25 Ocak 2021 tarihli Resmî Gazete’de yayımlanan 524 sıra numaralı Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği ile; İçişleri Bakanlığı’nca alınan tedbirler kapsamında geçici süreliğine faaliyetlerine tamamen ara verilmesine/faaliyetlerinin tamamen durdurulmasına karar verilen işyerlerinin bulunduğu sektörlerde faaliyette bulunan mükelleflerin 1 Aralık 2020 tarihi (bu tarih dâhil) ilâ faaliyetlerine tekrar başlamaları uygun görülen tarih aralığında “mücbir sebep” halinde olduğu kabul edilmiştir.
Anılan tebliğde hangi sektörlerde bulunan işyerlerinin faaliyetine tamamen ara verildiği ya da faaliyetin durdurulduğu açıklanmamakla birlikte, 1 Aralık 2020 tarihinde İçişleri Bakanlığınca yayımlanan “Koronavirüs ile Mücadele Kapsamında - Yeni Kısıtlama ve Tedbirler Genelgeleri”nde;
- Yüzme havuzu, hamam, sauna, masaj salonu ve lunaparkların faaliyetlerinin durdurulması,
- Anasınıfı ve anaokullarının faaliyetlerine ara verilmesi,
gerektiği belirtilmiştir.
Keza, Gelir İdaresi Başkanlığı’nın internet sitesinde yapılan “Duyuru”da mücbir sebep kapsamına; Sinema salonu, kahvehane, kıraathane, kır bahçesi, internet kafe/salonu, elektronik oyun salonu, bilardo salonu, lokal, çay bahçesi, halı saha, yüzme havuzu, hamam, sauna, masaj salonu ve lunapark, gibi faaliyetlere yönelik sektörlerde faaliyet gösteren mükelleflerin girdiği açıklanmıştır.
Ana faaliyet alanlarının tespit edilmesinde 25 Ocak 2021 tarihi itibarıyla vergi dairesi kayıtlarındaki ana faaliyet kodu dikkate alınacaktır. Mükellefin vergi dairesi kayıtlarındaki ana faaliyet kodu itibarıyla yukarıda belirtilen sektörler arasında bulunmamasına rağmen ana faaliyet alanı olarak bu sektörlerden herhangi birisinde fiilen iştigal ettiğini ispat ve tevsik etmesi halinde, mükellefin mücbir sebep kapsamında olup olmadığının tespitinde ana faaliyet kodu yerine fiilen iştigal edilen ana faaliyet alanı dikkate alınacaktır.
Mücbir sebep halinde olduğu kabul edilen mükelleflerle ilgili olarak; kanuni verilme süresi mücbir sebep dönemine isabet eden ve bu dönemde verilmesi gereken
- Muhtasar Beyannameler (Muhtasar ve Prim Hizmet Beyannameleri dâhil),
- Katma Değer Vergisi Beyannameleri ile
-“Form Ba-Bs” bildirimlerinin verilme ve
- Söz konusu dönem içerisinde oluşturulması ve imzalanması gereken e-Defterlerin oluşturulma ve imzalanma ile aynı sürede Gelir İdaresi Başkanlığı Bilgi İşlem Sistemi’ne yüklenmesi gereken “Elektronik Defter Beratları” ile e-Defterler ve bunlara ilişkin berat dosyalarının ikincil kopyalarının yüklenme süreleri
mücbir sebep halinin sona ereceği tarihi izleyen ayın 26’ncı günü sonuna kadar uzatılmıştır. Keza, bu beyannamelere istinaden tahakkuk eden vergilerin ödeme süreleri de beyanname verme süresi uzatılan ilk dönemden başlamak üzere beyannamenin verilmesi gerektiği ayı izleyen aydan itibaren sırasıyla her bir dönem için takip eden ilgili ayın sonuna kadar uzatılmıştır.
Mücbir sebep halinin sona erdiği tarih itibarıyla beyanname/bildirim verme süresinin son gününe 26 günden az süre kalması halinde, beyanname/bildirim verme süresinin son günü olarak, mücbir sebep halinin sona erdiği tarihinin içinde bulunduğu döneme ilişkin Katma Değer Vergisi beyannamelerinin verileceği son gün dikkate alınacaktır.
Öte yandan, sosyal güvenlik mevzuatı gereğince sigortalıların mücbir sebep dönemine ilişkin prime esas kazanç ve hizmet bilgilerinin Muhtasar ve Prim Hizmet Beyannamesi ile bildirilmesinin zorunlu olması durumunda mücbir sebep, bu beyannamelerin vergi kesintilerine ilişkin kısmının beyan ve ödeme sürelerinin ertelenmesi için geçerli olacaktır. (Başka bir deyişle; sosyal güvenlik mevzuatı uyarınca bu konuda bir düzenleme ve duyuru yapılmadığı takdirde, sosyal güvenlik primlerinin ödemelerinde bir erteleme söz konusu olmayacaktır. Ancak, muhtemeldir ki, geçmişte olduğu gibi bu kez de Sosyal Güvenlik Kurumu’nca bu konuda düzenleme yapılıp en kısa sürede duyurulacaktır.) Akif Akarca/Dr. Mehmet Şafak
