Maalesef insanlarımız yaşadıkları yoğun kargaşa içerisinde, kendilerine verilmiş bazı haklardan yararlanmıyorlar.
Bunun en büyük nedeni ise, geçmiş uygulamaları dikkate alarak Devletin böyle hakları kendilerine tanımayacağına inanmaları ve Devletle takışmak istememeleri. Bu inanmamanın bedeli ise, oldukça ağır oluyor. Örneğin, daha fazla vergi ödüyorlar. Enteresandır, Müşavirleri bu konuda kendilerini uyarsa bile, bizim insanımız inanmıyor, bu haklarını başkalarından duymayı yeğliyorlar. Genellikle de toplantılar, iş yemekleri vb. organizasyonlarda kendi aralarında konuşurken öğreniyorlar, farkına varıyorlar ve pişman oluyorlar.
İşte bunlardan birisi de, vergiye uyumlu gelir ve kurumlar vergisi mükelleflerine sağlanan yüzde 5 vergi indirimi uygulaması. Gelir Vergisi Kanununa göre, belirlenen şartları taşıyan gelir ve kurumlar vergisi mükellefleri, gelir ve kurumlar vergisi beyannameleri üzerinden hesaplanan verginin yüzde 5’ini, ödemeleri gereken vergilerinden doğrudan düşüp, kalanını ödüyorlar.
Biz de, her yıl Mart ayında bir önceki yıla ilişkin olarak yıllık gelir vergisi beyannamesi verecek mükelleflere, yüzde 5 vergi indirim haklarını hatırlatma ihtiyacı duyuyoruz.
Ve Yine O Beyan Dönemi Geldi, Çattı!
Evet, içinde bulunduğumuz Mart ayının sonuna kadar, 2019 yılında elde edilen ticari, zirai ve mesleki kazançlara ilişkin Yıllık Gelir Vergisi Beyannamesi verilecek. 2019 yılında elde ettikleri ticari, zirai ve mesleki kazançları nedeniyle 1-31 Mart 2020 beyan döneminde Yıllık Gelir Vergisi Beyannamesi verecek mükelleflerden aranılan şartları taşıyanlar, gelir vergisi beyannameleri üzerinden hesaplanan verginin yüzde 5’ini, ödemeleri gereken vergiden indirebilecekler. Yüzde 5 indirim oranını sakın küçümsemeyin, indirim tutarı beyanname üzerinden hesaplanan verginin büyüklüğüne göre değişiyor. Ama, her şeyin olduğu gibi bunun da bir üst sınırı var: İndirim tutarı 2020 yılında verilecek beyannamelerde en fazla 1 Milyon 400 Bin TL. olabiliyor.
Önemli bir hak, vergiye uyumlu mükelleflere sağlanan önemli bir imkan, yararlanmak lazım!
Yüzde 5 Vergi İndirimi Düzenlemesi Ne Zaman Yürürlüğe Girdi?
Vergiye uyumlu mükelleflere yüzde 5 vergi indirimi düzenlemesi, Gelir Vergisi Kanunu’nun mükerrer 121. Maddesinde yer alıyor. 2017 yılında çıkarılan 6824 sayılı Kanunla yürürlüğe konuldu. Usul ve esasları ise 301 Seri No.lu Gelir Vergisi Genel Tebliği ile belirlendi. Daha sonra, çıkarılan 7194 sayılı Kanunla da, uygulamada aksayan bazı hususlar mükellefler lehine düzeltildi.
İlk vergi indirimi uygulaması, 2017 yılına ilişkin olmak üzere 2018 yılı Mart ayında verilen yıllık gelir vergisi ve Nisan ayında verilen Kurumlar Vergisi beyannamelerinde yapıldı.
Yüzde 5 vergi indirimi, bir defa uygulanmak üzere getirilmiş bir uygulama değil. Yani, sürekliliği olan güzel bir bir uygulama.
Yüzde 5 Vergi İndirimi Uygulaması Hangi Vergiler İçin Geçerli?
Yüzde 5 vergi indirimi uygulaması, sadece yıllık gelir ve kurumlar vergisi beyannamelerine göre hesaplanan gelir ve kurumlar vergisi için geçerli. Bunun dışındaki vergiler için (Örneğin; KDV, damga vergisi, MTV, ÖTV, Veraset ve İntikal Vergisi vb.) geçerli değil.
