Ticari hayatın elektronik dönüşümü hız kesmeden yoluna devam ediyor. Yeni yılla birlikte kapsamın daha da genişlemesiyle, elektronik fatura kullanan işletme sayısı artmaya devam edecek, kâğıt fatura kullanan işletme sayısı ise daha da azalacak.
E-fatura uygulamasına geçmiş olan büyük işletmeler (Yılda10 milyon liralık ciroyu aşmış işletmeler) birbirlerine kestikleri faturaları zaten elektronik olarak düzenliyorlardı. Şimdi yeni yılla birlikte, büyük işletmeler (mesela toptancılar) bakkala dahi yalnızca ‘e-arşiv fatura’ düzenleyebilecek.
Ayrıca; bakkala veya diğer esnafa ‘e-arşiv fatura’ düzenlemek zorunda olan büyük işletmeler için ciro limiti, 10 milyon liradan, 5 milyon liraya iniyor. Yani; 2019 cirosu 5 milyon lirayı geçecek işletmeler, 1 Temmuz 2020 tarihinden itibaren artık kağıt fatura düzenlemeyecekler, e-fatura uygulamasına dâhil olacaklar, kendileri gibi e-fatura uygulaması kapsamındaki müşterilerine, tüm faturaları elektronik olarak iletecekler. Eğer müşterisi e-fatura kapsamında değilse de (bakkal örneğinde olduğu gibi) bu kez ‘e-arşiv fatura’ düzenleyecekler. (Perakende satışlarda yazarkasa fişiyle belgelendirme durumu da dikkate alınmalı.)
Hali hazırda; e-arşiv fatura düzenleyen 53 bin işletme varken, çok değil 15 gün sonra, yeni yılla birlikte 75 bin işletme daha e-arşiv fatura düzenleyicisi olacak.
Bakkal hangi durumda ‘e-arşiv fatura’ düzenleyecek?
Yalnız bakkala kesilecek faturalar elektronik olmayacak. Bazı durumlarda bakkal da elektronik fatura kesecek. Eğer aynı kişiye aynı gün (vergi mükelleflerine düzenlenenler açısından) 5 bin liranın üstünde satış yapılmışsa faturası ‘e-arşiv fatura’ olmak zorunda. (Vergi mükellefine düzenlenmiyorsa limit 30 bin lira). Ve bu uygulama da yılbaşından itibaren zorunlu.“Peki, bakkalın elektronik fatura için altyapısı hazır mı ki?” diye sorulacaktır. Gelir İdaresi Başkanlığı’nın (GİB) e-belge düzenleme portalı üzerinden düzenlenebilecek bu elektronik faturalar... Bakkalın veya söz konusu satışı yapan diğer esnafın limit aşan faturaları için, GİB’in portalı üzerinden fatura düzenlenmesi öngörülüyor.
2020’DE E-İRSALİYE DE BAŞLIYOR
2020 içinde elektronik belge kullanımının daha da yaygınlaşmasıyla ticaret artık, elektronik belge olmaksızın neredeyse yapılamayacak. e-fatura uygulamasına kayıtlı olan ve 2018 veya müteakip hesap dönemleri brüt satış hasılatı 25 milyon TL ve üzeri olan mükellefler için irsaliyeler de 1 Temmuz 2020’den itibaren elektronik olacak artık.
Netice de işletmeler yeni yıla girmeden kendilerine şu soruları acil olarak sormalılar: Yeni yıldan itibaren biz de ‘e-arşiv fatura’ düzenlemek zorunda mıyız? Eğer geçiş zorunlu ise buna hazır mıyız, teknik altyapı olarak ve süreçleri işletecek personelin eğitimi-yetkinliği açısından 2020 Temmuz’da biz de ‘e-irsaliye’ düzenlemek zorunda mıyız? Eğer geçişimiz zorunlu ise e-irsaliye için eksiklerimiz neler?
E-FATURA ADETİ 2 MİLYARI GEÇTİ
Ticari hayattaki elektronik dönüşümle birlikte fatura adetleri artık milyarlarla ifade ediliyor. 2019’da kesilen e-arşiv fatura sayısı 2 milyarı geçti. 2018’de 1.7 milyar adetti. 2020’de sisteme katılacak kullanıcı sayısı ve düzenlenecek fatura sayısı beli ki katlanarak artmaya devam edecek.
Elektronik dönüşüme ilişkin diğer çarpıcı rakamlar da şöyle:
2018 yılı e-fatura uygulaması kapsamındaki işletme sayısı: 88 bin 837.
2019’un bu son günleri itibariyle e-fatura uygulaması kapsamındaki işletme sayısı: 128 bin 627.
2018 yılı düzenlenen e-fatura sayısı: 220 milyon 286 bin 825.
2018 yılı e-arşiv fatura uygulaması kapsamındaki işletme sayısı: 24 bin 30.
2019’un bu son günleri itibariyle e-arşiv fatura uygulaması kapsamındaki işletme sayısı: 53 bin 242.
2018 yılı düzenlenen e-arşiv fatura sayısı 1 milyar 709 milyon 500 bin 104.
2018 yılı e-defter uygulamasından yararlanan mükellef sayısı 86 bin 901.
Not: Paylaştığımız istatistiksel verilerin tamamını, işletmelere elektronik vergisel uygulamalarla ilgili aktif hizmet sunan İdea Teknoloji şirketinden (ideateknoloji.com.tr) temin ettik.
Ahmet Karabıyık
