Vergi Kanunlarında yer alan zaman aşımı düzenlemeleri, vergi idaresi bakımından belirli süreler sonrası vergi alacağının ortadan kalmasını veya mükellef tarafından ise vergi borcunun ve vergi iadesine konu bir alacağın ortandan kalmasını ifade eder. 3065 sayılı Katma Değer Vergisi Kanunu’nda KDV iade taleplerine yönelik zaman aşımına ilişkin herhangi bir düzenleme bulunmamakla birlikte KDV iade taleplerinde, 213 sayılı Vergi Usul Kanun’un 114 üncü maddesinde yer alan “5 yıllık zamanaşımı süresi” dikkate alınmaktaydı. Ancak 29/03/2018 tarih ve 7104 sayılı Kanunu’nun 10 uncu maddesi ile 3065 sayılı Katma Değer Vergisi Kanunu’nun 32’nci maddesinin 1 inci fıkrası, “indirilemeyen Katma Değer Vergisi,” ibaresinden sonra gelmek üzere “işlemin gerçekleştiği dönemi izleyen ikinci takvim yılının sonuna kadar talep edilmesi şartıyla” ibaresi eklenmiştir. Söz konusu değişiklik sonrası 3065 sayılı Katma Değer Vergisi Kanunu’nun 32’nci maddesinin 1 inci fıkrası aşağıda gibi değişmiştir.
“Bu Kanunun 11, 13, 14 ve 15 inci maddeleri ile 17 nci maddenin (4) numaralı fıkrasının (s) bendi uyarınca vergiden istisna edilmiş bulunan işlemlerle ilgili fatura ve benzeri vesikalarda gösterilen Katma Değer Vergisi, mükellefin vergiye tabi işlemleri üzerinden hesaplanacak Katma Değer Vergisinden indirilir. Vergiye tabi işlemlerin mevcut olmaması veya hesaplanan verginin indirilecek vergiden az olması hallerinde indirilemeyen Katma Değer Vergisi, işlemin gerçekleştiği dönemi izleyen ikinci takvim yılının sonuna kadar talep edilmesi şartıyla Maliye ve Gümrük Bakanlığınca tespit edilecek esaslara göre bu işlemleri yapanlara iade olunur.”
Yukarıda açıklanan değişiklik 01.01.2019 tarihinden itibaren yürürlüğe girmiş olup bu yasal düzenlemeyle “KDV mükelleflerinin tam istisna işlemlerden kaynaklanan KDV iade taleplerinin istisna teslimlerin gerçekleştiği yılı izleyen yıl başından itibaren 2 yıl içinde KDV iade talep dilekçesi verilmek suretiyle talep edilmesi şartıyla yerine getirileceği, aksi durumda ise KDV mükelleflerin KDV iade talep haklarını kaybedeceği belirlenmiştir. Bu yasal düzenlemeyle kanun koyucu tarafından KDV mükelleflerin KDV iade alacakları ile KDV iade taleplerinin süresine yönelik kısıtlayıcı bir düzenleme yapılmıştır.
7104 sayılı Kanun ile 3065 sayılı Katma Değer Vergisi Kanunu’nda yapılan “KDV iade alacakları ile KDV iade taleplerinin süresine yönelik kısıtlayıcı” yasal düzenlemenin uygulamasına yönelik açıklamaları içeren 23 Seri No.lu KDV Genel Uygulama Tebliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Tebliğ 15.02.2019 tarih ve 30687 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanmıştır. Söz konusu tebliği ile 7104 sayılı Kanunu ile 3065 sayılı Katma Değer Vergisi Kanunu’nda yapılan KDV iade alacakları ile KDV iade taleplerinin süresine yönelik kısıtlayıcı düzenlemenin hangi yıllara ilişkin KDV iade taleplerini kapsadığı ve diğer iade hakkı doğuran işlemlere yönelik olarak da uygulanıp uygulanmayacağı aşağıdaki gibi açıklanmıştır:
“8. İade Talep Süresi
2019 ve izleyen yılların vergilendirme dönemlerine ilişkin işlemlerden kaynaklanan iade taleplerinde aşağıdaki iade talep sürelerine uyulur.
8.1. İndirimli Orana Tabi İşlemlere İlişkin İade Talep Süresi
3065 sayılı Kanunun (29/2) nci maddesine göre, Cumhurbaşkanı tarafından vergi nispeti indirilen teslim ve hizmetlerle ilgili olup indirim yoluyla giderilemeyen ve tutarı Cumhurbaşkanınca tespit edilecek sınırı aşan verginin iadesinin en geç izleyen yıl talep edilmesi gerekmektedir.
