1. Kurumlar Vergisi Kanunu

Aktifte iki yıldan uzun süre kalan taşınmazın kat karşılığı devrinde taşınmaz satışında uygulanan istisnadan yararlanılabilir mi?

(10.11.2020 tarih ve 24527 sayılı özelge)

Satış vaadi sözleşmesine istinaden kat karşılığı inşaat amacıyla yapılan arsa devri bir mal veya hakkın, başka bir mal veya hak ile değiştirilmesini ifade eden trampa işlemi sayılacağından, bahse konu arsa devrinden elde edilecek kazançla ilgili olarak Kurumlar Vergisi Kanunu’nun 5. maddesinin birinci fıkrasının (e) bendinde düzenlenen istisnadan yararlanılması mümkün bulunmamaktadır.

Grup firmasından alınan enerji ve su bedeli ile işgücü hizmetleri nasıl giderleştirilmelidir?

(19.10.2020 tarih ve 24193 sayılı özelge)

Özelge talep formu, ek dilekçe ve eki hizmet sözleşmesinde belirtilen hususlar incelendiğinde, transfer fiyatlandırmasına konu iki işlemin bulunduğu tespit edilmiştir. Bu işlemlerden biri; elektrik, su, doğalgaz masraflarının karşılıklı olarak ilişkili şirketler arasında aynen yansıtılması; diğer işlem ise ortak personellerin ilgili şirket için hizmet verdiği sürelere isabet eden ücretlerinin ilgili şirkete fatura edilmek suretiyle yansıtılmasıdır. Bu kapsamda ilk işlemin ilişkisiz taraflardan sağlanan hizmetlerin hizmetten fayda sağlayan tarafa doğrudan yansıtılması şeklinde gerçekleştiği anlaşılmaktadır.

Diğer işlem ile ilgili olarak; şirket ile grup şirketi arasında gerçekleşen ortak işgücü kullanımı sonucu söz konusu ortak personellerin ilgili şirkete hizmet vermesi işlemi ilişkili kişiler arasında gerçekleşen bir işlem olup bu işleme ilişkin bedelin emsallere uygun olması gerekmektedir. Emsallere uygun bedelin tespitinde Kurumlar Vergisi Kanunu’nun 13. madde hükmü ile ilgili Tebliğde açıklanan yöntemlerden, işlemin mahiyetine en uygun olanının kullanılması gerekmektedir.

2. Gelir Vergisi Kanunu

Bilgisayar oyunu yazılımlarından elde edilen gelir nasıl vergilendirilir?

(10.12.2020 tarih ve 188679 sayılı özelge)

Bilgisayar programcısının ürettiği bilgisayar yazılımının ihtira beratının satılması, bu yazılım üzerindeki mevcut hakların devir ve temlik edilmesi veya bu yazılımın kiralanması suretiyle elde edilen hasılat Gelir Vergisi Kanunu’nun 18. maddesi kapsamında istisna olup, söz konusu yazılımın internette kullandırılmasından elde edilen gelirler ile bu yazılımın kullanımından elde edilen reklam gelirlerinin bu kapsamda değerlendirilmesi mümkün değildir.

Bilgisayar oyununun ABD’de mukim firma aracılığıyla online olarak satışı işleminin şahsi mesaiden ziyade bir ticari organizasyona dayanması nedeniyle söz konusu faaliyet kapsamında elde edilen kazancın; Gelir Vergisi Kanunu’nun ticari kazancın tespitine ilişkin hükümlerine göre vergilendirilmesi gerekmektedir.

Serbest meslek erbabına banka tarafından yapılan prim ödemesi tevkifata tabi midir?

(09.12.2020 tarih ve 114148 sayılı özelge)

Bir bankayla yapılan sözleşmeye istinaden bankacılık işlemleri ile personel maaş ödemelerinin söz konusu bankaya taşınması karşılığında yapılan prim ödemesinin, bankaya verilen serbest meslek hizmeti karşılığı olmaması nedeniyle, söz konusu ödeme üzerinden gelir vergisi tevkifatı yapılmaması gerekmektedir.

Serbest meslek mensubunun aldığı kitap ve eğitim programları gelir vergisi matrahının tespitinde dikkate alınabilir mi?

