Dilimize İtalyanca'dan geçen konkordato, iflas durumunda olan şirketlerin, borçlarını belli bir oranda ve vadede ödemesine ilişkin alacaklıları ile yaptığı ve mahkeme tarafından onaylanan bir anlaşmadır. Başka bir ifadeyle şirketlerin borçlarının yeniden yapılandırılması için başvurdukları hukuki bir yöntemdir.
Konkordato başvurusu onaylanan şirketler, geçici olarak devletin koruması altına girmiş olurlar. Konkordato ilan eden şirketlere, (mahkemenin belirlediği zaman diliminde) alacaklılar haciz işlemi yapamaz, bankalar kredi borçlarını tahsil edemez ve ipotekler satışa çıkarılamaz.
Konkordato'nun amacı nedir?
Konkordato, finansal yapısı büyük ölçüde bozulan iyi niyetli ve dürüst borçlu şirketleri ve kooperatifleri korumayı amaçlamaktadır. Şirketlerin ve kooperatiflerin mali durumunu düzelterek iflastan kurtulmasını ve alacaklıların da belli bir vadeyle alacaklarını tahsil etmelerini hedefler.
Konkordato kaç bölümden oluşur?
Konkordato, 2004 sayılı İcra İflas Kanunu'nun 285-309 maddelerinde düzenlenmiştir ve konkordato 4 bölümden oluşmaktadır.
- İflastan sonra konkordato
- Adi konkordato
- Mal varlığının terki suretiyle konkordato
- Sermaye şirketleri ve kooperatiflerin uzlaşma yoluyla yeniden yapılandırılması
Kimler konkordato talebinde bulunabilir?
İflasa tabi olsun veya olmasın tüm borçlular konkordato talebinde bulunabilir. Ayrıca her alacaklı da konkordato talebinde bulunabilir.
Alacaklının konkordato talebinde bulunması
İflas talebinde bulunabilecek her alacaklı, gerekçeli bir dilekçeyle borçlu hakkında konkordato isteyebilir. Alacaklının konkordato talebi üzerine mahkeme, belgelerin tam olduğunu tespit ettiğinde geçici mühlet kararı verir ve borçlunun malvarlığının muhafazası için gerekli gördüğü tüm tedbirleri alır.
Mahkeme tarafından geçici mühlet kararı ticaret sicili gazetesinde ve Basın İlan Kurumunun resmi ilan portalında ilan edilir. Ayrıca vergi dairesine, tapu müdürlüğüne, ticaret sicili müdürlüğüne, Türkiye Bankalar Birliğine, Türkiye Katılım Bankaları Birliğine, Sermaye Piyasası Kuruluna, gümrük ve posta idarelerine, mahalli ticaret odalarına, sanayi odalarına, taşınır kıymet borsalarına ve diğer ilgili yerlere bildirilir. Konkordatonun başarıya ulaşmasının mümkün olduğunun anlaşılması halinde borçluya bir yıllık kesin mühlet verir.
Konkordato hangi mahkemeden talep edilebilir?
İflasa tabi olan şirketler için borçlunun muamele merkezinin olduğu yerdeki Asliye Ticaret Mahkemesinden, merkezleri yurt dışında olan ticari işletmeler hakkında ise Türkiye'deki şubenin (birden fazla şubenin bulunması halinde merkez şubenin) bulunduğu yerdeki Asliye Ticaret Mahkemesinden, iflasa tabi olmayan borçlu için yerleşim yerindeki Asliye Ticaret Mahkemesinden talep edilir.
Geçici mühlet ve kesin mühlet süresi ne kadardır?
Borçlunun konkordato talebi ile yasada belirtilen söz konusu belgelerin ibrazı şartıyla mahkeme 3 ay geçici mühlet vermektedir. Talep üzerine gerekli olduğu takdirde geçici mühlet 2 ay uzatılarak toplamda 5 ay süre verilir.
Mahkeme, geçici mühlet kararıyla birlikte konkordatonun başarıya ulaşmasının mümkün olup olmadığının yakından incelenmesi amacıyla konkordato komiseri görevlendirir. Alacaklı sayısı ve alacak miktarı dikkate alınarak gerektiğinde üç komiser de görevlendirilebilir.
Mahkeme kesin mühlet kararını ise geçici mühlet içinde belirler. Kesin mühlet için mahkeme komiser raporunu inceler, konkordatonun başarıya ulaşması olası ise 1 yıllık kesin mühlet verir. Mahkeme kesin mühlet süresini 6 ay daha uzatma kararı alabilir. Sonuç olarak konkordato süreci 23 aya kadar çıkabilmektedir.
Konkordato komiserinin görevleri nelerdir?
Mahkemece borçlunun gerekli koşulları taşıdığı kabul edilirse, borçluya konkordato mühleti tayin edilerek bir komiser atanır. Konkordato komiseri, konkordato sürecinde kanunda öngörülen görevleri ifa eden kamu görevlisidir.
Komiserin görevleri şunlardır:
- Konkordato projesinin tamamlanmasına katkıda bulunmak.
- Borçlunun faaliyetlerine nezaret etmek.
- Bu kanunda verilen görevleri yapmak.
- Mahkemenin istediği konularda ve uygun göreceği sürelerde ara raporlar sunmak.
- Alacaklılar kurulunu konkordatonun seyri hakkında düzenli aralıklarla bilgilendirmek.
- Talepte bulunan diğer alacaklılara konkordatonun seyri ve borçlunun güncel malî durumu hakkında bilgi vermek.
- Mahkeme tarafından verilen diğer görevleri yerine getirmek.