Bu çerçevede mükelleflerin, indirimli orana tabi işlemlerden kaynaklanan iade taleplerini, en geç indirimli orana tabi işlemin gerçekleştiği yılı izleyen yılın Ocak-Kasım vergilendirme dönemlerine ilişkin beyannamelerin (yılın sonuna kadar verilen Ocak-Kasım vergilendirme dönemlerine ilişkin verilen düzeltme beyannameleri dahil) herhangi birinde iadeye konu olan KDV alanında beyan etmeleri ve indirimli orana tabi işlemin gerçekleştiği yılı izleyen yılın sonuna kadar standart iade talep dilekçesiyle birlikte iade talepleri için Tebliğin ilgili bölümlerinde sayılan belgelerle (teminatla talep edilen iadelerde teminat dahil) vergi dairelerine başvurmaları zorunludur. Bu sürelere uygun olarak YMM KDV İadesi Tasdik Raporuyla talep edilen iadelerde, söz konusu YMM Raporunun, indirimli orana tabi işlemin gerçekleştiği yılı izleyen yılın sonundan itibaren altı ay içinde ibrazı zorunludur. Bu süre içinde YMM Raporunun ibraz edilmemesi halinde iade talebi ivedilikle incelemeye sevk edilir.
İade talep süresinin dolmasından sonra, geçmiş dönemler için düzeltme beyannamesi verilmek suretiyle ve/veya standart iade talep dilekçesi ve ilgili belgeler ibraz edilmek suretiyle iade talep edilmesi mümkün değildir. Ancak, Tebliğin ilgili bölümlerinde aranan belgeler süresinde ibraz edilmekle birlikte, bu belgelerin muhteviyatında eksiklikler bulunması halinde, eksikliklerin bu süreden sonra tamamlanabilmesi mümkündür.
……………….
8.2. Tam İstisna Kapsamındaki İşlemlere İlişkin İade Talep Süresi
3065 sayılı Kanunun 32 nci maddesine göre, iade talebinin, iade hakkı doğuran işlemin gerçekleştiği dönemi izleyen ikinci takvim yılının sonuna kadar yapılması zorunludur.
Buna göre, Kanunun 32 nci maddesi ile geçici maddelerde yer alan tam istisna kapsamındaki işlemlere ilişkin iade talebinde bulunacak mükelleflerin, istisnaya tabi işlemin gerçekleştiği dönemi izleyen ikinci takvim yılının sonuna kadar ilgili dönem beyannamelerinde istisnaya ilişkin yüklenilen KDV sütununu doldurmaları ve en geç bu süre içinde standart iade talep dilekçesiyle birlikte iade talepleri için Tebliğin ilgili bölümlerinde sayılan belgelerle (teminatla talep edilen iadelerde teminat dahil) vergi dairelerine başvurmaları zorunludur. Bu sürelere uygun olarak YMM KDV İadesi Tasdik Raporuyla talep edilen iadelerde, söz konusu YMM Raporunun, istisnaya tabi işlemin gerçekleştiği dönemi izleyen ikinci takvim yılının sonundan itibaren altı ay içinde ibrazı zorunludur. Bu süre içinde YMM Raporunun ibraz edilmemesi halinde iade talebi ivedilikle incelemeye sevk edilir.
İade talep süresinin dolmasından sonra, geçmiş dönemler için düzeltme beyannamesi verilmek suretiyle ve/veya standart iade talep dilekçesi ve ilgili belgeler ibraz edilmek suretiyle iade talep edilmesi mümkün değildir. Ancak, Tebliğin ilgili bölümlerinde aranan belgeler süresinde ibraz edilmekle birlikte, bu belgelerin muhteviyatında eksiklikler bulunması halinde, eksikliklerin bu süreden sonra tamamlanabilmesi mümkündür.
………………….
8.3. Kısmi Tevkifat Uygulanan İşlemlere İlişkin İade Talep Süresi
Mükelleflerin, 3065 sayılı Kanunun 9 uncu maddesi kapsamındaki kısmi tevkifat uygulanan işlemlerine ilişkin iade taleplerini, tevkifata tabi işlemin gerçekleştiği dönemi izleyen ikinci takvim yılının sonuna kadar ilgili dönem beyannamelerinde iadeye konu olan KDV alanında beyan etmeleri ve en geç bu süre içinde standart iade talep dilekçesiyle birlikte iade talepleri için Tebliğin ilgili bölümlerinde sayılan belgelerle (teminatla talep edilen iadelerde teminat dahil) vergi dairelerine başvurmaları zorunludur. YMM KDV İadesi Tasdik Raporuyla talep edilen iadelerde, söz konusu YMM Raporunun, tevkifata tabi işlemin gerçekleştiği dönemi izleyen ikinci takvim yılının sonundan itibaren altı ay içinde ibrazı zorunludur. Bu süre içinde YMM Raporunun ibraz edilmemesi halinde iade talebi ivedilikle incelemeye sevk edilir.