(08.12.2020 tarih ve 28855 sayılı özelge)

Serbest Muhasebeci Mali Müşavirlik faaliyetinde bulunulduğu dikkate alındığında, faaliyetin elde edilmesi ve idamesi ile açık ve doğrudan bir bağı bulunan ve yapılan işin mahiyetine uygun olan hukuk kitapları, tek düzen hesap planı kitapları, muhasebe programlarına ilişkin kitaplar, office programları kitapları, bağımsız denetim kitapları ve diğer mesleki yayınlara ilişkin harcamaların, iş hacmi ile de mütenasip olması kaydıyla Gelir Vergisi Kanunu’nun 68. maddesinin birinci fıkrasının (6) numaralı bendine göre serbest meslek kazancının tespitinde gider olarak dikkate alınması mümkün bulunmaktadır.

Tarih, coğrafya, genel kültür ile ilgili kitap ve dergiler gibi mesleki faaliyetin yürütülmesi için zorunlu olmayan kitap ve dergiler için ödenen bedellerin ise adı geçen Kanun’un 68. maddesi kapsamında gider olarak dikkate alınması mümkün bulunmamaktadır. Bu kitaplara ilişkin giderlerin Kanun’un 89. maddesinin birinci fıkrasının (2) numaralı bendi kapsamında da indirimi mümkün değildir.

Diğer taraftan, online eğitim (hukuk, bağımsız denetim, office programları) giderleri Gelir Vergisi Kanunu’nun 68. maddesindeki serbest meslek kazancının tespitinde indirilecek giderler arasında sayılmadığından, söz konusu eğitimler için yapılan ödemelerin serbest meslek kazancının tespitinde gider olarak hasılattan indirilmesi mümkün bulunmamaktadır. Ancak, söz konusu eğitim giderlerinin anılan Kanun’un 89. maddesinin birinci fıkrasının (2) numaralı bendinde yer alan şartların taşınması halinde, yıllık beyanname üzerinden indirim konusu yapılması mümkün bulunmaktadır.

Ücretli çalışan avukatlara ödenen vekalet ücretlerinde gelir vergisi tevkifatını kim yapar?

(14.12.2020 tarih ve 928424 sayılı özelge)

Serbest meslek erbabı olan avukatlara ödenen vekalet ücretlerinin serbest meslek kazancı niteliğinde olması nedeniyle serbest meslek kazancı hükümlerine göre vergilendirilmesi, bir işverene bağlı ve tabi olarak hizmet sözleşmesine istinaden çalışan avukatlara işvereni aracılığıyla ödenen vekalet ücretlerinin ise ücret hükümlerine göre vergilendirilmesi gerekmektedir.

7194 sayılı Kanun’un 16. maddesiyle Gelir Vergisi Kanunu’nun 94. maddesine ikinci fıkrasından sonra gelmek üzere eklenen üçüncü fıkrasında, İcra ve İflas Kanunu ile Avukatlık Kanunu uyarınca karşı tarafa yükletilen vekalet ücretini (icra ve iflas müdürlüklerine yatırılanlar dâhil) ödeyenler tarafından gelir vergisi tevkifatı yapılacağı hükmüne yer verilmek suretiyle, mahkemelerce veya icra ve iflas müdürlüklerince karşı tarafa yükletilen, avukatlara ait olan ve serbest meslek kazancına dahil edilmesi gereken vekalet ücretleri üzerinden, kimlerin tevkifat yapmakla yükümlü olduğu hususuna açıklık kazandırılmıştır.

Buna göre, 193 sayılı Kanun’un 94. maddesinin birinci fıkrasında sayılanlar tarafından 2004 sayılı Kanun ile 1136 sayılı Kanun uyarınca karşı tarafa yükletilen vekalet ücretinin;

a) Borçlu (davayı kaybeden) tarafından doğrudan avukata ödendiği durumlarda, borçlu (davayı kaybeden) tarafından,

b) Borçlu (davayı kaybeden) tarafından avukata ödenmek üzere icra ve iflas müdürlüklerine yatırıldığı durumlarda, borçlu (davayı kaybeden) tarafından,

c) Borçlu (davayı kaybeden) tarafından alacaklı (davayı kazanan) tarafa ödendiği durumlarda, alacaklı (davayı kazanan) tarafından avukata ödeme yapılması esnasında,

gelir vergisi tevkifatı yapılması gerekmektedir.

Buna göre, vekalet ücretini ödemekle yükümlü olanlarca, ücretli olarak çalışan avukatların işverenlerine yapılan vekalet ücreti ödemelerinden tevkifat yapılmayacak, işverenin vekalet ücretini avukata ödemesi esnasında ise işverence ücret hükümlerine göre tevkifat yapılacaktır.

