Emeklilikte prim gün sayısını tamamlamış ancak yaş nedeniyle emekli olamayanları umutlandıran haber geldi. Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın emeklilikte yaşa takılanların (EYT) durumuyla ilgili Sosyal Politikalar Kurulu Üyesi Prof. Dr. Vedat Bilgin'i görevlendirdiği belirtildi.
Emeklilikte yaşa takılanların sorunu 1999’dan beri devam ediyor. 8 Eylül 1999 öncesinde SSK’lı, Bağkurlu ve Emekli Sandığı (memur) mensubu olarak iş hayatına başlayanlar erkek ise 25 yıl ve 5000 gün, kadın ise 20 yıl ve 5000 gün şartıyla emekli olabiliyordu. Örneğin; 18 yaşında sigortalı işe başlayan bir kadın 5000 günlük primi tamamlarsa 38 yaşında, erkekler de 43 yaşında emekliliğe hak kazanabiliyordu.
KADEMELİ GEÇİŞ HAKKI
Fakat 1999’da emeklilik yaşı ve istenen prim şartı arttı. 1999’dan sonra işe girecekler için kadınlarda emeklilik yaşı 38’den 58’e, erkeklerde 43’ten 60’a çıkarıldı. SSK’ya tabi çalışanın emeklilik için ise gereken gün sayısı 7000’e yükseldi. 1976 ile 1999 yılları arasında işe girenlere ‘kademeli yaş’ şartı getirilirken, 5510 sayılı yasayla 30 Nisan 2008’den itibaren işe girenlerde emeklilik yaşı 65 oldu.
KISA BİR SÜRE KALA...
Uygulamaların kendilerini mağdur ettiğini belirten kişilere ‘emeklilikte yaşa takılanlar (EYT’li) deniyor. EYT’lilerin ifade ettiğine göre; emekliliğine az bir süre kalanlar düzenlemeden sonra yıllarca beklemek zorunda kaldı. Emeklilikte yaşa takılanlar sorunlarını çeşitli platformlarda dile getirmeye çalıştı.
FORMÜL ARANIYOR
EYT’lilerle ilgili son durum merak edilirken yeni bir gelişme yaşandı. Emeklilikte yaşa takılanlardan oluşan bir heyet, geçen hafta Çankaya Köşkü’nde Cumhurbaşkanlığı Sosyal Politikalardan Sorumlu Başkan Vekili Profesör Doktor Vedat Bilgin ile görüştü ve sorunları aktardı. Bu konuda bir açıklama yapan TOBB ETÜ Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Cem Kılıç da EYT konusunda bir formül üretilmesi için harekete geçildiğini duyurdu.
SGK İLE GÖRÜŞECEK
Kılıç şunları söyledi: “Son dönemde bir gelişme oldu. Cumhurbaşkanımız, Cumhurbaşkanlığı Sosyal Politikalar Kurulu Üyesi Prof. Dr. Vedat Bilgin’i görevlendirdi. EYT’lerin düşüncelerini alacak, SGK ile görüşecek. Geçenlerde kendisiyle konuştum. ‘Bu konuda bir formül üreteceğiz, üzerinde çalışıyoruz. Cumhurbaşkanımızın talimatı var’ dedi. Somut bir adım atılmış oldu. Bu mağduriyetin giderilmesi gerekiyor.”
FİNLANDİYA MODELİ
Finlandiya ve Almanya’da emeklilik yaşı 65-67 arasında, Türkiye’de 2008 sonrasında yaş erkekte 61, kadında 58. Finlandiya’da geliştirilen sisteme göre, emekliliğine kısa bir süre kalan bireylere alınacak maaş için her yıl yüzde 2 daha az maaş ödeniyor. Zaman zaman bu uygulamanın EYT’lilere uyarlanmasıyla ilgili tartışmalar gündeme gelmişti.
UZUN SOLUKLU OLACAK
Konuyla ilgili NTV’ye bilgi veren Prof. Dr Vedat Bilgin ise şunları söyledi: “Emeklilikte yaşa takılanlar homojen bir grup değil. Bu konuda durumu çok farklı olanlar var. Çalışmalarımız uzun soluklu olacak, şu an işin çok başındayız henüz somut bir gelişme yok...”
VİDEO İÇİN TIKLAYINIZ
Emeklilikte Yaşa Takılanlar hakkında dünkü yayında ifade ettiğim görüşlerimi özetlersem;
- EYT konusu popülist yaklaşımlara kurban edilmeden, soğukkanlı, uzun projeksiyonlu ve etraflıca değerlendirilmelidir.
- Konu sadece aktüeryal/ekonomik açıdan değil, Türkiye işgücü piyasası gerçekleri ve sosyal politikalar açısından da ele alınmalıdır.
- Bugüne kadar sadece gazete-tv haberleriyle gündeme gelen sorun, sosyal tarafların katılımıyla, akademik ve uzman bakış açısıyla düzenlenecek çalıştaylarla ortaya konulmalıdır.
- Birkaç yıl sonra başka sorunlara yol açacak ve yeni tartışmalara kapı aralayacak geçici çözümlerden uzak durulmalıdır.
- Aynı zamanda bir 'emek' sorunu olan EYT konusunda, bugüne kadar sendikaların elle tutulur bir metin üretememiş olması da ayrı bir eksikliktir. Sadettin Orhan
https://www.posta.com.tr/eytlileri-umutlandiran-gelisme-haber-fotograf-2205359-8
