Kovid – 19 pandemisi dolayısıyla sağlık çalışanları büyük bir özveriyle görev yapmaya devam ediyor. Sağlıkçılar hastanelerde fiilen tuttukları nöbetlerin yanı sıra acil durumlarda görev yapmak üzere evlerinde de nöbet tutuyorlar. Yataklı Tedavi Kurumları İşletme Yönetmeliği’ne göre, icapçı nöbeti “ev nöbeti” tutanlar, mesai saatleri dışında kurumun idari ve tıbbi her türlü gereklerinden sorumlular. İcap nöbetçisi akşam vizitlerini yapmaya, mesai dışında bulunduğu yeri bildirmeye, kuruma her davette gelmeye mecbur. Uzman hekimler dışında diğer sağlık personeli de icap nöbeti tutuyor. Ancak, icap nöbeti konusunda uygulamada çeşitli eşitsizlikler ve belirsizlikler yaşanıyor.
İcap nöbeti tutanlara ödenen ücret üzerinden gelir vergisi kesintisi yapılıp yapılmayacağı konusunda tereddüde düşen bir sağlık kurumu, Maliye’den özelge ile açıklama talep etti. Konuyla ilgili özelgede öncelikle ücretin tanımına yer verildi. Ücretin işverene tabi ve belirli bir işyerine bağlı olarak çalışanlara hizmet karşılığı verilen para ve ayınlar ile sağlanan ve para ile temsil edilen menfaatler olduğu kaydedilen özelgede, ödenek, tazminat, kasa tazminatı, tahsisat, zam, avans, aidat, huzur hakkı, prim, ikramiye şeklinde ödenmesinin ücretin mahiyetini değiştirmeyeceği belirtildi.
Özelgede, 657 Sayılı Devlet Memurları Kanunu’nun Ek 33. Maddesi’ne atıf yapıldı. Buna göre, yataklı tedavi kurumları, seyyar hastaneler, ağız ve diş sağlığı merkezleri, aile sağlığı merkezleri, toplum sağlığı merkezleri ve 112 acil sağlık hizmetlerinde haftalık çalışma süresi dışında normal, acil veya branş nöbeti tutan memurlar ile sözleşmeli personele, nöbet süresi kesintisiz 6 saatten az olmamak üzere nöbet ücreti ödeniyor. Nöbet ücreti, yoğun bakım, acil servis ve 112 acil sağlık hizmetlerinde tutulan nöbetler için yüzde 50 oranında artırımlı ödeniyor. Ancak, aile sağlığı ve toplum sağlığı merkezlerinde ayda 60 saatten, diğer yerlerde ve hiçbir şekilde 130 saatten fazlası için ödeme yapılmıyor. Özelgede, kanunun söz konusu maddesinde tarif edilen nöbet ücretinden damga vergisi hariç herhangi bir vergi ve kesinti yapılamayacağı vurgulandı.
İCAP NÖBETİ ÜCRETİ VERGİYE TABİ
Özelgede, 657 Sayılı Devlet Memurları Kanunu’nun Ek 33. Maddesinde, normal, acil veya branş nöbeti tutan memur ve sözleşmeli personele bu nöbetleri karşılığında yapılan ücret ödemeleri üzerinden damga vergisi hariç herhangi bir vergi ve kesinti yapılamayacağının öngörüldüğü belirtildi. Buna karşılık icap nöbeti tutan memur ve sözleşmeli personele nöbetleri karşılığında yapılan ücret ödemeleri üzerinden gelir vergisi kesilmeyeceğine yönelik bir hükme yer verilmediği kaydedildi. Bu nedenle icap nöbetçilerine yapılan ödemelerden gelir vergisi kesintisi yapılması gerektiği ifade edildi.
İCAP NÖBETİNDE ÇİFTE STANDART
İcap nöbeti konusundaki farklılıklar vergi eşitsizliği ile sınırlı değil. Yönetmeliğin kimi yerinde memur ve sözleşmeli personel ifadesi olmasına karşın, icapçı nöbeti tanımında sadece “uzman” ifadesine yer verilmesi nedeniyle Sayıştay, uzman hekimler dışındaki sağlık personeline icap nöbeti ücreti ödeyen kurum yöneticilerine kamu zararı çıkartabiliyor.
657 Sayılı Kanun’a tabi çalışanlara 6 saati aşan icap nöbeti için ödeme yapılırken, üniversite hastanelerinde kesintisiz 12 saatten az süren icap nöbetine para ödenmiyor.
Diğer taraftan, üniversite hastanelerinde 657’ye tabi uzman hekimler ile tıpta uzmanlık eğitimi alanlara icap nöbeti ücreti ödenirken, kadrosu üniversitede olan uzman hekimlere ödeme yapılmıyor. Anayasa Mahkemesi, kısa süre önce Ege Üniversitesi’nden bir öğretim üyesinin yaptığı bireysel başvuru ile ilgili kararında, bu ayrımcılığın eşitlik ilkesine aykırı olduğuna hükmetti. Ancak, AYM’nin verdiği karar sadece başvuru sahibi öğretim üyesine ödeme yapılmasını sağlıyor.
MEVZUATTA DEĞİŞİKLİK GEREKİYOR
İcap nöbeti konusundaki tüm bu eşitsizlikleri ve uygulama farklılıklarını gidermek için hem ilgili kanunlarda hem de yönetmelikte değişiklik yapılması gerekiyor.
Koronavirüs salgınında fedakârca görev yapan sağlık çalışanlarımız için dile getirilen “Hakları ödenmez” sözünün havada kalmaması için de acil düzenleme şart haline geldi.
https://www.haberturk.com/normal-nobete-vergi-yok-icap-nobetine-var-2991320-ekonomi