Mesleki sorumluluk sigorta primleri mesleki kazancın tespitinde indirim konusu yapılabilir mi?

(30.12.2020 tarih ve 367714 sayılı özelge)

Meslek mensupları tarafından, mesleki faaliyetlerini ifa ederken meydana gelen zarar, ziyan ve tazminatların karşılanması amacıyla yaptırılan mesleki sorumluluk sigortalarına ilişkin ödemelerin, mesleki kazancın elde edilmesi ve idame ettirilmesine yönelik bir gider olarak kabul edilmesi ve serbest meslek kazancının tespitinde hasılattan indirim konusu yapılması mümkün bulunmaktadır.

Buna göre, mesleki sorumluluk sigortasına yönelik yapılan ödemelerin, Gelir Vergisi Kanunu’nun 68. maddesinin birinci fıkrasının (1) numaralı bendine göre serbest meslek kazancının tespitinde gider olarak indirim konusu yapılması mümkün bulunmaktadır.

3. Katma Değer Vergisi Kanunu

Serbest meslek mensubunun aldığı kitap ve eğitim programları nedeniyle yüklenilen katma değer vergisi indirim konusu yapılabilir mi?

(08.12.2020 tarih ve 28855 sayılı özelge)

Küçükleri Muzır Neşriyattan Koruma Kanunu hükümlerine göre poşetlenerek satılanlar hariç olmak üzere basılı kitap ve süreli yayınların teslimi Katma Değer Vergisi Kanunu’nun 13/n maddesine göre KDV’den istisnadır.

Öte yandan, online eğitim giderlerinin Gelir Vergisi Kanunu’nun 68. maddesindeki serbest meslek kazancının tespitinde indirilebilecek gider olarak kabul edilmemesi nedeniyle 3065 sayılı Kanun’un 30/d maddesine göre yüklenilen KDV’nin indirim konusu yapılması mümkün değildir.

Suriye’li vatandaşlara verilen sağlık hizmetleri KDV’den istisna mıdır?

(12.08.2020 tarih ve 93247 sayılı özelge)

Ülkemize sığınan ve geçici koruma statüsünde bulunan Suriyeli vatandaşlar, Katma Değer Vergisi Kanunu’nun 13/l maddesindeki şartları taşımadığından kendilerine verilecek koruyucu hekimlik, teşhis, tedavi ve rehabilitasyon hizmetlerinde istisna uygulanması mümkün değildir.

Arabuluculuk faaliyetinden dolayı düzenlenecek faturada KDV tevkifatı uygulanır mı?

(12.08.2020 tarih ve 63884 sayılı özelge)

Hukuk Uyuşmazlıklarında Arabuluculuk Kanunu kapsamında verilen arabuluculuk hizmetine ilişkin bedelin KDV dahil 1.000 TL’yi aşması durumunda, 5018 sayılı Kanuna ekli cetveller kapsamındaki idare, kurum ve kuruluşlar tarafından, Uygulama Genel Tebliğinin (I/C-2.1.3.2.13) bölümü uyarınca, hesaplanan KDV tutarı üzerinden (5/10) oranında tevkifat uygulanması gerekmektedir.

İthalatı yapılan hammadde için ödenen anti damping tutarlarına ilişkin yüklenilen KDV indirim konusu yapılabilir mi?

(12.08.2020 tarih ve 114314 sayılı özelge)

İplik üretiminde kullanılan poy ham maddesinin ithalatında geçici anti damping şeklinde uygulanan gümrük vergisi ve geçici teminata bağlanan KDV’nin indirim konusu yapılması mümkün bulunmamaktadır.

Ancak, teminata bağlanan KDV’nin ödenmesi, ödenen bu KDV’nin gümrük makbuzu üzerinde ayrıca gösterilmesi ve gümrük makbuzunun kanuni defterlere kaydedilmesi şartıyla ödemenin yapıldığı dönem beyannamesinde indirim konusu yapılması mümkündür.

Yurt dışında mukim firmadan alınan reklam ve pazarlama hizmeti KDV’ye tabi midir?

(12.08.2020 tarih ve 227088 sayılı özelge)

Yurt dışında mukim bir firma tarafından yapılan web sitelerinin yurt dışında reklamının ve pazarlamasının yapılmasına yönelik olarak verilen hizmetler, yurt dışında ifa edilmesi ve yurt dışında yararlanılması şartıyla KDV’nin konusuna girmemektedir.

