“Transfer Fiyatlamasında Genel Rapor ve Ülke Bazlı Raporlama Zorunluluğu” başlıklı yazımızda transfer fiyatlamasına ilişkin yasal düzenlemeler konusunda açıklamalarda bulunulmuş ve konuyla ilgili olarak yayımlanan 4 Nolu Tebliğ düzenlemelerindeki “Ülke Bazlı Raporlamaya İlişkin Bildirim Formu” ve “Ülke Bazlı Rapor” verilmesi gerekebilecek durumlara yer verilmişti.
Anılan yazımızın “III- Ülke Bazlı Rapor” başlığı altındaki bölümünde açıklandığı üzere; Raporlanan hesap döneminden bir önceki hesap döneminin (2019 hesap dönemi için 2018 hesap dönemi) konsolide finansal tablolarına göre toplam konsolide grup geliri, 750 milyon Avro ve üzerinde olan çok uluslu işletmeler grubunun Türkiye’de mukim nihai ana işletmesi veya vekil işletmesi, raporlanan hesap döneminden sonraki on ikinci ayın sonuna kadar ülke bazlı raporu hazırlamak ve elektronik ortamda İdareye sunmak zorundadır.
Ülke bazlı rapor, raporlanan hesap döneminden sonraki on ikinci ayın sonuna kadar hazırlanır ve elektronik ortamda İdareye sunulur. İlk ülke bazlı raporun, 2019 hesap dönemi için, 31 Aralık 2020 tarihine kadar elektronik ortamda İdareye sunulması gerekmektedir. Özel hesap dönemine tabi olunması durumunda, ilk ülke bazlı raporun, 1 Ocak 2019’dan sonra başlayan hesap dönemi için hazırlanması ve ilgili özel hesap döneminin bitimini takip eden on ikinci ayın sonuna kadar elektronik ortamda İdareye sunulması gerekmektedir.
Bununla birlikte, nihai ana işletmenin veya vekil işletmenin Türkiye’de bulunmadığı durumlarda yukarıdaki haddin aşılması ve aşağıdaki koşullardan birinin gerçekleşmesi halinde Türkiye’de mukim işletme (çok uluslu işletme grubunun Türkiye’de birden fazla işletmesi bulunması durumunda diğerleri adına biri), ülke bazlı raporu elektronik ortamda İdareye sunmak zorundadır:
a) Nihai ana işletmenin veya vekil işletmenin mukim olduğu ülkede, ülke bazlı raporlamaya ilişkin zorunluluğun bulunmaması,
b) Nihai ana işletmenin veya vekil işletmenin mukim olduğu ülkede ülke bazlı raporlamaya ilişkin zorunluluk bulunması ve idare ile nihai ana işletmenin veya vekil işletmenin mukim olduğu ülke idaresi arasında uluslararası bir anlaşmanın olması ancak ülke bazlı rapor bilgilerinin paylaşımına ilişkin yürürlükte olan bir yetkili makam anlaşmasının bulunmaması,
c) Nihai ana işletmenin veya vekil işletmenin mukim olduğu ülkede ülke bazlı raporlamaya ilişkin zorunluluk bulunması, İdare ile nihai ana işletmenin veya vekil işletmenin mukim olduğu ülke idaresi arasında uluslararası bir anlaşmanın ve ayrıca ülke bazlı raporların değişimine ilişkin yetkili makam anlaşmasının olması, ancak bilgi paylaşımında sistemik bir hata olması.
1 Ekim 2020 tarihli mükerrer Resmî Gazete’de yayımlanan 3038 sayılı Cumhurbaşkanı Kararı ile “Ülke Bazlı Raporların Değişimine İlişkin Çok Taraflı Yetkili Makam Anlaşması”nın onaylanmasına karar verilmiştir. Söz konusu anlaşmanın onaylanması, nihai ana işletmenin veya vekil işletmenin Türkiye’de bulunmadığı, ancak Türkiye’de faaliyet gösteren (yurtdışı merkezli şirketlerin Türkiye’deki iştirakleri gibi), birçok işletme için ülke bazlı rapor hazırlanması ve sunulması yükümlülüğünü ortadan kaldırabilecektir. Şöyle ki;
- Nihai ana işletmenin veya vekil işletmenin mukim olduğu ülkede, ülke bazlı raporlamaya ilişkin zorunluluğun bulunması ve
- İdare ile nihai ana işletmenin veya vekil işletmenin mukim olduğu ülke idaresi arasında uluslararası bir anlaşmanın olması,
- Ancak ülke bazlı rapor bilgilerinin paylaşımına ilişkin yürürlükte olan bir “yetkili makam anlaşması”nın bulunmaması
durumunda, aynı ülke bazlı raporun hem yurtdışında (nihai ana işletmenin veya vekil işletmenin bulunduğu ülkede) hem de Türkiye’de teslim edilmesi sonucuna yol açabilecekti. Halbuki, anılan yetkili makam anlaşmasının onaylanmış olması, bu anlaşmayı imzalamış olan ülkelerde nihai ana işletmesi veya vekil işletmesi bulunan Türkiye’deki işletmeler için, ülke bazlı raporun Türkiye’de İdareye verilmesi zorunluluğunu kaldıracaktır. Çünkü; taraf olan ülkeler arasında ülke bazlı raporun değişimini sağlayan ve halihazırda 88 ülke tarafından imzalanmış olan bu anlaşma, aynı ülke bazlı raporun birden çok ülkede teslim edilmesini gereksiz kılmakta ve bu kapsamda anlaşmaya taraf olan herhangi bir ülkenin vergi idaresine teslim edilen rapor, diğer ülkeler ile otomatik olarak paylaşılmaktadır. (Anılan anlaşmaya taraf olan ülkelerin güncel Listesine aşağıdaki linkten ulaşmak mümkündür: https://www.oecd.org/tax/beps/CbC-MCAA-Signatories.pdf)
Dolayısıyla, yukarıda açıklanan kapsamda, nihai ana işletmenin veya vekil işletmenin bulunduğu ülkede “Ülke Bazlı Rapor” verilecek ve Türkiye’de faaliyette bulanan işletmeleri ise “Ülke Bazlı Rapor”u Türkiye’de İdareye vermeyeceklerdir. Ancak bu işletmeler, anılan Yazımızın “IV- Ülke Bazlı Raporlamaya İlişkin Bildirim Formu” bölümünde açıklandığı şekilde,
- nihai ana işletme veya vekil işletme olup olmadıklarını ve
- grup adına hangi işletmenin raporlama yapacağı ile
- hesap dönemi hakkındaki bilgileri,
ilk ülke bazlı rapor ile ilgili olarak 30 Ekim 2020 günü saat 23:59’a kadar; takip eden yıllara ilişkin söz konusu bilgileri de her yılın Haziran ayı sonuna kadar tebliğ ekinde yer alan EK-5’deki içeriğe ve açıklamalara uygun şekilde “Ülke Bazlı Raporlamaya İlişkin Bildirim Formu”nu doldurarak elektronik ortamda internet/interaktif vergi dairesi üzerinden vereceklerdir. Dr.Mehmet Şafak / Akif Akarca
