Danıştay’ın Elektronik Ortamda Düzenlenmesi Gerekirken Kağıt Ortamında Fatura Düzenlendiğinden Bahisle Kesilen Özel Usulsüzlük Cezasını Hukuka Aykırı Bulan Kanun Yararına Bozma Kararı Yanlış Anlaşıldı, İş Genellemeye Kadar Götürüldü!
Danıştay 9. Dairesi’nin 13.05.2020 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanan ve elektronik ortamda düzenlenmesi gerekirken kağıt ortamında fatura düzenlendiğinden bahisle kesilen özel usulsüzlük cezasını hukuka aykırı bulan 24.12.2019 tarihli ve E. 2017/3886 K. 2019/7414 sayılı Kanun Yararına Bozma Kararı vergi mükellefleri ve meslek mensuplarının büyük bir çoğunluğu tarafından yanlış anlaşıldı, elden ele dolaştırıldı.
Öncelikle belirtmek gerekir ki, bu karar, Vergi Usul Kanununun 353. maddesinde 7103 sayılı Kanunla yapılan ve 27.03.2018 tarihinden itibaren yürürlüğe giren değişiklikten önceki tarihlerde düzenlenmeyen elektronik faturalar nedeniyle kesilen özel usulsüzlük cezalarına ilişkindir.
27.03.2017 tarihli ve 30373 (2. mük) sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 7103 sayılı Kanunun 12. maddesi ile, VUK’un 353. maddesinin (1) ve (2) numaralı bentlerinde yapılan değişiklikler ile elektronik ortamda düzenlenen belgeler de, özel usulsüzlük cezası kapsamına alınmıştır. Yapılan bu değişiklik ile, elektronik ortamda düzenlenmesi gerekirken, kağıt ortamında düzenlenen faturalar için %10 özel usulsüzlük cezası kesileceği hususu ilk defa Kanuna taşınmış, yani kanun düzeyinde netleştirilmiştir.
7103 sayılı Kanunla yapılan bu düzenleme ile,
- Kağıt ortamı yanında elektronik belge olarak düzenlenmesi gereken fatura, gider pusulası, müstahsil makbuzu ile serbest meslek makbuzlarının verilmemesi, alınmaması, düzenlenen bu belgelerde gerçek meblağdan farklı meblağlara yer verilmesi,
- Kağıt ortamı yanında elektronik belge olarak düzenlenmesi gereken perakende satış fişi, ödeme kaydedici cihazla verilen fiş, giriş ve yolcu taşıma bileti, sevk irsaliyesi, taşıma irsaliyesi, yolcu listesi, günlük müşteri listesi düzenlenmemesi, kullanılmaması, bulundurulmaması, düzenlenen belgelerin aslı ile örneğinde farklı meblağlara yer verilmesi,
- Elektronik belge olarak düzenlenmesi gereken (yukarıdaki) belgelerin Maliye Bakanlığı'nca belirlenen zorunlu haller hariç olmak üzere kâğıt olarak düzenlenmesi
Özel Usulsüzlük Cezası kapsamına alınmıştır.
Bu değişiklikten önceki uygulama 421 ve 448 Seri No.lu VUK Genel Tebliğleri ile yapılan düzenlemeler çerçevesinde yürütülmüştür.
421 Seri No.lu VUK Genel Tebliğinin (5.4) ve (5.5). bölümlerinde,
“Elektronik fatura uygulamasına dâhil olma zorunluluğu getirilen mükellefler elektronik fatura uygulamasına kayıtlı olan diğer mükelleflere kâğıt ortamında fatura düzenleyemezler; düzenlemeleri halinde kâğıt ortamında düzenlenen bu faturalar hiç düzenlenmemiş sayılır.”
“Elektronik fatura uygulamasına dâhil olma zorunluluğu getirilen mükelleflerin elektronik fatura uygulamasına kayıtlı olan diğer mükellefler tarafından gönderilen elektronik faturaları almaları zorunludur. Bu zorunluluğa uymayan mükellefler hakkında Vergi Usul Kanununun ilgili hükümlerinde belirtilen fatura almayan mükelleflere tatbik olunan cezai hükümlerin uygulanacağı tabiidir.”
