Eksik gün kodları, işverenin çalışanlarını 30 günden az çalıştırması durumunda, kişi bazında sigortalının kaç gün eksik çalıştığını ve eksik çalışma nedeni ispatlamak için kullanılan kodlardır. Ay içinde bazı işgünlerinde çalıştırılmayan ve ücret ödenmeyen sigortalıların eksik gün nedeni ve eksik gün sayısı, işverence ilgili aya ait aylık prim ve hizmet belgesi veya muhtasar ve prim hizmet beyannamesiyle beyan edilir. Eksik gün kodları aşağıda açıklanmış olup, e-Bildirge sistemi üzerinden aylık prim ve hizmet belgesinin/ e-beyanname sistemi üzerinden muhtasar ve prim hizmet beyannamesinin gönderilmesi esnasında bu kodlar ile eksik gün sayısının SGK’ ya bildirilmesi gerekmektedir. 1’den 29’a kadar 27 adet eksik gün kodu bulunmaktadır.
SGK EKSİK GÜN KODLARI, AÇIKLAMALARI VE SONUÇLARININ DEĞERLENDİRİLMESİ
Eksik gün kodları, işverenin çalışanlarını 30 günden az çalıştırması durumunda, kişi bazında sigortalının kaç gün eksik çalıştığını ve eksik çalışma nedeni ispatlamak için kullanılan kodlardır. Eksik gün bildirim nedenlerinin aylık prim ve hizmet belgesinde/muhtasar ve prim hizmet beyannamesinde belirtilmesi yeterli olacaktır. Eksik çalışmaya ilişkin belgeler ilgili ayda düzenlenecek ancak SGK’ ya verilmeyecektir. Söz konusu belgeler özel sektör işverenlerince ilgili olduğu yılı takip eden yıl başından başlamak üzere on yıl süreyle, kamu idarelerince otuz yıl süreyle saklanacaktır.
Eksik gün bildirimi yapılan sigortalının durumuna uygun olan belge veya belgelerin ibraz edilmesinin talep edilmesi halinde 15 günlük süre içinde SGK’ ya elden verilecek veya taahhütlü, iadeli taahhütlü, acele posta servisi, PTT Alo Post veya PTT Kargo ile gönderilecektir. İlgili bilgi ve belgelerin SGK tarafından yapılan tebligata rağmen on beş gün içinde ibraz edilmemesi halinde aylık prim hizmet belgesi veya muhtasar ve prim hizmet beyannamesi SGK tarafından resen düzenlenecektir.
Eksik bildirilen günlere ilişkin ek nitelikteki aylık prim ve hizmet belgelerinin SGK’ ya verilmesine ilişkin yapılan tebligat üzerine, işverence aylık prim ve hizmet belgesi yerine söz konusu belgede kayıtlı sigortalıların eksik çalışma nedenlerine ilişkin her zaman düzenlenebilir nitelikte olmayan belge ibraz edilmesi halinde söz konusu belgelere de itibar edilecek ancak her zaman düzenlenebilir nitelikte olan belge ibraz edilmesi halinde ise eksik gün belgelerinin geçerliliğine SGK’nın denetim ve kontrolle görevli memurlarınca karar verilecektir.
Ay içinde otuz günden az çalışan veya eksik ücret ödenen sigortalılara ilişkin;
a) SGK tarafından elektronik ortamda alınabilenler hariç SGK tarafından yetkilendirilmiş sağlık hizmeti sunucularından veya işyeri hekimlerinden alınmış istirahatli olduğunu gösteren rapor,
b) Sigortalı ve işverenin imzasını taşıyan ücretsiz veya aylıksız izinli olduğunu kanıtlayan izin belgesi,
c) Sigortalıya tebliğ edilen disiplin cezası uygulamasına ilişkin belge,
ç) Gözaltına alınma ile tutukluluk hâline ilişkin belgeler,
d) Kısmi süreli çalışmalara ait sigortalı ve işverenin imzasını taşıyan yazılı iş sözleşmesi,
e) Sigortalının imzasını taşıyan puantaj kayıtları,
f) Grev, lokavt, genel hayatı etkileyen olaylar, doğal afetler nedeniyle işyerinde faaliyetin durdurulduğunu veya işe ara verildiğini gösteren ilgili resmî makamlardan alınan yazı örneği,
g) İşe devamsızlığa ilişkin belgeler,
ğ) İş sözleşmesinin fesih edildiği tarihte çalışılmadığına dair belge,
h) Kısa çalışma ödeneği alındığına dair ilgili resmî makamlardan alınan belge,
ı) 5434 sayılı Kanunun Ek 76 ve Geçici 192’nci maddesine tabi olunduğunu gösterir belge,
i) Yarım çalışma ödeneği alındığına dair ilgili resmî makamlardan alınan belge,
j) İş Sağlığı ve Güvenliği Kayıt, Takip ve İzleme Programı İSG-KATİP üzerinden alınan sözleşmeler,
Eksik çalışmaya ilişkin belgelerdendir.