Dolayısıyla, söz konusu hizmetler karşılığında yurt dışında mukim firmaya yapılan ödemeler üzerinden sorumlu sıfatıyla KDV hesaplanıp beyan edilmesine gerek bulunmamaktadır.

Ancak, yurt dışındaki firmanın yaptığı web sitelerinin yurt içinde de reklamının ve/veya pazarlamasının yapılmasına yönelik olarak hizmet vermesi halinde, bu hizmetler KDV’ye tabi olacak ve sorumlu sıfatıyla KDV hesaplayıp beyan edilmesi gerekecektir.

OSB’ce yapılan arsa tahsisi ve satış bedelleri içinde yer almayıp sonradan tahsil edilen yol katılım payı KDV’ye tabi midir?

(12.08.2020 tarih ve 114293 sayılı özelge)

OSB içinde yer alan arsaların Bölge Müdürlüğünce katılımcılara teslimi esnasında, henüz yapılmayan ve o tarihte arsa maliyet bedeline dahil edilmeyen ancak, OSB’de faaliyet gösteren firmaların sayısında artış olması nedeniyle söz konusu arsaların tesliminden sonra gerçekleştirilen alt yapı harcamalarının (yol, kanalizasyon vb.) katılımcılara yansıtılması işleminin, KDV Kanunu’nun 17/4-k maddesi kapsamında değerlendirilmesi mümkün bulunmamaktadır. Dolayısıyla, daha önce arsa teslimi yapılan firmalara söz konusu bedellerin yansıtılmasına ilişkin düzenlenecek faturalarda yansıtılacak bedel üzerinden genel oranda KDV hesaplanması gerekmektedir.

Youtube’da yayınlanan videolarda yer alan reklam hizmetleri KDV’ye tabi midir?

(12.08.2020 tarih ve 64952 sayılı özelge)

Youtube’da yayımlanan video içeriklerinin münhasıran yurt dışında izlenme karşılığında sunulan bir video gösterim hizmeti olması halinde, söz konusu hizmet KDV Kanunu’nun 11/1-a maddesine göre (hizmet ihracına ilişkin diğer şartların da sağlanması koşuluyla) hizmet ihracı kapsamında değerlendirilecek ve bu hizmet bedeli üzerinden KDV hesaplanmayacaktır.

Ancak, …’da yayımlanan video içeriklerinin yurt dışının yanı sıra yurt içinde de izlenmesinin mümkün olması durumunda, münhasıran yurt dışındaki müşteriler için yapılmayan söz konusu hizmete ilişkin elde edilen gelirlerin, hizmet ihracı kapsamında değerlendirilmesi mümkün bulunmamakta olup, bu hizmetler için genel hükümlere göre KDV hesaplanması gerekmektedir.

Hizmet bedelinin asgari tarife altında kaldığı durumda KDV’nin asgari tarife üzerinden hesaplanması halinde yüklenilen KDV’nin tamamı indirim konusu yapılabilir mi?

(12.08.2020 tarih ve 68168 sayılı özelge)

YMM şirketiyle yapılan tam tasdik hizmet sözleşmesinde kararlaştırılan tutarın asgari ücret tarifesine göre belirlenen tutarın altında kalması nedeniyle KDV Kanunu’nun 27/5. maddesi gereğince aradaki fark tutar için YMM şirketi tarafından düzenlenen ek faturada yer alan KDV’nin, vergiyi doğuran olayın vuku bulduğu takvim yılını takip eden takvim yılı aşılmamak şartıyla, ilgili vesikaların kanuni defterlere kaydedildiği vergilendirme döneminde indirim konusu yapılması mümkündür.

Yurt dışına web sitesi ve yazılım satışı hizmet ihracı kapsamında KDV’den istisna tutulabilir mi?

(13.08.2020 tarih ve 9100 sayılı özelge)

Yurt dışında veya Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyetinde mukim bulunan firmalara yapılan web sitesi ve yazılım satışlarının müşterinin yurtdışındaki iş, işlem ve faaliyetleri ile ilgili olması ve Türkiye’deki faaliyetleri ile ilgisinin bulunmaması kaydıyla KDV Kanunu’nun 11/1-a maddesine göre hizmet ihracı istisnası kapsamında değerlendirilmesi mümkün bulunmakta olup, KKTC’de tedavüldeki para biriminin Türk lirası olması nedeniyle KKTC mukimi firmaya yapılan hizmet ihracatına ilişkin bedelin, şirket hesaplarına Türk lirası cinsinden yatırılması bu hizmete ilişkin istisna uygulanmasına ve varsa yüklenilen KDV’nin iadesine engel teşkil etmemektedir.