Şeklinde düzenlemeler yapılmıştır.
Daha sonra yayınlanan 448 numaralı VUK Tebliği ile, 421 numaralı VUK Tebliğinin 5.4 başlığında yer alan “Elektronik fatura uygulamasına dâhil olma zorunluluğu getirilen mükellefler elektronik fatura uygulamasına kayıtlı olan diğer mükelleflere kâğıt ortamında fatura düzenleyemezler; düzenlemeleri halinde kâğıt ortamında düzenlenen bu faturalar hiç düzenlenmemiş sayılır.” Şeklindeki düzenleme yürürlükten kaldırılmıştır.
Konu hakkında verilen özelgelerde ise, elektronik fatura uygulamasına dâhil olma zorunluluğu getirilen mükelleflerin elektronik fatura uygulamasına kayıtlı olan diğer mükelleflere kâğıt ortamında düzenledikleri faturalar hiç düzenlenmemiş sayıldığından, düzenlenmeyen her e-fatura için bu belgeyi düzenlemek ve almak zorunda olanlara Kanunun 353. maddesinin birinci bendine göre özel usulsüzlük cezasının kesilmesi gerektiği belirtilmiştir.
Bu şekilde kesilen cezaların yargıya taşınması üzerine, yargı organları tarafından verilen kararlarda,
“e-faturanın 353. Maddede sayılan belgeler arasında bulunmadığı, hem satıcının hem de alıcının kanunda açıkça düzenlenmiş cezayı gerektiren bir fiili gerçekleştirmiş olması hainde bu madde kapsamında ceza kesilebileceği, VUK gereği düzenlenmesi gereken fatura fiziki olarak düzenlendiğinden ceza kesilmesini gerektiren bir durum olmadığı, Genel Tebliğ ile cezai düzenleme yapılamayacağı, kıyas ve varsayıma dayalı ceza kesilemeyeceği, fiilen ve fiziken mevcut olan faturaların hiç düzenlenmemiş sayılarak Kanunun 353/1. Maddesine göre özel usulsüzlük cezası kesilemeyeceği”
belirtilmiştir.
Maliye, yargı kararlarını da gözönüne alarak, elektronik ortamda düzenlenmesi gerekirken, kağıt ortamında düzenlenen faturalar için % 10 özel usulsüzlük cezası kesileceği hususu 7103 sayılı Kanunla VUK’un 353. Maddesine taşınarak, yargı kararlarında belirtilen kanunilik eksikliği giderilmiştir.
Dolayısıyla, Danıştay’ın bu kararı, Vergi Usul Kanununun 353. maddesinde 7103 sayılı Kanunla yapılan ve 27.03.2018 tarihinden itibaren yürürlüğe giren değişiklikten önceki tarihlerde düzenlenmeyen elektronik faturalar nedeniyle kesilen özel usulsüzlük cezalarına yöneliktir. Söz konusu tarihten önceki benzer durumlar nedeniyle kesilecek özel usulsüzlük cezaları için, bu karar emsal gösterilerek dava açılması mümkün bulunmaktadır. Ancak, bu kararın yargı organları için bağlayıcılığı bulunmamaktadır. 27.03.2018 tarihinden itibaren yapılacak teslim ve hizmetlere ilişkin olarak e-fatura yerine kağıt fatura düzenlenmesi nedeniyle kesilecek özel usulsüzlük cezaları VUK’un 7103 sayılı Kanunla değişik 353. Maddesine uygun olup, kesilen bu cezalara karşı açılacak davalarda bu kararın emsal gösterilmesi söz konusu değildir. Abdullah TOLU Yeminli Mali Müşavir
Elektronik Ortamda Düzenlenmesi Gereken Faturanın Kağıt Ortamında Düzenlenmesi (Danıştay 9. Daire Kararı E: 2017/3885) için Tıklayınız
Kaynak: http://www.toluenymm.com