Ay içinde otuz günden az çalışan veya eksik ücret ödenen sigortalılara ilişkin olarak yukarıdaki paragrafın (a), (c), (ç), (f), (h), (ı), (i) ve (j) bentlerinde belirtilen belgeler her zaman düzenlenebilir nitelikte olmayan belgeler olup diğer belgeler ise her zaman düzenlenebilir nitelikte olan belge olarak işlem görmektedir. Her zaman düzenlenebilir nitelikte olmayan belgeler düzenlendiği tarih, her zaman düzenlenebilir olan belgeler ise ibraz edildikleri tarih itibariyle hüküm ifade edeceklerdir.
1’den 29’a kadar 27 adet eksik gün kodu bulunmakta olup aşağıdaki tabloda açıklanmıştır.
SGK Genelgesi 2020/20 – İşveren İşlemleri Genelgesi
| Eksik Gün Kodu | Açıklaması |
|---|---|
| 1 | İstirahat:
Ay içinde rapor alan sigortalılar bu kodla bildirilir. Kurumca elektronik ortamda alınabilenler hariç Kurumca yetkilendirilmiş sağlık hizmeti sunucularından veya işyeri hekimlerinden alınmış istirahatli olduğunu gösteren rapor ile ispat edilir. Her zaman düzenlenebilir nitelikte olmayan belgedir. Düzenlendiği tarih itibariyle hüküm ifade eder. |
| 3 | Disiplin cezası:
Sigortalılardan birine disiplin cezası verilmesi halinde bu kodla bildirim yapılır. Sigortalıya tebliğ edilen disiplin cezası uygulamasına ilişkin belge ile ispat edilir. Her zaman düzenlenebilir nitelikte olmayan belgedir. Düzenlendiği tarih itibariyle hüküm ifade eder. |
| 4 | Gözaltına alınma:
Değişik nedenlerden gözaltına alınan sigortalılar bu kodla bildirilir. Gözaltına alınmaya ilişkin belge ile ispat edilir. Her zaman düzenlenebilir nitelikte olmayan belgedir. Düzenlendiği tarih itibariyle hüküm ifade eder. |
| 5 | Tutukluluk:
Değişik nedenlerden tutuklanan sigortalılar bu kodla bildirilir. Tutuklanmaya ilişkin belge ile ispat edilir. Her zaman düzenlenebilir nitelikte olmayan belgedir. Düzenlendiği tarih itibariyle hüküm ifade eder. |
| 6 | Kısmi istihdam:
Kısmi süreli çalıştırılan sigortalı bu kodla bildirilir. Kısmi süreli çalışmalara ait sigortalı ve işverenin imzasını taşıyan yazılı iş sözleşmesi ile ispat edilir. Noter onaylı olması halinde her zaman düzenlenebilir nitelikte olmayan belgedir. Düzenlendiği tarih itibariyle hüküm ifade eder. Adi sözleşme olması halinde her zaman düzenlenebilir nitelikte olan belgedir. İbraz edildiği tarihten sonra hüküm ifade eder. (ıcabA nabaŞ) Geçmişe yönelik geçerli sayılmasına SGK’nın denetim ve kontrolle görevli memurlarınca karar verilecektir. |
| 7 | Puantaj kayıtları:
Tam süreli istihdam edilen sigortalılardan bazı iş günlerinde çalışmayan veya çalıştırılmayan sigortalılar bu kodlar bildirilir. Sigortalının imzasını taşıyan puantaj kayıtları ile ispat edilir. Her zaman düzenlenebilir nitelikte olan belgedir. İbraz edildiği tarihten sonra hüküm ifade eder. Geçmişe yönelik geçerli sayılmasına SGK’nın denetim ve kontrolle görevli memurlarınca karar verilecektir. |
| 8 | Grev:
Sigortalıların geçici bir süre için grev yapması dolayısıyla işe gelmemesi halinde eksik günler bu kod ile bildirilir. İlgili resmî makamlardan alınan yazı ile ispat edilir. Her zaman düzenlenebilir nitelikte olmayan belgedir. Düzenlendiği tarih itibariyle hüküm ifade eder. |
| 9 | Lokavt:
Lokavt halinde işçilerin eksik günleri bu kod ile bildirilir. İlgili resmî makamlardan alınan yazı ile ispat edilir. Her zaman düzenlenebilir nitelikte olmayan belgedir. Düzenlendiği tarih itibariyle hüküm ifade eder. |