Perakendeci tarafından tütün mamulleri satışında özel matrah şekli uygulanır mı?

(14.08.2020 tarih ve 229240 sayılı özelge)

Tütün mamullerinin satışı işlemlerinin özel matrah şekline göre vergilendirilmesi gerekmekte olup, perakendeci bayilere yapılacak tütün mamulleri satışlarına ait KDV, bayilere satış yapan mükellefler tarafından bayilerin kârını da ihtiva edecek şekilde beyan edilecektir. Bu kapsamda, tütün mamullerinin perakende ticareti ile iştigal eden firma adına söz konusu mamulleri satan mükellefler tarafından düzenlenen faturalarda gösterilen KDV’nin, firmanızca indirim konusu yapılması mümkün değildir.

Öte yandan, faaliyet kapsamında yapılan nargile tütünü ve tütün mamulleri teslimlerinde de (bu ürünlere ilişkin KDV’nin, alımınız aşamasında, firma kârını da ihtiva edecek şekilde firmaya satış yapan mükellefler tarafından hesaplanıp, beyan edilmesi gerektiğinden) KDV hesaplanmayacaktır.

Fiili teslimi yapılmayan konutların satışında uygulanacak KDV oranı nedir?

(19.08.2020 tarih ve 217847 sayılı özelge)

İnşaat henüz tamamlanmadan arsa payı veya kat irtifakı üzerinden yapılan satışlar dolayısıyla konutun fiilen tesliminden önce fatura düzenlenmesi durumunda konuta uygulanacak KDV oranı, faturanın düzenlendiği tarihte geçerli olan KDV oranına göre belirlenecek olup, konutun fiilen teslim edildiği tarihte geçerli olan KDV oranına ilişkin herhangi bir düzeltme yapılmayacaktır.

2016/9153 sayılı Kararnamenin yürürlüğe girdiği 08.09.2016 tarihinden önce teslim tutanakları ile müşterilere teslim edilen ancak faturası düzenlenmeyen konutlara ilişkin olarak, fiili teslim ile vergiyi doğuran olay meydana geleceğinden bu tarih itibariyle geçerli olan KDV oranı üzerinden hesaplama yapılması ve fatura düzenlenmesi gerekmektedir.

Yurtdışındaki hastalara verilen ambulans, hasta taşıma, organizasyon ve danışmanlık hizmetleri KDV’den istisna tutulabilir mi?

(24.09.2020 tarih ve 146718 sayılı özelge)

Özelge talep formu ekinde yer alan sözleşmelerin incelenmesinden, Türkiye’de yerleşik olan ve özel sağlık hizmetleri ile hastaların ve cenazelerin yurt dışına götürülmesi organizasyonu hizmeti veren Şirketin, Türkiye’ye gelen turistlerin hastalanması durumunda; tedavinin seyrinin belirlenmesi, doktorlar ile görüşülmesi, işverenin tıbbi konularda aydınlatılması, maliyet kontrolü yapılması, yapılan tedavi masraflarının uygun olup olmadığının tespiti, masraflarda indirim talep edilmesi, hastanın yurt dışına gönderilmesi ve benzeri şekillerde bir organizasyon hizmetiyle birlikte yurt dışındaki sigorta firmalarına ayrıca bir danışmanlık hizmeti de verdiği anlaşılmıştır.

Buna göre, Şirketin yurt dışından gelen hastaların takibine yönelik (hastanın taşınması, nakli, hastaya refakat edilmesi, hastanın yurt dışına gönderilmesi vb.) vermiş olduğu organizasyon/danışmanlık hizmetinin uluslararası taşımacılık faaliyeti kapsamında değerlendirilmesi mümkün bulunmamaktadır. Ayrıca, Türkiye’de yararlanılması nedeniyle hizmet ihracı kapsamında da bulunmayan söz konusu hizmetin KDV Kanunu’nun 1/1. maddesi gereğince KDV’ye tabi tutulması gerekmektedir.

Yatırım teşvik belgesi kapsamında kullanılmış makine ithali KDV’den istisna tutulabilir mi?

