Emekli maaşını artır yönünde yapılan telkinlerin başında emeklilik için tahsis başvuru formunda kutucuk işaretlemenin öneminden bahsediliyor.
Gerçekte kutucuk işaretleme her sigortalı için önem taşıyor mu?
Burada emekli aylığı hesabı yapılırken özellikle gün bakımından emekli olacak 4a-SSK için konuyu irdeleyelim.
08/09/1999 öncesi sigorta girişi olup,karma sistemden emekli olacak 4/a statüsünden sigortalı için tahsis de kutucuk işaretleme ne zaman ortaya çıkacaktır.
8/09/1999 öncesi sigortadan emekli olacak
- Ø 09.1976 öncesi erkek sigortalı 5000 gün yada 3600 gün
- Ø 09.1981 öncesi kadın sigortalı 5000 gün yada 3600 gün
ile emekli olur.
Bu tarihlerden sonra işe giren kadın ve erkek sigortalılar 08.09.1999 tarihleri arasında sigortalı olmuşsa 5975 günü tamamlama yanında yaş hadlerini ,sigortalılık süreleini (3) şart ile emekli olacaklardır.
O halde 4/a sigortalılarında 5000 günle başlayarak ,her yıl için +75 gün artarak ,yaş hadleri de 1’er yaş artan ,kadın 56 yaş 5975 gün ,erkek 58 yaş 5975 günle emekli olur.
Bu tablolarda belirlenen gün sınırında emekli olanlar için , tahsisi denilen emekli aylığı başvuru formunda kutucuk önemi başlar.
O halde konumuzda ağırlıklı olarak 4/a statüsü emekli olacakları dikkate aldık.
Kutucuk işaretleme önemi nereden kaynaklanıyor?
5510-55/3.Fıkra;
Bu Kanuna göre sigortalıya bağlanacak aylıklar ile ölen sigortalının hak sahiplerinin aylıklarının hesabına esas tutar, çalışma sürelerindeki her yıl için 82 nci maddeye göre tespit edilen prime esas günlük kazanç alt sınırları dikkate alınarak, talep veya ölüm yılına ait Ocak ayı itibariyle 29 uncu maddenin ikinci fıkrasına göre belirlenen ortalama aylık kazancın % 35'inden, sigortalının bakmakla yükümlü olduğu eşi veya çocuğu varsa % 40'ından az olamaz.
O halde genel de alt sınır dediğimiz asgari düzeyde prim ödenen 4/a sigortalı için ;
- Ø Ortalama aylık kazancın % 35'inden,
- Ø Sigortalının bakmakla yükümlü olduğu eşi veya çocuğu varsa % 40'ından az olmayacaktır.
Emekli aylıkları 4/a hesaplanırken o yılın ve emekli edilen o ayın alt taban sınır aylığına bakılır ve karşılaştırma yapılırak kutucuk önemi ortaya çıkar.
- Ø %35 kutucuk için gereken prim ödeme günü:6300 gün
- Ø %40 kutucuk için gereken prim ödeme günü:7200 gün
Bu günlerden az prim gün çalışması olup emekli olan,prim ödeme tutarları taban dediğimiz asgari ücrette kalanlar için artık emekli olduklarında kutucuk işareti dikkate alınır.
Tahsis servis çalışanı da emekli olduğu sürede bakmakla yükümlüsü var ise(sigortalı yakınları adına sağlık aktivasyonu) %40 uygulanır.
Şayet sigortalı evli olsa da yakınları dediğimiz eşi,çocukları adına sağlık aktivasyonu bulunmuyorsa %35 uygulanır.
08/09/1981 ila 08/09/1976 öncesi yada sonrası sigortalı olup 5000 ila 5975 arasında günle emekli olup tabandan pirm ödeyenlerde 5510/55-3.fıkrasıyla emekli aylıkları yükselecektir.
O halde sigortalılar genelde kazançları mukayese edilerek alt sınır aylıkları üstünde bir aylık olması halinde ister 3600 ister 5000 gün isterse 5975 günleri olsun kutucuk işaretlemenin önemi olmayacaktır.
Kutucuk işaretlemeyi kişinin prim matrahlarını belirliyor.
Bunun yanında sigortalılar için emekli aylığı hesaplanırken her yıl için belirlenen taban yada tavan SPEK bilmeniz gerekir.
2017 yılı taban göre alt sınır aylığı kontrolü özel sektör işyeri
|
AY |
ALT SINIR AYLIĞI |
FARK |
|
Oca.17 |
1.345,04 |
0,00 |
|
Şub.17 |
1.349,32 |
4,28 |
|
Mar.17 |
1.353,52 |
4,20 |
|
Nis.17 |
1.357,64 |
4,12 |
|
May.17 |
1.361,67 |
4,03 |
|
Haz.17 |
1.365,63 |
3,96 |
|
Tem.17 |
1.369,52 |
3,89 |
|
Ağu.17 |
1.373,33 |
3,81 |
|
Eyl.17 |
1.377,07 |
3,74 |
|
Eki.17 |
1.380,75 |
3,68 |
|
Kas.17 |
1.384,35 |
3,60 |
|
Ara.17 |
1.387,90 |
3,55 |
|
GÜN |
ABO |
YIL |
|
5400 |
30 |
15 |
|
6300 |
35 |
17,5 |
|
7200 |
40 |
20 |
|
9000 |
50 |
25 |
|
10800 |
60 |
30 |
|
12600 |
70 |
35 |
|
14400 |
80 |
40 |
|
16200 |
90 |
45 |
Asgari ücretin 1.777,50 TL olan uygulamada alt sınır aylığı ay be ay gösterilmiştir.Çalıştıkça alt sınır aylığı artmış görülse de bir önceki döneme göre düşerek devam ediyor.
Tahsis talep ve beyan taahhüt belgesi emeklilik müracaat formundaki "ölüm/tahsis talep tarihinde bakmakla yükümlü olduğu kişiler var mı?" Kutucuğuna evet yada hayır yazmasının önemi bu aşamada ortaya çıkar.
Burada hata yapılırsa %5 eksik oranda maaş bağlanır.
Emeklilik tahsis belgesi doldurulurken bu inceliğe dikkat edilmelidir.Bu kutucuğu boş bırakılması durumundan hak sahipleri yaklaşık olarak 30-35 TL aylık kayıpla karşılaşma ihtimali vardır.
Not:7200 yada 6300 günü olan sigortalılar için kutucuk işaretleme önem arz etmez,Asgari ücretten ve alt sınır aylığına takılmayan sigortalılar için geçerlidir. Vedat İlki