Vergi İndirimi Nasıl Uygulanıyor?
Uyumlu mükellefe vergi indirimi, kapsama giren ve gerekli şartları taşıyan mükelleflerin yıllık gelir veya kurumlar vergisi beyannameleri üzerinden hesaplanan verginin yüzde 5'inin, vergi dairesine ödenmesi gereken gelir veya kurumlar vergisinden indirilmesi (düşülmesi) şeklinde uygulanıyor.
Vergi indirimine ilişkin şartları taşıyan mükellefler, yıllık gelir veya kurumlar vergisi beyannameleri üzerinden hesaplanan gelir veya kurumlar vergisinin yüzde 5'ini, vergi indirim tutarı olarak hesaplıyorlar. Hesaplanan indirim tutarı, öncelikle bu beyannameler üzerinden ödenmesi gereken gelir veya kurumlar vergisinden indiriliyor, yani mükellefler vergi indirim tutarı kadar daha az vergi ödüyorlar. Vergi indirimi tutarının ödenmesi gereken vergiden fazla olması halinde ise kalan tutar, yıllık gelir veya kurumlar vergisi beyannamesinin verilmesi gereken tarihi izleyen bir tam yıl içinde mükellefin beyanı üzerine tahakkuk eden diğer vergilerinden mahsup edilebiliyor. Ancak, bu süre içerisinde mahsup edilemeyen tutarlar mükelleflere red ve iade edilmiyor. Yani, iade hakkı ortadan kalkıyor.
Vergi İndiriminden Hangi Mükellefler Yararlanabiliyor?
Vergi indiriminden aşağıda sayılan şartları taşıyan;
- Ticari, zirai veya mesleki faaliyeti nedeniyle gelir vergisi mükellefleri,
- Kurumlar vergisi mükellefleri (Finans ve bankacılık sektörlerinde faaliyet gösterenler, sigorta ve reasürans şirketleri, emeklilik şirketleri ve emeklilik yatırım fonları hariç)
yararlanabiliyor. Ayrıca, basit usule tabi gelir vergisi mükelleflerinin de, bu yüzde 5’lik vergi indirimi uygulamasından yararlanma hakları bulunuyor.
Vergi İndirimi İçin Hangi Şartlar Aranıyor?
Yüzde 5 vergi indiriminden yararlanılabilmesi için,
- 2017, 2018 ve 2019 yıllarına ait vergi beyannamelerinin kanuni süresi içerisinde verilmiş olması,
- Vergi indiriminin hesaplanacağı 2019 yılı gelir ve kurumlar vergisi beyannamesinin verildiği tarih itibariyle 2017, 2018 ve 2019 yıllarına ait vergi beyannameleri üzerinden tahakkuk eden vergilerin ödenmiş olması,
- 2017, 2018 ve 2019 yılları içerisinde haklarında beyana tabi vergi türleri itibarıyla ikmalen, re’sen veya idarece yapılmış bir tarhiyat bulunmaması,
- Vergi indiriminin hesaplanacağı yıllık gelir vergisi beyannamesinin verildiği tarih itibariyle vergi aslı (vergi cezaları ile feri alacaklar dahil) 1.000 TL. üzerinde vadesi geçmiş borcunun bulunmaması,
- 2015, 2016, 2017, 2018 ve 2019 yıllarında Vergi Usul Kanununun 359. maddesinde sayılan kaçakçılık suçu fiillerinin işlenmemiş olması
gerekiyor.
Vergi İndiriminden Yararlanmada Esas Alınan Vergi Beyannameleri Hangisi?
Yüzde 5 vergi indiriminden yararlanılabilmesi için sadece gelir veya kurumlar vergisi beyannamelerinin değil, geçici vergi beyannameleri, muhtasar, muhtasar ve prim hizmet beyannameleri, vergi dairelerine verilmesi gereken KDV ve Özel Tüketim Vergisi beyannamelerinin yasal süresinde verilmesi ve bu beyannameler üzerine tahakkuk eden bütün vergilerin de, vergi indiriminin hesaplanacağı gelir ve kurumlar vergisi beyannamesinin verildiği tarihte ödenmiş olması gerekiyor. Ayrıca, her bir beyanname itibariyle 250 TL.’ye kadar yapılan eksik ödemeler, söz konusu beyannameler üzerine tahakkuk eden vergilerin kanuni süresi içerisinde ödenmiş olması şartının ihlali anlamına gelmiyor.