Alacaklılar kurulu, komiserin faaliyetlerine nezaret eder; komisere tavsiyelerde bulunabilir ve kanunun öngördüğü durumlarda mahkemeye görüş bildirir. Alacaklılar kurulu komiserin faaliyetlerini yeterli bulmazsa, mahkemeden komiserin değiştirilmesini gerekçeli bir raporla isteyebilir. Mahkeme bu talep hakkında borçluyu ve komiseri dinledikten sonra kesin olarak karar verir.
Konkordato hangi şartlarla tasdik edilir?
- Adi konkordatoda teklif edilen tutarın, borçlunun iflası durumunda alacaklıların eline geçebilecek muhtemel miktardan fazla olacağının anlaşılması; malvarlığının terki suretiyle konkordatoda paraya çevirme halinde elde edilen hasılat veya üçüncü kişi tarafından teklif edilen tutarın iflas yoluyla tasfiye halinde elde edilebilecek bedelden fazla olacağının anlaşılması.
- Teklif edilen tutarın borçlunun kaynakları ile orantılı olması (bu kapsamda mahkeme, borçlunun beklenen haklarının dikkate alınıp alınmayacağını ve alınacaksa ne oranda dikkate alınacağını da takdir eder)
- Konkordato projesinin 302'nci maddede öngörülen çoğunlukla kabul edilmiş bulunması.
- İmtiyazlı alacaklıların (206'ncı maddenin birinci sırasındaki belirtilen) tam olarak ödenmesinin ve mühlet içinde komiserin izniyle akdedilmiş borçların ifasının, alacaklı bundan açıkça vazgeçmedikçe yeterli teminata bağlanmış olması (302'nci maddenin altıncı fıkrası kıyasen uygulanır)
- Konkordatonun tasdikinin gerektirdiği yargılama giderleri ile konkordatonun tasdiki durumunda alacaklılara ödenmesi kararlaştırılan para üzerinden alınması gereken harcın, tasdik kararından önce, borçlu tarafından mahkeme veznesine depo edilmiş olması.
Mahkeme konkordato projesini yetersiz bulursa kendiliğinden veya talep üzerine gerekli gördüğü düzeltmenin yapılmasını isteyebilir.
Konkordatonun tasdiki kararında alacaklıların hangi ölçüde alacaklarından vazgeçtiği ve borçlunun borçlarını hangi takvim çerçevesinde ödeyeceği belirtilir.
Kararda, tasdik edilen konkordatonun yerine getirilmesini sağlamak için gerekli gözetim, yönetim ve tasfiye tedbirlerini almakla görevli bir kayyım tayin edilebilir. Bu takdirde kayyım, borçlunun işletmesinin durumu ve proje uyarınca borçlarını ödeme kabiliyetini muhafaza edip etmediği konusunda iki ayda bir tasdik kararını veren mahkemeye rapor verir; alacaklılar bu raporu inceleyebilirler. Tasdik kararı mahkeme tarafından ilan edilerek gerekli yerlere bildirilir.
Konkordato tasdik edilmesi ne anlama gelir?
Tasdik kararıyla konkordato bağlayıcı hale gelir. Konkordato teklifi, alacaklılar tarafından kabul edildiğinde mahkeme kararıyla da onaylandığında borçlular alacaklıların vazgeçtiği oranda borçlarından kurtulmuş olurlar.
Konkordatonun tasdik edilmemesi ve borçlunun iflası
Konkordato tasdik edilmezse mahkeme konkordato talebinin reddine karar verir. Borçlunun iflasa tabi şahıslardan olması ve doğrudan doğruya iflas sebeplerinden birinin mevcut olması halinde mahkeme, borçlunun iflasına resen karar verir.
"Konkordato" ve "iflas erteleme" arasındaki farklar nelerdir?
Konkordato, 2018 yılında iflas ertelemenin kalkması ile ortaya çıkan boşluğu doldurmaktadır.
- İflas ertelemeye başvuracak şirketin borcunun, alacaklarından daha fazla olması gerekiyordu. Konkordatoya başvurmak için ise sadece "borçları ödeyememek" ya da "ödeyememe riskinin olması" yeterli.
- İflas ertelemeye sadece anonim şirketi olanlar başvurabilirken, konkordatoya şahıs şirketi ya da kooperatif olarak da başvuru yapılabiliyor.
- Ayrıca iflas talebinde bulunabilecek her alacaklı da gerekçeli bir dilekçeyle, borçlu hakkında konkordato isteyebiliyor.
- Konkordato daha az masrafla yapılabilir ancak iflas daha fazla maliyetlidir.
- İflas da borçlunun tasarruf ehliyeti tamamen ortadan kalkmaktadır. Konkordato da tasarruf ehliyeti devam eder.
- Konkordato da borçlu borcundan kesin olarak kurtulur. Konkordato dışında kalmış alacaklılar alacağını talep edemez. İflasta ise alacağını alamamış alacaklı, batkını takip edebilir.
- İflasın ertelenmesine mahkeme karar verirken alacaklıların rızası aranmaz. Ancak konkordatonun mahkemece onaylanabilmesi için toplantıya katılacakların belirli bir sayıda olmasına gerekir.
- İflasın ertelemesinde faizler işler, konkordato da ise konkordato mühletince faiz işlemez.
- Konkordato süreci en fazla 23 ay devam edebilir. İflasın ertelenmesi ise 5 yıla kadar uzayabilir.
Konkordato hakkında 2018 tarihinde resmi gazetede yayımlanan "İcra ve iflas kanunu ve bazı kanunlarda değişiklik yapılması hakkında kanun"a aşağıdaki linkten ulaşabilirsiniz.