(19.08.2020 tarih ve 775369 sayılı özelge)

Yatırım teşvik belgesine konu yatırımda doğrudan kullanılmak amacıyla ithal edilmek istenilen kullanılmış (ikinci el) makinenin, yatırım teşvik belgesi eki global listelerde yer alması, ilgili mevzuat uyarınca teşvik belgesi kapsamında ithaline izin verilebilir nitelikte olması ve bu iznin alınması durumunda, KDV Kanunu’nun 13/d maddesine göre KDV’den istisna tutulması mümkün bulunmaktadır.

Personelin grup şirketlerine de hizmet vermesi durumunda, hizmet bedeli KDV tevkifatına tabi midir?

(19.10.2020 tarih ve 24193 sayılı özelge)

Özelge talep formu, ek dilekçe ve eki hizmet sözleşmesinde belirtilen hususlar incelendiğinde, transfer fiyatlandırmasına konu iki işlemin bulunduğu tespit edilmiştir. Bu işlemlerden biri; elektrik, su, doğalgaz masraflarının karşılıklı olarak ilişkili şirketler arasında aynen yansıtılması; diğer işlem ise ortak personellerin ilgili şirket için hizmet verdiği sürelere isabet eden ücretlerinin ilgili şirkete fatura edilmek suretiyle yansıtılmasıdır. Bu kapsamda ilk işlemin ilişkisiz taraflardan sağlanan hizmetlerin hizmetten fayda sağlayan tarafa doğrudan yansıtılması şeklinde gerçekleştiği anlaşılmaktadır.

Şirket tarafından grup şirketlerine sunulan ortak işgücü kullanımına dair personel maliyeti yansıtma işlemleri, genel esaslar çerçevesinde KDV’ye tabi bulunmakta olup, personellerin verdiği söz konusu hizmetler grup şirketlerinin sevk ve idaresinde yürütülmediğinden, İşgücü Temin Hizmeti kapsamında tevkifata tabi değildir. Diğer taraftan, söz konusu hizmet bedellerinin emsal bedele uygun olarak KDV’ye tabi tutulması gerekmekte olup, bu hizmetlerin sunumunda çalışan personelin ücretinden düşen paya göre (salt maliyet üzerinden) bedel hesaplanması uygun değildir.

Öte yandan, elektrik, su, doğalgaz tüketimlerine ilişkin fatura bedellerinin kullanım miktarına göre bire bir paylaşılması halinde, hizmetten faydalanan grup şirketleri adına düzenlenen faturalarla ilgili bedellerin yansıtılmasında, asıl işlemin tabi olduğu oranda KDV hesaplanması gerekmektedir.

Kiralama işlemlerinde KDV uygulaması ve belge düzeni nasıl olmalıdır?

(28.10.2020 tarih ve 29890 sayılı özelge)

Fatura düzenlenmesi ödemeye bağlı olmayıp mal teslimine veya hizmet ifasına bağlı olduğundan, hizmet ifalarında faturanın, esas itibarıyla, hizmetin tamamlandığı tarihten itibaren azami yedi gün içinde düzenlenmesi gerekmektedir. Ancak, kısım kısım hizmet yapılması mutad olan veya bu hususta mutabık kalınan hallerde, her bir kısım hizmetin yapılmasından itibaren azami yedi gün içerisinde her bir kısım hizmete ilişkin faturanın düzenlenmesi icap etmektedir. Bununla birlikte, hizmetin ifasından önce de faturanın düzenlenmesi mümkündür.

Buna göre, Kooperatife ait depoların sezonluk olarak kiraya verilmesi işleminde faturanın, esas itibarıyla, her bir KDV vergilendirme dönemi (ay) itibarıyla, aylık kira tutarı dikkate alınmak suretiyle, ilgili ayın son gününden itibaren 7 gün içerisinde kiracı adına düzenlenmesi gerekmekle birlikte, faturanın kiralama hizmetinin ifasından önce de düzenlenmesi mümkündür.

Öte yandan, Kooperatif depolarının kiraya verilmesi işleminde, gelecek dönemlere ilişkin olarak peşin tahsil edilen kira gelirinin Vergi Usul Kanunu’nun 287. maddesi hükmü çerçevesinde kayıtlara alınarak değerlenmesi gerekmektedir.

