maddesinde düzenlenmiştir. Anılan maddede, üç yıl geçmedikçe; denetim kuruluşlarının son on yılda yedi yıl, denetim üstlenen bağımsız denetçiler ile bunların yanında ve denetim kuruluşlarında çalışan denetçilerin ise son yedi yılda beş yıl denetim çalışması yürüttükleri işletmelere ilişkin denetimleri üstlenemeyeceği hüküm altına alınmış, Geçici 5/2’nci maddesinde ise söz konusu sürelerin hesaplanmasında 1.1.2013 tarihinden önce ilgili mevzuatı uyarınca yapılan denetimlerde geçen sürelerin de dikkate alınacağı belirtilmiştir.
Kurumumuzca yürütülen gözetim faaliyetlerinde denetim ekibi rotasyonuna ilişkin yukarıda belirtilen düzenlemelerin uygulanması hakkında tereddütlerin yaşandığı anlaşılmış olup ortaya çıkan tereddütlerin giderilmesini teminen aşağıda yer alan açıklamalar yapılmıştır:
1. Denetim ekibinde görevlendirilen denetçiler için rotasyon süresi kaç yıldır?
Denetim ekibinde görevlendirilen denetçiler için rotasyon süresi BDY’nin 26/1-ç maddesinde “son yedi yılda beş yıl” olarak düzenlenmiştir.
2. Denetim kuruluşunda çalışan denetçiler ile denetim üstlenen bağımsız denetçi yanında çalışan denetçiler açısından ekip rotasyonu süresine ilişkin farklılık bulunmakta mıdır?
BDY’nin 26/1-ç maddesinde “son yedi yılda beş yıl” olarak düzenlenen denetim ekibi rotasyon süresi, denetim kuruluşunda çalışan denetçiler ile denetim üstlenen bağımsız denetçi yanında çalışan denetçiler için aynıdır.
3. Yedek denetim ekibine yapılan görevlendirmeler rotasyon süresinden sayılmakta mıdır?
BDY’nin 26/1-ç maddesinde “son yedi yılda beş yıl” olarak düzenlenen denetim ekibi rotasyon süresi, denetim çalışmalarında fiilen yer almayan yedek denetim ekibi üyeleri için uygulanmamaktadır. Diğer bir ifade ile denetimin hiçbir aşamasına fiilen katılmamış olması şartıyla, sözleşmelerin yedek denetim ekibinde görevlendirilen denetçilerin bu şekilde görevlendirildiği sözleşmeler “son yedi yılda beş yıl”ın hesabında dikkate alınmamaktadır.
4. Bay A, ABC A.Ş’nin 2013, 2014, 2015, 2016 ve 2017 hesap dönemlerinin denetimlerinde asıl denetim ekibinde denetçi olarak görev almış ve Bay A için 5 yıllık süre tamamlanmıştır. Yedek denetim ekibinde yapılan görevlendirmeler rotasyon süresinin hesabında dikkate alınmadığından Bay A, ABC A.Ş’nin 2018 hesap dönemine ait sözleşmede yedek denetim ekibinde görevlendirilebilir mi?
BDY’nin 27’nci maddesi uyarınca yedek denetim ekibinde görevlendirilecek denetçilerin, aslın niteliklerini haiz olması gerekmektedir. Bu kapsamda Bay A, ABC A.Ş’nin 2013, 2014, 2015, 2016 ve 2017 hesap dönemlerinin denetimlerinde asıl denetim ekibinde denetçi olarak görev almış ve Bay A için 5 yıllık süre tamamlanmıştır. Bay A’nın yedek denetim ekibinde görevlendirilebilmesi için yerini alacağı asıl denetçi yerine denetime dâhil olabilecek durumda olması gerekmektedir. Ancak Bay A, 5 yıllık süresini tamamladığından yedekten asıl denetim ekibine geçmesi mümkün değildir. Bu nedenle asıl denetim ekibinde 5 yıllık süreyi tamamlayan Bay A’nın, yedek denetim ekibine yapılan görevlendirmelerin rotasyon süresinin hesabında dikkate alınmadığı gerekçesiyle, şirketin 2018 hesap döneminin denetimine ait sözleşmenin yedek denetim ekibinde görevlendirilmemesi gerekmektedir.
5. Denetim ekibi için düzenlenen rotasyon süresi aynı denetim kuruluşu/denetim üstlenen bağımsız denetçi tarafından üstlenilen denetimler için mi geçerlidir?
BDY’nin 26/2’nci maddesinde “Çalıştığı denetim kuruluşuna bakılmaksızın, denetçinin aynı denetlenen işletmede geçirdiği süreler birlikte dikkate alınır.” hükmü yer almaktadır. Bu nedenle denetim ekibi rotasyon süresi, görev alınan denetim kuruluşu/denetim üstlenen bağımsız denetçiye değil denetlenen şirkete bağlıdır. Örneğin:
“2012-2017 yılları arasında ABC BDK A.Ş’de çalışan Bay A, DEF A.Ş’nin 2013, 2014, 2015 ve 2016 hesap dönemlerinin denetimlerinde bu denetim kuruluşu tarafından asıl denetim ekibinde denetçi olarak görevlendirilmiştir. Bay A, 2018 yılından itibaren XYZ BDK A.Ş’de çalışmaya başlamıştır. DEF A.Ş’nin 2018, 2019 ve 2020 hesap dönemlerinin denetimleri XYZ BDK A.Ş. tarafından üstlenilmiştir.”
Bay A, daha önce DEF A.Ş’nin 2013, 2014, 2015 ve 2016 hesap dönemlerinin denetimlerinde ABC BDK A.Ş. tarafından asıl denetim ekibinde denetçi olarak görevlendirildiğinden, 5 yıllık sürenin 4 yılını tamamlamıştır. Bay A’nın XYZ BDK A.Ş’de çalışmaya başlaması ile DEF A.Ş’nin denetiminde geçen söz konusu 4 yıllık süre sıfırlanmamaktadır. Bu nedenle XYZ BDK A.Ş, Bay A’yı DEF A.Ş’nin denetimlerinde görevlendirip görevlendiremeyeceğini değerlendirirken, Bay A’nın bu şirketin denetiminde önceden geçirdiği 4 yıllık süreyi de göz önünde bulundurması gerekmektedir.