Sonradan Verilen Düzeltme Beyannameleri Vergi İndiriminden Yararlanmayı Etkiliyor Mu?
Hayır etkilemiyor.
Kanuni süresi içinde verilen bir beyannameye ilişkin olarak, kanuni süresinden sonra düzeltme amacıyla veya pişmanlıkla verilen beyannameler vergi indiriminden yararlanılmasına engel teşkil etmiyor.
Yararlanılacak Vergi İndirimi Tutarında Bir Üst Sınır Var Mı?
Evet, vergi indirimi uygulamasından yararlanmada bir üst sınır var, yani sınırsız değil.
Hesaplanan indirim tutarı, 1 Ocak 2020 tarihinden itibaren verilmesi gereken yıllık gelir ve kurumlar vergisi beyannamelerinde uygulanmak üzere 1 Milyon 400 Bin TL’den fazla olamıyor.
Mükelleflerin Şartları Taşımadığının Sonradan Tespiti Halinde Ne İşlem Yapılıyor?
Vergi indiriminden yararlanan mükelleflerin, şartları taşımadığının sonradan tespiti halinde ilgili vergilendirme döneminde indirim nedeniyle alınmayan vergiler bu kez mükelleflerden vergi ziyaı cezası uygulanmaksızın geri istenilecek.
İndirimin hesaplanacağı beyannamenin ait olduğu yıl ile bu yıldan önceki son iki yılda herhangi bir vergiye ilişkin beyanın gerçek durumu yansıtmadığının, indirimden yararlanıldıktan sonra tespiti üzerine, yapılan tarhiyatların kesinleşmesi halinde de yine indirim nedeniyle alınmayan vergiler vergi ziyaı cezası uygulanmaksızın mükelleften istenilecek.
İndirimden Yararlanıp Yararlanamayacağınızı İnteraktif Vergi Dairesinden Öğrenebilirsiniz!
Vergiye uyumlu olup olmadığınızı İnteraktif Vergi Dairesinden kolaylıkla öğrenebiliyorsunuz. Bunun için vergi dairesine gitmenize gerek yok. Gelir İdaresi Başkanlığı son dönemde dijital hizmetlerde çok büyük bir aşama kaydetti. Emeği geçen tüm arkadaşlarımıza teşekkür ediyoruz.
Son Olarak;
1) Yüzde 5 vergi indirimi uygulaması ile, vergiye gönüllü uyumu yüksek mükellefler ödüllendiriliyor. Çok güzel ve örnek bir uygulama. Çağdaş ve sorumlu vergiciliğin güzel bir örneği.
2) 7194 sayılı Kanunla yapılan değişikliklerle vergi indiriminden yararlanma koşulları kolaylaştırıldı, ancak, bize göre hala yetersiz. İndirim uygulamasına ilişkin önerilerimiz aşağıda yer almaktadır:
- Vergi indirimi uygulamasını sadece yıllık beyannameler üzerinden hesaplanan gelir ve kurumlar vergisi ile sınırlandırılması doğru değil. KDV, MTV, ÖTV, damga vergisi, veraset ve intikal vergisi gibi vergilere de bu indirim uygulanmalı.
- Vergisini defaten peşin ödeyenlere de bu indirim uygulanmalı.
- Yüzde 5 indirim oranı oldukça az. Bu oran en az yüzde 10 olmalı, verginin yasal süresi içerisinde ödenmesi cazip hale getirilmeli.
- Yüzde 5 indirim tutarının ödenmesi gereken vergiden fazla olduğu durumlarda, fazla olan kısım sadece vergi borçlarına değil, SGK borçlarına da mahsup edilebilmeli. Ayrıca, bu 1 yıllık hak düşürücü süre doğru değil, bu süre 5 yıl olmalı. ABDULLAH TOLU