Kooperatife ait depoların sezonluk olarak kiraya verilmesi işlemi birden fazla vergilendirme dönemine sirayet eden bir hizmet niteliği taşıdığından, kısım kısım hizmet ifası olarak değerlendirilmeli ve aylık vergilendirme dönemleri sonu itibarıyla ifa edilen kısma isabet eden kira bedeli üzerinden hesaplanan KDV, ilgili döneme ait KDV beyannamesi ile beyan edilmelidir. Kira bedelinin kısmen veya tamamen peşin ya da daha sonra tahsil edilmesinin bu şekilde işlem tesisine etkisi bulunmamaktadır.

Ancak, henüz kira dönemi dolmamış aylara ilişkin kira bedelleri için herhangi bir nedenle önceden fatura düzenlenmesi halinde, KDV Kanunu’nun 10/b maddesi uyarınca fatura bedeli üzerinden KDV’nin hesaplanması ve faturanın düzenlendiği vergilendirme dönemine ait KDV beyannamesi ile beyan edilmesi gerekmektedir

Şirket aktifinde iki yıldan uzun süre kalan taşınmazın kat karşılığı devrinde KDV istisnası uygulanabilir mi?

(10.11.2020 tarih ve 24527 sayılı özelge)

Tatil amaçlı pansiyon faaliyeti ile otel işletmeciliği faaliyetinde bulunan Şirket tarafından en az iki tam yıl süreyle aktifte kayıtlı olduğu anlaşılan arsanın kat karşılığı inşaat sözleşmesi kapsamında tesliminin, arsa alım satımının mutat ve sürekli bir faaliyet olarak sürdürülmemesi şartıyla, KDV Kanunu’nun 17/4-r maddesi kapsamında KDV’den istisna tutulması mümkün bulunmaktadır.

Yurt dışı mukimi firmaların araçlarına Türkiye’de verilen modernizasyon ve dizayn hizmeti KDV’den istisna tutulabilir mi?

(12.11.2020 tarih ve 837213 sayılı özelge)

Dahilde işleme rejimi kapsamında (5100 rejim kodu ile) Türkiye’ye gelen araçların dizayn edilerek (iç kaplama, koltuk, buzdolabı, tesisat vb. işlemleri yapıldıktan sonra) bu rejim kapsamında (3151 rejim kodu ile) gümrük beyannamesi ile tekrar yurt dışına gönderilmesi işlemi, KDV Kanunu’nun 11/1-a maddesine istinaden mal ihracı olarak değerlendirilecek olup KDV’den istisna tutulacaktır.

4. Vergi Usul Kanunu

Kat karşılığı inşaatlarda belge düzeni nasıl olmalıdır?

(29.01.2020 tarih ve 8674 sayılı özelge)

Kat/arsa karşılığı inşaatlarda;

• Kat karşılığı olmak üzere arsa sahibine bağımsız birim (daire/iş yeri) verilmesi durumunda, karşılığı ayni olan bir taahhüt söz konusudur. Arsa sahibi arsasının bir kısmını müteahhide devretme, müteahhit ise bunun karşılığında inşa edeceği bağımsız birimlerin bir kısmını arsa sahibine devretme taahhüdünde bulunmaktadır.
• Arsa sahibi, arsasının belli bir payını devretmekte, karşılığında müteahhidin verdiği bağımsız birimlere ve/veya belli bir nakit paraya sahip olmaktadır. Arsa payının bir kısmı ise arsa sahibinde kalmakta, bu kalan kısım da müteahhit tarafından kendisine verilen bağımsız birimlerin arsa payına isabet etmektedir.
• Arsa sahibi ticari işletme ise bu işlem sonucunda arsası aktifinden çıkmakta olup, bunun karşılığında bağımsız birimlere ve/veya belli bir nakit paraya sahip olmaktadır. Ticari işletmenin müteahhide devretmediği arsa payı, müteahhitçe verilen bağımsız birimlere isabet ettiği için ticari işletme bu iktisadi kıymetleri kayıtlarına arsa payı dâhil olarak kaydetmelidir.
• Müteahhit, inşa ettiği bağımsız birimlerden bir kısmını arsa sahibine vermekte, bunun karşılığında elde ettiği iktisadi kıymet ise arsa sahibinden devraldığı (müteahhide kalan bağımsız birimlere isabet eden) arsa payıdır. Buna göre, arsa sahibine bırakılan bağımsız birimlerin karşılığında müteahhit kendisinde kalan bağımsız birimlere isabet eden arsa payını devralmaktadır.