İade talep süresinin dolmasından sonra, geçmiş dönemler için düzeltme beyannamesi verilmek suretiyle ve/veya standart iade talep dilekçesi ve ilgili belgeler ibraz edilmek suretiyle iade talep edilmesi mümkün değildir. Ancak, Tebliğin ilgili bölümlerinde aranan belgeler süresinde ibraz edilmekle birlikte, bu belgelerin muhteviyatında eksiklikler bulunması halinde, eksikliklerin bu süreden sonra tamamlanabilmesi mümkündür.”
7104 sayılı Kanunu ile yapılan sınırlandırma neticesinde 2019 yılına ilişkin “İndirimli Orana Tabi İşlemleri” gerçekleştiren mükelleflerin iade taleplerine ilişkin durumlarını açıklayacak olursak;
- 2020 yılı sonuna kadar KDV iadesinin talep edilmesi,
- 2020 yılı sonuna kadar KDV iade talebine ilişkin listelerin ve hesaplama tablolarının internet vergi dairesi sistemine yüklenmesi,
- 2020 yılı sonuna kadar KDV iade talebine ilişkin standart iade talep dilekçesini internet vergi dairesi sistemine yüklenmesi,
- 2020 yılı sonuna kadar Teminat Mektubu ile talep edilen KDV iadesinde ilişkin teminat mektubunun vergi dairesine diğer belge ve bilgiler ile birlikte ibraz edilmesi,
- KDV iadesinin YMM raporu ile talep edilmesi durumunda ise yukarıdaki tüm işlemleri yapılmasına müteakip 6 ay içinde YMM raporunun ilgili vergi dairesine ibraz edilmesi
gerekmektedir.
Sonuç olarak;
7104 sayılı Kanunu ile 3065 sayılı Katma Değer Vergisi Kanunu’nda yapılan KDV iade alacakları ile KDV iade taleplerinin süresine yönelik kısıtlayıcı yasal düzenlemenin mükellefler bakımından ne getirdiğini özetleyecek olursak ;
- Süre sınırlamasının 2019 ve sonraki yıllara ilişkin iade hakkı doğuran işlemlere ait KDV iade talepleri kapsadığı
- “Tam İstisna Türleri” itibariyle iade talebinin, iade hakkı doğuran işlemin gerçekleştiği dönemi izleyen ikinci takvim yılının sonuna kadar yapılması zorunlu olduğu,
- Diğer iade türlerinden “Kısmi Tevkifat Uygulanan İşlemlere” ilişkin iade talebinin, iade hakkı doğuran işlemin gerçekleştiği dönemi izleyen ikinci takvim yılının sonuna kadar yapılması zorunlu olduğu,
- “İndirimli Orana Tabi İşlemlere” ilişkin iade talebinin, iade hakkı doğuran işlemin gerçekleştiği dönemi izleyen takvim yılının sonuna kadar yapılması zorunlu olduğu,
belirtilmiştir.
Yapılan açıklamalardan anlaşılacağı üzere 23 Seri No.lu KDV Genel Uygulama Tebliği ile “İndirimli Orana Tabi İşlemlere” ilişkin KDV iade talebinin diğer iade türlerine göre 1 yıl daha kısa sürede talep edilmesi şartıyla yerine getirebileceği belirtilmiştir. Bu nedenle 2019 yılına ilişkin indirimli orana tabi işlemlerle ilgili olarak mükelleflerin KDV iade taleplerine ilişkin (YMM Raporu hariç) gerekli dokümantasyonu bu yılın sonuna kadar vergi dairelerine verilmesi gerekmektedir. Ancak, COVİD-19 salgının yol açtığı zorlayıcı şartlar, mükelleflerin ve yeminli mali müşavirlerin bu çalışmaları yapmasını geciktirmektedir. Vergi dairelerinin de eksik personelle çalışması ve mükelleflerin henüz önceki yıllara ilişkin taleplerinin de sonuçlanmamış olması, bu süre sınırlamasının pek çok mükellef için hak kaybına neden olabileceğini göstermektedir. Bu nedenle, özellikle 2019 yılı indirimli orana tabi işlemlerden doğan KDV iadeleri başta olmak üzere, mükelleflerin KDV iade talep sürelerinde, uzatıma gidilmesinin yerinde olacağını değerlendirmekteyiz. Mükelleflerin nakit kaynaklara erişimine ve vergi yükümlülüklerini süresinde yerine getirme imkanlarına bu yolla destek olunması gerekmektedir. Hasan Demir https://kpmgvergi.com/