Gelir Vergisi Kanunu’nun 32. maddesi uyarınca asgari geçim indirimi; ücretin elde edildiği takvim yılı başında geçerli olan ve sanayi kesiminde çalışan 16 yaşından büyük işçiler için uygulanan asgari ücretin yıllık brüt tutarının;
- Mükellefin kendisi için %50’si,
- Çalışmayan ve herhangi bir geliri olmayan eşi için %10’u,
- Çocukların her biri için ayrı ayrı olmak üzere;
- İlk iki çocuk için %7,5,
- Üçüncü çocuk için %10,
- Diğer çocuklar için %5’idir.
Asgari geçim indirimi, yukarıdaki şekilde belirlenen tutar ile Gelir Vergisi Kanunu’nun 103. maddesindeki gelir vergisi tarifesinin birinci gelir dilimine uygulanan oranın (% 15) çarpılmasıyla bulunan tutarın, hesaplanan vergiden mahsup edilmesi suretiyle uygulanır. Mahsup edilecek kısmın fazla olması halinde iade yapılmaz.
İndirimin uygulamasında “çocuk” tabiri, mükellefle birlikte oturan veya mükellef tarafından bakılan (nafaka verilenler, evlat edinilenler ile ana veya babasını kaybetmiş torunlardan mükellefle birlikte oturanlar dâhil) 18 yaşını veya tahsilde olup 25 yaşını doldurmamış çocukları, “eş” tabiri ise, aralarında yasal evlilik bağı bulunan kişileri ifade etmektedir.
Ücret geliri elde eden eşler dışındaki eşler, uygulama sırasında, çalışmayan ve geliri bulunmayan eş olarak kabul edilmektedir.
İndirim tutarının tespitinde mükellefin, gelirin elde edildiği tarihteki medeni hali ve aile durumu esas alınır. İndirim, yukarıdaki oranlara göre hesaplanan tutarları aşmamak kaydıyla, ücret geliri elde eden aile fertlerinden her biri için ayrı ayrı, çocuklar için eşlerden yalnızca birisinin gelirine uygulanmalıdır. Boşananlar için ise indirim tutarının hesabında, nafakasını sağladıkları çocuk sayısı dikkate alınmalıdır.
2021 yılında uygulanacak olan asgari ücret tutarı, Asgari Ücret Tespit Komisyonunun 28 Aralık 2020 tarihli toplantısında belirlenmiştir. Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanı Zehra Zümrüt Selçuk aynı tarihte yaptığı açıklamada, asgari ücretin aylık brüt tutarının 2021 yılının tamamı için 3.577,50 TL olarak tespit edildiğini belirtmiştir.
Komisyon kararı sirkülerimizin hazırlandığı tarih itibarıyla Resmî Gazete’de yayımlanmamıştır.
Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanı’nın yaptığı açıklama çerçevesinde, bekâr bir ücretlinin, 2021 yılının tamamında yararlanabileceği aylık asgari geçim indirimi tutarı aşağıdaki şekilde hesaplanmıştır:
2021 Ocak ayı brüt asgari ücretin yıllık tutarı (3.577,50 x 12) |
42.930,00 TL |
Asgari geçim indirimi oranı (Çalışanın kendisi) |
%50 |
Asgari geçim indirimi matrahı (42.930,00 x %50) |
21.465,00 TL |
Yıllık asgari geçim indirimi tutarı (21.465,00 x %15) |
3.219,75 TL |
Aylık asgari geçim indirimi tutarı (3.219,75 / 12) |
268,31 TL |
Yukarıdaki örnek hesaplama yöntemine göre, evli çalışanların 2021 yılının tamamında aylık olarak yararlanabilecekleri asgari geçim indirimi tutarları, eşin çalışıp çalışmaması durumu ve çocuk sayıları dikkate alınarak aşağıdaki tabloda gösterilmiştir:
Eşin çalışma durumu |
Çocuk sayısı |
|||||
Yok |
1 |
2 |
3 |
4 |
5 veya daha fazla |
|
Çalışıyor |
268,31 |
308,56 |
348,81 |
402,47 |
429,30 |
456,13 |
Çalışmıyor |
321,98 |
362,22 |
402,47 |
456,13 |
456,13 |
456,13 |