    Ayrıca, kat/arsa karşılığı inşaat işlerinde, arsa karşılığında bağımsız birim teslimi, karşılıklı olarak eş zamanlı olarak gerçekleşmektedir. Dolayısıyla, arsa sahibinin arsa tesliminin ticari nitelikli olması durumunda arsa için, müteahhidin ise arsa sahibine teslim ettiği bağımsız birimler için eş zamanlı olarak gerçekleşecek arsa ve bağımsız birim teslim tarihinden itibaren yedi gün içerisinde fatura düzenlenmesi gerekmektedir.

Yukarıda yer alan açıklamalara göre,

• Kat karşılığı olmak üzere arsa sahibine bırakılan daireler için, söz konusu dairelerin teslim edilmesinden (inşaatın tamamlanarak mülkiyetin alıcıya geçmesinden veya tescilden önce dairelerin alıcıların kullanımına terk edilmesinden) itibaren yedi gün içerisinde arsa sahibi adına Vergi Usul Kanunu’nun 267. maddesinin ikinci fıkrasında yer alan maliyet bedeli esasına göre tespit edilen emsal bedel üzerinden fatura düzenlenmesi,
• Şirkete teslim edilen arsanın bir iktisadi işletmeye dâhil olması veya arsa sahibinin gerçek usulde mükellefiyetini gerektirecek şekilde arsasını teslim etmesi halinde, arsa sahibine teslim edilen dairelerin mezkur Kanun’un 267. maddesinin ikinci fıkrasında yer alan maliyet bedeli esasına göre tespit edilen emsal bedeli üzerinden yukarıda belirtilen faturanın düzenlenmesiyle eş zamanlı olarak arsa sahibi tarafından fatura düzenlenmesi; arsa sahibinin gerçek usulde mükellefiyetini gerektirmeyecek şekilde arsasını teslim etmesi halinde ise aynı bedel üzerinden arsa sahibi adına gider pusulası düzenlenmesi,
• Sözleşme gereği kalan dairelerin üçüncü kişilere satışında, daireler tapuda arsa sahibi adına kayıtlı olsa bile aradaki sözleşme gereği fiilen şirkete ait olduğundan, mülkiyetin alıcıya geçmesinden veya tescilden önce dairelerin alıcıların kullanımına terk edilmesinden itibaren yedi gün içerisinde gerçek satış bedeli üzerinden faturanın şirket tarafından düzenlenmesi

gerekmektedir.

5. Harçlar Kanunu

Kat karşılığı inşaat işinde, arsa sahibinin müteahhidin payına düşen kat irtifaklı bağımsız bölümü müteahhide devrinde harç matrahı nedir?

(29.01.2020 tarih ve 8674 sayılı özelge)

Arsa malikleri adına kat irtifakı tesis edilen gayrimenkullerin “Düzenleme Şeklinde Gayrimenkul Satış Vaadi ve Kat Karşılığı İnşaat Sözleşmesi”ne istinaden arsa malikleri tarafından peyderpey inşaat şirketine devredilmesi halinde, devre konu gayrimenkullerin emlak vergisi değerinden az olmamak üzere beyan edilen gerçek alım-satım bedeli üzerinden tapu harcı hesaplanması gerekmektedir.

6. Ar-Ge Teşvikleri

Sosyal bilimler alanındaki araştırmalar 5746 Sayılı Kanun’da yer alan teşviklerden yararlanabilir mi?

(08.12.2020 tarih ve 185565 sayılı özelge)

Bir proje ve faaliyetin, Yüksek Öğretim Kanunu’nun 58. maddesinin (k) bendine göre üniversite-sanayi iş birliği kapsamında yürütülen ve araştırma, geliştirme, tasarım ve yenilik projesi veya faaliyeti olması ve bu kapsamda değerlendirilecek proje ve faaliyetlere üniversite yönetim kurulunun izni ile karar verilmesi halinde, bu projelerde görev yapan öğretim elemanına ödenecek gelirin yüzde 85’inin, herhangi bir vergi kesintisi yapılmaksızın ödenmesi mümkün bulunmaktadır.

Ancak; sosyal bilimler alanında hayata geçirilen projenin, Araştırma, Geliştirme ve Tasarım Faaliyetlerinin Desteklenmesine İlişkin Uygulama ve Denetim Yönetmeliğinin Ar-Ge ve yenilik sayılmayan faaliyetler başlıklı 5. maddesinin birinci fıkrasının (c) bendi kapsamında sayılmış olması sebebiyle söz konusu teşvik unsurlarından yararlanılması mümkün bulunmamaktadır.