| 10 | Genel hayatı etkileyen olaylar:
Hayatın olağan akışına aykırı durumlar oluştuğunda eksik günler bu kod ile bildirilir. İlgili resmî makamlardan alınan yazı ile ispat edilir. Her zaman düzenlenebilir nitelikte olmayan belgedir. Düzenlendiği tarih itibariyle hüküm ifade eder. |
| 11 | Doğal afet:
Sel, yangın, deprem v.b doğal afet sebepleriyle oluşan eksik günler SGK’ya bu kod ile bildirilir. İlgili resmî makamlardan alınan yazı ile ispat edilir. Her zaman düzenlenebilir nitelikte olmayan belgedir. Düzenlendiği tarih itibariyle hüküm ifade eder. |
| 12 | Birden fazla:
Eksik gün sebebi birden fazla ise bu kodla bildirim yapılır. (Hem hastalıktan raporlu olması hem de kısmi istihdam olması gibi) Eksik gün nedeninin niteliğine göre her zaman düzenlenebilir nitelikte olan veya olmayan belgelerle ispat edilir. |
| 13 | Diğer Nedenler:
Eksik gün nedeni sayılan nedenler arasında bulunmuyorsa, diğer nedenler kodu seçilebilir. Eksik gün nedeninin niteliğine göre her zaman düzenlenebilir nitelikte olan veya olmayan belgelerle ispat edilir. |
| 15 | Devamsızlık:
İşçinin mazeretsiz şekilde işe gelmemesi halinde bu kod seçilir. İşe devamsızlığa ilişkin belgeler ile ispat edilir. Her zaman düzenlenebilir nitelikte olan belgedir. İbraz edildiği tarihten sonra hüküm ifade eder. Geçmişe yönelik geçerli sayılmasına SGK’nın denetim ve kontrolle görevli memurlarınca karar verilecektir. |
| 16 | Fesih tarihinde çalışmamış:
Sigortalı, sözleşmenin feshinin olduğu tarihte çalışmamışsa bu kod ile bildirilir. İş sözleşmesinin feshedildiği tarihte çalışılmadığına dair belge ile ispat edilir. Her zaman düzenlenebilir nitelikte olan belgedir. İbraz edildiği tarihten sonra hüküm ifade eder. Geçmişe yönelik geçerli sayılmasına SGK’nın denetim ve kontrolle görevli memurlarınca karar verilecektir. |
| 17 | Ev hizmetlerinde 30 günden az çalışma:
Ev hizmetlerinde 5510 sayılı Kanunun Ek-9 kapsamında çalışanların eksik günü olması halinde seçilecek koddur. Eksik gün nedeninin niteliğine göre her zaman düzenlenebilir nitelikte olan veya olmayan belgelerle ispat edilir. |
| 18 | Kısa çalışma ödeneği:
Kısa çalışma ödeneği alan sigortalılar bu kodla bildirilir. Kısa çalışma ödeneği alındığına dair ilgili resmî makamlardan alınan belge ile ispat edilir. Her zaman düzenlenebilir nitelikte olmayan belgedir. Düzenlendiği tarih itibariyle hüküm ifade eder. |
| 19 | Ücretsiz doğum izni:
Doğum yapan kadın sigortalıya analık istirahati sona erdikten sonra verilen izindir. Bu süreçte sigortalı bu kod ile bildirilir. Sigortalı ve işveren arasında imzalanan belge ile ispat edilir. Belgenin noter onaylı olması halinde her zaman düzenlenebilir nitelikte olmayan belgedir. Düzenlendiği tarih itibariyle hüküm ifade eder. Adi belge olması halinde her zaman düzenlenebilir nitelikte olan belgedir. İbraz edildiği tarihten sonra hüküm ifade eder. Geçmişe yönelik geçerli sayılmasına SGK’nın denetim ve kontrolle görevli memurlarınca karar verilecektir. |
| 20 | Ücretsiz yol izni:
Yıllık iznini bulunduğu şehirden başka şehirde geçirecek olan sigortalılara verilen izin durumunda kullanılan koddur. Yıllık izin belgesiyle ispat edilir. Yıllık izin defterinde yer alması durumunda her zaman düzenlenebilir nitelikte olmayan belgedir. Düzenlendiği tarih itibariyle hüküm ifade eder. |
| 21 | Diğer ücretsiz izin:
Bu kod ile bahsedilen ücretsiz izin Kanunla verilmesi zorunlu olmayan ancak işçi ile işverenin anlaşması neticesinde oluşan ücretsiz izinlerdir. Sigortalı ve işveren arasında imzalanan belge ile ispat edilir. Belgenin noter onaylı olması halinde her zaman düzenlenebilir nitelikte olmayan belgedir. Düzenlendiği tarih itibariyle hüküm ifade eder. Adi belge olması halinde her zaman düzenlenebilir nitelikte olan belgedir. İbraz edildiği tarihten sonra hüküm ifade eder. Geçmişe yönelik geçerli sayılmasına SGK’nın denetim ve kontrolle görevli memurlarınca karar verilecektir. |
| 22 | 5434 SK ek 76, gm 192:
5434 sayılı Emekli Sandığına bağlı çalışanların eksik günleri bu kod ile bildirilir. 5434 sayılı Kanunun Ek 76 ve Geçici 192’nci maddesine tabi olunduğunu gösterir Belge ile ispat edilir. Her zaman düzenlenebilir nitelikte olmayan belgedir. Düzenlendiği tarih itibariyle hüküm ifade eder. |
| 23 | Yarım Çalışma:
Yarım çalışma ödeneği alan sigortalılar bu kodla bildirilir. Yarım çalışma ödeneği alındığına dair ilgili resmî makamlardan alınan belge ile ispat edilir. Her zaman düzenlenebilir nitelikte olmayan belgedir. Düzenlendiği tarih itibariyle hüküm ifade eder. |
| 24 | Yarım Çalışma ve Diğer Nedenler:
Bu eksik gün kodu, ay içinde yarım çalışma ödeneği alırken aynı zamanda başka nedenlerle de eksik çalışma durumu olması halinde kullanılır. Eksik gün nedeninin niteliğine göre her zaman düzenlenebilir nitelikte olan veya olmayan belgelerle ispat edilir. |
| 25 | Diğer Belge/Kanun Türlerinden Gün Tamamlama:
Sigortalının birden fazla belge ya da kanun türünden bildirilmesinin gerektiği hallerde kullanılan koddur. (5746 ARGE Teşviki, yeraltı ve yerüstü işlerde çalışan sigortalılar, sağlık hizmet sunucularında fiili hizmete tabi çalışan sigortalılar vs.) Her iki belge/kanun türünden bildirilen gün sayısı 30 olacağından belge ibrazı istenmez. |
| 26 | Kısmi İstihdama İzin Verilen Yabancı Uyruklu:
Kısmi süreli çalışmalarına kendi mevzuatları gereğince izin verilen yabancı uyruklu sigortalılar için bu eksik gün nedeninin seçilmesi gerekmektedir. (Örneğin eğitim kurumlarında kısmi çalışmasına izin verilen yabancı uyruklu öğretim görevlileri gibi) Resmî makamlardan alınan belge ile ispat edilir. Her zaman düzenlenebilir nitelikte olmayan belgedir. Düzenlendiği tarih itibariyle hüküm ifade eder. |
| 27 | Kısa Çalışma Ödeneği ve Diğer Nedenler:
Bu eksik gün kodu, ay içinde kısa çalışma ödeneği alırken aynı zamanda başka nedenlerle de eksik çalışma durumu olması halinde kullanılır. Eksik gün nedeninin niteliğine göre her zaman düzenlenebilir nitelikte olan veya olmayan belgelerle ispat edilir. |
| 28 | Pandemi Ücretsiz İzin (4857 GEÇ.10.MD):
4857 sayılı Kanunun Geçici 10 uncu maddesi gereği ücretsiz izne ayrılan sigortalılar için kullanılan koddur. İşverenin tek taraflı beyanıyla gerçekleşir, sigortalının izni aranmaz. Bu kapsamdakiler nakdi ücret desteğinden yararlandığından nakdi ücret desteği alındığına dair ilgili resmî makamlardan alınan belge ile ispat edilir. Her zaman düzenlenebilir nitelikte olmayan belgedir. Düzenlendiği tarih itibariyle hüküm ifade eder. |
| 29 | Pandemi Ücretsiz İzin ve diğer:
Bu eksik gün kodu, ay içinde pandemi ücret izin yanında aynı zamanda başka nedenlerle de eksik çalışma durumu olması halinde kullanılır. Eksik gün nedeninin niteliğine göre her zaman düzenlenebilir nitelikte olan veya olmayan belgelerle ispat edilir. |
